Bilim insanlarının yeni çalışması: Ne kadar az şey bildiğimizi fark ettik

Avusturya Bilim ve Teknoloji Enstitüsü (ISTA) Jonas Grubu ve Viyana Tıp Üniversitesi'nin beyin cerrahları iş birliğiyle yeni bir araştırma gerçekleştirildi. Araştırma insan belleğinin nasıl depolandığı ve geri çağrıldığına dair önemli yeni bulgular sunuyor. Çalışma, özellikle insan hipokampusundaki benzersiz özelliklerin anlaşılmasına odaklanıyor.

Bellek ve öğrenmenin merkezi olan hipokampus, bilgi işleme ve desen tamamlama süreçlerinde kritik bir role sahiptir. Ancak insan beyni, fare beyninin basit bir büyütülmüş hali değildir. 

Jonas ve ekibi, epilepsi tedavisi için hipokampusun bir kısmının cerrahi olarak çıkarıldığı hastalardan elde edilen dokularla bu farklılıkları ortaya koydu.

Bu tür ameliyatlar sırasında, sağlam hipokampus dokusu elde etmek nadir bir fırsattır. Ekip, epilepsi hastalarından alınan 17 sağlam doku örneği üzerinde ileri deneysel teknikler uygulayarak insan CA3 bölgesinin bağlantılarının daha seyrek, ancak sinapslarının daha güvenilir ve hassas olduğunu keşfetti.

Hayvan modelleri, beyin araştırmalarında büyük önem taşıyor. Ancak, insan hipokampusu üzerine yapılan bu araştırma, insan beynine özgü farklılıkları vurguluyor.

ISTA'dan Jake Watson, "Farelerle çalışırken hipokampusun her şeyinin zaten bilindiğini düşünüyordum. Ancak ilk insan örneklerini incelediğimde, insan hipokampusunun fiziği, hücresel organizasyonu ve bağlantıları hakkında ne kadar az şey bildiğimizi fark ettik," diyor.

Araştırmacılar, insan CA3 ağının hesaplama kapasitesini modelleyerek, bu özgün bağlantıların belleğin depolanması ve geri çağrılmasında nasıl daha verimli olduğunu gösterdi.

"Bu modelle, insan sinir ağının daha yüksek bellek kapasitesi sunduğunu kanıtladık," diyen Jonas, insan beyninin bilgi kodlamadaki üstünlüğüne dikkat çekiyor.

Canlı insan dokusu elde etmenin nadirliği, lojistik açıdan zorluklar doğuruyor. Araştırma ekibi, ameliyatlardan gelen dokular üzerinde çalışmak için diğer projelerini aniden durdurmak zorunda kalabiliyor.

ISTA'dan Jake Watson, "Bir sabah ameliyat edilen hastanın dokusunu incelerken, aynı anda hastanın hastanede iyileştiğini bilmek oldukça sıra dışı bir deneyimdi," diyor.

Bu çalışma, bilim insanlarının ve sağlık uzmanlarının insan beynini yeniden değerlendirmesi gerektiğini gösteriyor.

Jonas, "İnsan beyni üzerine yapılacak her çalışma, bu karmaşık organı daha iyi anlamamıza yardımcı olacaktır," diyerek bu alandaki iş birliğinin önemine vurgu yapıyor.

Araştırma, hayvan modellerine dayalı çalışmaların ötesine geçerek insan beynine özgü bağlantıların ve işlevlerin anlaşılmasında çığır açıcı bir adım olarak görülüyor.