ABD’de başkanlık seçimini Donald Trump’ın kazanması dünyada geniş yankı uyandırdı

Taner Bildik - 12punto / Londra Temsilcisi

Donald Trump’ın yeniden ABD Başkanı seçilmesi sadece Amerikan halkını değil dünyadaki milyonlarca insanın hayatını etkileyecek. Başta Orta Doğu, Avrupa ve Güney Amerika’da pek çok gündem yeniden belirlenecek. Trump’ın ilk zafer konuşmasındaki ‘Amerika’yı yeniden büyük yapmak’, ‘güçlü Amerika’ gibi vurguları ve ‘Amerika için altın çağın başlayacağı’ cümlesi aslında Donald Trump’ın politik bakışını açıkça gösteriyor.

Özellikle Orta Doğu’da İsrail’in daha da cüretkar olacağına kesin gözüyle bakılıyor.

Trump bir önceki başkanlık dönemi de göz önüne alındığında İsrail’i en çok destekleyen ABD başkanı olduğu gerçeği var. Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıyan Trump seçim kampanyası boyunca da İsrail’e destek verdi. Hatta “İsrail Hamas’a karşı başladığı işi bitirmeli” diyerek tarafını belli etti. İran’a karşı daha sert bir politika izleyeceği de tahmin ediliyor. 

“Savaş çıkarmaya gelmedim” diyen Trump Orta Doğu’da sözünün aksi bir politika izleyecektir. Tabii bu tavrı Türkiye ile ilişkileri de başka bir platforma çekebilir. Cumhurbaşkanı Erdoğan ilk mesajında “Dostum Trump’ı tebrik ediyorum” dedi ama iki liderin geçmişte dostlukları biraz gri. 

ABD Başkanı Donald Trump'ın Barış Pınarı Harekatı'nın başladığı gün Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a Suriye'nin kuzeydoğusundaki durumla ilgili anlaşma çağrısı yaptığı mektup ortaya çıkmıştı.

Mektupta Trump, Erdoğan'a, "Eğer bu işi doğru ve insani bir şekilde yaparsanız tarih de sizi iyi yazar. Eğer iyi şeyler olmazsa, sizi sonsuza dek hep bir şeytan olarak görürler. Sert adamı oynama. Aptallık etme! Seni sonra arayacağım" yazıyordu. Hatta mektubun devamında “Binlerce kişinin öldürülmesinden sorumlu tutulmak istemezsiniz ve biz de Türk ekonomisini mahvetmekten sorumlu olmak istemeyiz ve bunu yaparız. Size bunun bir örneğini Pastör Brunson olayında yaşatmıştım” Diyerek tehit dolu sözler de kaleme almıştı. Şimdi İsrail politikası nedeniyle iki liderin dostluğu nasıl bir seyir gösterecek doğrusu kestirmek güç değil. Dolayısıyla yeni dönemde Türkiye ile ABD ilişkileri hiç olmadığı kadar gergin olabilir. 

AVRUPA ENDİŞELİ

Joe Biden’in Ukrayna konusundaki sınırsız desteğini kaybeden Avrupa Trump’ın gelişiyle endişeli bir bekleyişe girdi. Seçim kampanyası boyunca ABD’nin Ukrayna için çok para harcadığını ve seçilirse savaşı bitireceğini söyleyen Trump’ın Ukrayna’ya desteğini çekmesi Savaşın Rusya lehine sonuçlanacağı anlamını taşıyor. Zaten Trump daha önce “Ben olsam bu savaş çıkmazdı” diyerek Avrupa’daki bu kaosa bakışını açıklamıştı. Ukrayna lideri Volodimir Zelenskiy’i “tarihin en iyi satıcısı” olarak niteleyen Trump’ın bu yaklaşımı NATO’nun da bütünlüğü için tehlike olarak görülüyor. 

ABD’YE GİRMEK İMKANSIZLAŞACAK

Agrasif göç politikaları benimseyeceğine kesin gözüyle bakılan Trump, seçim vaatlerinden biri olarak “ABD tarihindeki en büyük sınır operasyonunu başlatacağını" belirtmişti. Birçoğu Müslüman ülkelere seyahat yasaklarını genişletme vaadi de ABD’ye girmenin artık kolay olmayacağı gösteriyor. 

EKONOMİK SAVAŞ TEHLİKESİ

Ekonomik anlamda Trump’ın kuşkusuz en büyük düşmanı Çin… Yeniden seçilmesi halinde de Çin'e yönelik yüzde 60'tan fazla gümrük vergisi uygulanmasını öneren Trump, özellikle teknoloji konusunda Çin’in gelişmesinden son derece rahatsız. Şimdi en büyük destekçisi ve teknoloji yatırımcısı Elon Musk ile birlikte Çin’e nasıl bir ticari savaş açacakları konuşulmaya başlandı bile. Bu savaş ekonomik anlamda tüm dünyayı etkileyebilir.