AB’den 2022’den bu yana bir ilk

Avrupa Birliği (AB), Rusya’nın işgaline karşı Ukrayna’ya destek amacıyla 2022 yılında yürürlüğe koyduğu Ukrayna’dan tarım ürünlerine gümrük vergisi ve kotaların askıya alınması uygulamasında değişikliğe gitti.

AB Konseyi, bugün itibarıyla Ukrayna’dan ithal edilen tarım ürünlerine yönelik ithalat kotalarını resmen yeniden yürürlüğe koydu. Kararla birlikte Ukrayna ekonomisine destek amacıyla başlatılan tam kapasiteli serbest ticaret uygulaması sona ermiş oldu. AB Resmi Gazetesi’nde yayınlanan politika değişikliği, 5 Haziran 2025 tarihine kadar geçerli olan (AB) 2024/1392 sayılı düzenlemenin süresinin sona ermesiyle birlikte yürürlüğe girdi.

KOTA SİSTEMİ

Değişiklikle yeniden uygulamaya konulan kota sistemine göre, Ukrayna’dan ithal edilen kümes hayvanları, şeker, yumurta ve mısır gibi tarım ürünleri, yalnızca belirli bir kota dahilinde gümrüksüz ve tercihli erişim hakkına sahip olacak. Bu kotaların aşılmasıyla birlikte standart gümrük vergileri yeniden devreye girecek.

UKRAYNA DEMİR VE ÇELİK ÜRÜNLERİNE 3 YIL TARİFE UYGULANMAYACAK

5 Haziran 2025 tarihine kadar geçerli olan (AB) 2024/1392 sayılı düzenlemenin yerine AB Konseyi tarafından dün kabul edilen ve bugün uygulamaya konulan yeni düzenlemede ise Ukrayna menşeli demir ve çelik ürünlerine tarife uygulamama politikasının 3 yıl uzatılması kararı öne çıkarıldı. Konsey tarafından yapılan açıklamada, "Konsey, bugün demir ve çelik ürünlerine yönelik AB koruma önlemlerinin askıya alınmasını uzatan bir düzenlemeyi kabul etti. Bu adım, Rusya’nın saldırgan savaşına karşı Ukrayna ekonomisine destek vermeyi amaçlıyor. Hedef, savaş nedeniyle Ukraynalı üreticilerin karşılaştığı zorlukları hafifletmektir" denildi.

Bu çerçevede Ukraynalı demir ve çelik ihracatçılarına AB pazarına tarifesiz erişim sağlayacak karar, bu ürünleri dünya genelindeki diğer üreticilere uygulanan kısıtlamalardan muaf tutacak.

Diğer yandan, AB komisyonu belirli çelik ürünleri için 12 ay süreyle geçici koruma önlemlerini yeniden devreye sokma hakkını saklı tutacak.

UKRAYNA ENDİŞE EDİYOR

Kiev yönetimi, AB’nin Ukrayna’dan ithal edilen tarım ürünlerine yönelik kotalarının birkaç ay içinde dolmaya başlaması ve bunun sonucunda Ukrayna’dan AB’ye tarım ihracatının durmasından endişe ediyor. Ukrayna Tarım Politikası ve Gıda Bakan Yardımcısı Taras Vysotsky, bugün Ukrayna basınına yaptığı açıklamada, Ukrayna ve AB arasında kotaların artırılmasına ilişkin anlaşma sağlanmaması durumunda bu kotaların Ağustos-Eylül aylarında dolmaya başlayacağını söyledi.

AB ÜLKELERİNDEKİ ÇİFTÇİLER TEPKİ GÖSTERMİŞTİ

Savaşın başladığı 2022 yılının ardından Ukrayna’nın istikrarını desteklemek amacıyla uygulamaya başlanan tedbirler, AB ülkelerindeki çiftçilerin tepkisine neden olmuştu. Polonya, Macaristan, Slovakya, Romanya ve Bulgaristan gibi ülkeler, Ukrayna menşeli tarım ürünlerinin iç piyasada fiyatları düşürmesi ve dengelerin bozulması gerekçesiyle uygulamayı sert bir şekilde eleştiriyordu.