Cami mi müze mi? ‘Ayasofya devekuşuna döndü…’

Ercan KÜÇÜK - 12punto.com.tr

Ayasofya’yla ilgili tartışmalar devam ediyor. 2020’de yeniden camiye çevrilen Ayasofya’nın üst katı ise müze gibi işletilmeye başlandı. Tarihi yapının üst katına 25 Euro ile bilet alınıp girilebiliyor. Türklerin üst kata girişi ise yasaklandı.

Tartışmalı işleyişi, Sanat Tarihçisi Talha Uğurluel ortaya çıkardı. Uğurluel sosyal medyadan yaptığı paylaşımda, “Üst kat yabancıların, alt kat Müslümanların. Parayla bile giremiyorsunuz. Böyle bir şey olur mu ya? Ağzımı zor tutuyorum.” dedi. Uğurluel’in paylaşımı gündem olunca uygulama düzeltildi. Türkler de artık 25 Euro karşılığı bilet alıp üst katlara çıkabiliyor. Euro ile bilet uygulamasına Seyahat Acentası sahibi Akif Şükür isyan etti.

ŞİRKETİN SAHİBİ BAKANIN BACANAĞI

Şükür, Ayasofya’nın ibadete açık olan alt katının Diyanet İşleri Başkanlığı’na bağlı olduğunu, üst katının ise Kültür Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy ila akrabalık ilişkisi olan Dem Müzecilik’e kiralandığını belirtti. Şükür, ‘Devekuşu’ benzetmesi yaptığı Ayasofya’nın işleyişini şu şekilde anlattı:

“Ayasofya deve kuşu gibi birşey oldu. Ayasofya'ya deve diyorsun, yürüyemiyor, kuştur diyorsun, uçamıyor.  Diyanete bağlı, Kültür Turizm Bakanlığı’ndan alınmış, bir tane özel şirkete kiralanmış DEM Müzecilik. Mevcut bakanın bacanağı.

Giriş bileti 25 €. Niye euro onu da bilmiyorum. Bu arada Topkapı Saray’na giriş de Euro ile. Türkiye'deki bazı müzeler artık euro ile fiyatlanıyor.

Ayasofya'daki saçmalık şu: Ayasofya'nın üst katının belli bir bölümünün farklı bir girişle ziyaretçilere açılmasını biz talep ettik. Türkiye Seyahat Acentaları Birliği olarak. Çünkü bir mağduriyet yaşanıyordu. Namaz vakitlerinde namaz kılmak isteyenler sırada bekliyordu, giremiyordu. Ziyaret vakitlerinde ziyaretçiler giremiyordu, çıkamıyordu. Böyle bir kargaşa vardı. Dedik ki ‘bunu ayırın, gerekiyorsa ücretli olsun. Ne namaz kılan mağdur olsun ne ziyarete gelen mağdur olsun. İnsanlar rahat gidip rahat çıksın.’

Birileri kendi kendine oturdu, bir şeyler yaptı. Sonra saçma sapan bir giriş kapısı yaptılar. ‘Ayasofya'ya garaj kapısı koydular’ diye iftira ettiler. Ahşaptan bir yürüyüş yolu yapıldı. Oraya da laminant parke diye iftira ettiler.”

HER GÜN FARKLI UYGULAMA

Şükür, sosyal medyada tartışma yaratan üst kata Türklerin çıkmasıyla ilgili uygulamanın her gün farklı şekilde uygulandığını, yaptıkları uyarıların ise dinlenmediğini belirtti:

“Biz gittik sorduk oraya bir yazı göndermişler. ‘Namaz kılan Türkler aşağı insin, ziyaretçi yabancılar yukarı gitsin’ diye. Artık bunu kim yanlış anladıysa ayın 15’inden bugüne kadar bir sürü farklı versiyonda uygulama yapılmış. Gittim ilk gün herkes yukarıya çıkıyor. Girebilen girmiş. İkinci gün Türkleri almamışlar. Biz gittik aşağıya Katarlı insanları namaza sokamadık. Ondan sonra bir sürü saçma sapan uygulama.”

MÜZE KART NEDEN GEÇMİYOR?

Birçok müzede Müze Kart'ın geçtiğini vurgulayan Şükür, Ayasofya'da bu uygulamanın geçmediğini belirtti. Şükür şöyle konuştu:

“Biz sosyal medyaya düşmeden önce de bazı yerlere söyledik bunları. ‘Bu uygulamalar yanlış anlaşılır’ dedim. Talha Uğurluel gitti oraya bir video çekti. Bütün doğru uygulamalarını söylemiş, yanlışları da sıralamış. Adam cumartesi günü gittiğinde, Türkler yukarıya alınmıyordu. Özlem Doğan oradan video çekiyor ‘ben 25 Euro'ya yukarıya kadar gelebildim’ diye. Niye sen turist misin? Türkiye'nin bütün müzelerinde turistin tarifesi farklıdır. Türk vatandaşının tarifesi farklıdır. Hatta direkt bakanlığa bağlı müzelerde müze kart alırsın bütün müzelere girersin. Hanımefendi bir gazeteci olarak niye ben turist tarifesi ödüyorum diye sorgulamamış. Müze kart niye geçmiyor diye sorgulamamış.

TÜRKİYE’NİN EN SAÇMA BİNASI

İçeriye girdiğinizde herhangi bir rehber sizi anlatım yapamıyor. Soru, sorabileceğiniz biri yok. Yanınızda öyle biri olamıyor olsa da cevap veremiyor, anlatım yapamıyor. Size bir tane audio gud veriyorlar. Veya kendi telefonunuzun karekodu ile okutuyorsunuz, kulaklığınız varsa ve orada da toplam 10 tane nokta işaretlenmiş, 9 tane mozaik, bir tane mezar. Enrico Dandolo’nun mezarı. Ne oradaki levhalar ne hatlar ne cami ne minber mihrap, anlatan yok. Onun anlatımı için yan tarafta Eski tapu müdürlüğü var. Orayı da Ayasofya Müzesi yaptılar şimdi orada anlatıyorlar.

Ayasofya şu an Türkiye'nin en saçma binasıdır. Ayasofya müzeydi, Diyanete devredildi cami olduğunda. Şimdi yukarıyı üst katı Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne vermişler. Onlar da işte bu şirkete vermiş müze olarak işlettiriyor. Yani bu çok garip saçma bir uygulama.

Yabancılara çıkışı şadırvan tarafından olduğu için şadırvanlı tuvaleti de kullanamıyor Türkler. Buna kimse dikkat etmemiş.

Turist grupları niye kendi rehberiyle giremiyor? Bizde kulaklık var. Turistlere dağıtıyorsun. Rehber tatlı tatlı anlatıyor ve turist kullandığı tatlı tatlı dinliyor. Turistin bir sorusu varsa gelip rehbere soruyor, rehber cevaplıyor. Bırakın namaz kılanlardan aşağıda duyulmasını 3 m ilerisindeki insanlar da duyamaz. Yani her şeyin bir çözümü var.”