ABD'de tarihi hükümet krizi 36. gününde

ABD’de federal kurumların finansmanı için gerekli olan geçici bütçe konusunda Kongre’de uzlaşmaya varılamaması, hükümetin 36 gündür kapalı kalmasına neden oldu. Bu durum, ülke tarihinde hükümetin “en uzun süreli hükümet kapanması” olarak kayıtlara geçti.

Temsilciler Meclisi’nin 19 Eylül’de hükümeti 21 Kasım’a kadar idare edecek geçici bütçeyi kabul etmesine rağmen, Senato’daki Demokratlar ile Cumhuriyetçiler arasında anlaşma sağlanamadı. Mali yılın sona erdiği 30 Eylül’e kadar tasarı Senato’dan geçmediği için hükümet, 1 Ekim itibarıyla harcama yetkisini kaybederek resmen kapanmış oldu.

Federal kurumların bütçesiz kalmasıyla birlikte çalışanların maaş ödemeleri durdu; gıda yardımı, çocuk bakım fonları ve diğer pek çok hizmette ciddi aksamalar yaşanmaya başladı.

HAVACILIKTA KAOS UYARISI

ABD Ulaştırma Bakanı Sean Duffy, kapanmanın devam etmesi halinde hava trafiğinin ciddi biçimde sekteye uğrayabileceğini söyledi. Duffy, açıklamasında Demokratları eleştirerek “Demokratlar, bunu 1 hafta daha uzatırsanız büyük bir kaos göreceksiniz. Toplu uçuş gecikmeleri, toplu iptaller göreceksiniz. Hava sahasının belirli kısımlarını kapattığımızı görebilirsiniz, çünkü hava trafik kontrolörlerimiz olmadığı için bunu başaramıyoruz” dedi.

Kapanma nedeniyle yaklaşık 13 bin hava trafik kontrolörü maaş almadan görev yapmayı sürdürüyor.

DÜŞÜK GELİRLİ AMERİKALILAR ZOR DURUMDA

Yaşanan bütçe çıkmazı, yardımlarla geçinen düşük gelirli Amerikalıları da derinden etkiliyor. ABD’de her sekiz kişiden biri, Ek Beslenme Yardım Programı (Snap) kapsamında sağlanan gıda desteğine bağımlı durumda. Ancak fon kesintileri nedeniyle bu ay yardımın yalnızca bir bölümü ödenebiliyor.

GEÇİCİ BÜTÇELER NEDEN KRİTİK?

ABD’de mali yıl 1 Ekim’de başlayıp 30 Eylül’de sona eriyor. Kongre’nin bu tarihe kadar bütçeyi onaylamaması halinde hükümetin geçici bütçelerle süreci yürütmesi gerekiyor. Geçici bütçenin de kabul edilmediği dönemlerde ise hükümet harcama yetkisini kaybederek, zorunlu olmayan pek çok faaliyeti durdurmak zorunda kalıyor.

Bu süreçte hayati hizmetlerde çalışanlar maaşlarını yeni bütçe yasalaşana kadar alamazken, hayati olmayan alanlardaki kamu personeli zorunlu izne çıkarılıyor.

KRİZİN MERKEZİNDE SAĞLIK HARCAMALARI VAR

Kongre’nin her iki kanadını kontrol eden Cumhuriyetçiler, Senato’da geçici bütçe için gereken 60 oya sahip olmadığı için Demokratların desteğine ihtiyaç duyuyordu. Demokratlar ise sağlık sigortası sübvansiyonlarının uzatılması ve sosyal harcama kesintilerinin durdurulması taleplerini şart koştu.

Cumhuriyetçiler, bu taleplerin sağlık hizmetlerine erişimi zorlaştıracağını savunarak geri adım atmadı. Demokratlar ise milyonlarca vatandaşın sağlık hizmetlerine ulaşabileceği bir uzlaşma sağlanmadan bütçeye oy vermeyeceklerini vurguluyor.

Öte yandan bazı ılımlı Demokrat ve Cumhuriyetçilerin, 27 Kasım’daki “Şükran Günü” öncesinde anlaşmaya varmaya sıcak baktıkları belirtiliyor.

Ülkedeki bir önceki en uzun kapanma ise 2018-2019 döneminde, Donald Trump yönetiminde yaşanmış ve 35 gün sürmüştü.