Ali Tezel: 1 gün dahi sigortalı çalışması olan ikramiyeden yararlanamayacak
Emeklilere 5000 TL ikramiyenin ne zaman yatırılacağı gündemde yer almaya devam ediyor. İkramiye için işten çıkış sonra giriş yapanlar 5 bin lirayı faiziyle iade etmek durumunda kalacak. Emeklilik gündemi ile alakalı son durumları analiz eden Sosyal Güvenlik Uzmanı Ali Tezel 12punto.com.tr'ye konuştu.
12punto
1-31 Ekim tarihleri arasında 1 gün dahi sigortalı çalışması olan ikramiyeden yararlanamayacak. İkramiye için işten çıkış sonra giriş yapanlar 5 bin lirayı faiziyle iade etmek durumunda kalacak. Sosyal Güvenlik Kurumu ikramiye için yapılan işten çıkış ve girişleri yakından izleyecek. SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı'ndan emekli olup Bağ-Kur'lu faaliyette bulunan emekliler de ikramiye alamayacak. Emekliler, geçtiğimiz temmuz ayında yapılan zamdan bu yana ek zam beklentisi içinde. Peki, zam bekleyen ve çalışmak zorunda olan olan emekliler ne yapacak? Sosyal Güvenlik Uzmanı Ali Tezel sorularımızı yanıtladı.
Çalışmak zorunda kalan emeklilere ikramiye verilmeyecek olması hakkında ne düşünüyorsunuz? Bu yaklaşım çalışan emeklileri kayıt dışı çalışmaya iter mi?
Sistem sürekli vatandaş olarak görevini tam yapmaya çalışanı cezalandırırken, sistemin kısa yollarını çözen kayıt dışı her türlü yolu benimsemiş kişileri ödüllendiriyor. Vergisini düzgün ödeyen cezalandırılırken ödemeyene sunulan af ile ödüllendiriliyor. Elektrik su faturasını aç kalmak pahasına günüde ödeyen cezalandırılırken kaçak kullanan yada borcunu ödemeyen çıkan aflarla ödüllendirilmiş oluyor. Çalışmak zorunda kalan emeklilere ikramiye verilmeyecek olması da sistemde düzgün primini ödeyerek çalışan emekliye 'sen cezalısın' demek değildir de nedir? İçinde bulunduğumuz ekonomik şartlarda bir kişi emekli olduktan sonra çalışmıyor ise ya ekonomik koşulları çok iyidir ya da sistem dışı çalışıyordur.Bunun aksi bir durum söz konusu olamaz. Sen sosyal devlet olarak vatandaşa 7500 TL aylık vererek geçinmek zorunda bırakacaksın, sonra da ‘’ sen çalışıyorsan ikramiye senin neyine ’’ diyerek çalışan emekliyi cezalandıracaksın..
Ayrımcılık her anlamda sistemde iki uç arasındaki uçurumu derinleştirir. Ama buna karşı gardını alabilen grup yine güçlü taraf olurken sistemin çarklarına sıkışan kesim her zaman güçsüz kesim olacaktır.
Yapılması gereken sözkonusu ikramiyenin çalışsın yada çalışmasın özellikle taban aylık alan tüm emekliler ile dul ve yetim aylığı alan tüm hak sahiplerine oranı nispetinde olmayıp tam olarak verilmesinin sağlanmasıdır.
-Primi asgariden yatanla yüksek yatan emekli aynı maaşı alıyor. Bakanlık bunu bir çözüme kavuşturur mu? Bunun çözümü sizce nasıl olmalı?
Kurulmaya çalışılan sistem en düşük emekli aylığının yükseltilmesi olmayıp, yüksek olan aylığın neredeyse asgari aylığı çekilmesi üzerine kurgulanıyor. Böylece şartlarını kendilerinin belirleyeceği yardım ekonomi sistemi devreye girmiş oluyor... Bu nedenledir ki aylık bağlama oranlarını düşürerek kök aylık komik rakamlara düşürüldü. Yetkililer bunu bilmiyorlar mı? Elbette biliyorlar... Eğer aylıkları olması gereken katsayı üzerinden bağlıyor olsalar bu durumda yardım ekonomi sistemine gerek kalmayacaktı. Yani kısacası ihtiyaç olduğunda bize 'balık vermek’' yerine ‘'balık tutmayı' öğretseler şartların belirleyicisi konumunda olmayacaklarından hiç kimse verilen yardımın kesilmesi kaygısını taşımayacaktı. Sizce hangisi iktidar için avantaj sağlayacaktır.
-Gelecek dönemde emekli olacaklar için maaşlarını yüksek alabilmeleri adına ne önerirsiniz?
Maalesef içinde bulunduğumuz koşulların gelecek planları yapmak için çok uygun olmadığı görüşündeyim. Daha doğrusu kişisel planlarımızın işlemediği bir dönemden geçiyoruz. Önemli olan iktidarın gelecek için bizimle ilgili planları nedir bu. Hatta bir adım ötesi dünya ekonomisi hangi çizgide olacak? Öncelikle bunu değerlendirmemiz gerekiyor.