İsrail ve Hizbullah arasında tırmanan gerilim nasıl sonuçlanacak? 'İsrail savaşı genişletmek istiyor'

Suat TEKİN - 12punto.com.tr

İsrail'in dün(17 Eylül) Lübnan'da Hizbullah üyelerine yönelik yaptığı saldırı bütün dünyada yankı uyandırdı. Çağrı cihazlarına önceden yerleştirilmiş patlayıcıların eş zamanlı olarak patlatılmasıyla gerçekleştirilen saldırı, Lübnan ve İsrail'in olası bir kara savaşı başlatma ihtimalini de gündeme getirdi.

İsrail ordusu, binlerce askerini Lübnan sınırına sevk ederken, Lübnan Hizbullah'ı ise 'intikam alacakları' yönünde açıklamalar yaptı. Yaşananlar, İsrail ve Lübnan arasında savaş çıkması ihtimalinden, iki ülkeninde yakın geleceğinde askeri ve siyasi olarak ne gibi gelişmeler yaşanabileceğine kadar pek çok soruya sebep oldu.

Deneyimli gazeteci, araştırmacı yazar ve Marmara Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Barış Doster, Lübnan ve İsrail arasında tırmanan gerilimi 12punto'ya yorumladı.

'İSRAİL'İN SAVAŞI GENİŞLETME İSTEĞİNE İŞARET EDİYOR'

İsrail daha önce benzerine rastlanmayan bir yöntemle eş zamanlı olarak binlerce kişiye suikast girişiminde bulundu. Dün yaşanan saldırıyı değerlendiren Doster, şu yorumu yapıyor:

'Saldırı bütün bölgede, ABD destekli İsrail'in adeta bir terör devleti olarak istihbarat gücünü, başka ülkelerin topraklarında saldırı düzenleyebilme kabiliyetini ortaya koydu. Çağrı cihazları üzerinden yapılan saldırı, İsrail'in askeri yeteneklerinin yanında istihbarat ve teknoloji yeteneklerini de ortaya koydu.'

Doster ayrıca, İsmail Haniye'nin öldürülmesini hatırlatıyor. Arka arkaya gelen saldırıların, İsrail'in savaşı genişletme isteğine ve mümkünse İran'ı işin içine katmaya çalıştığına işaret olduğunu söylüyor.

'ABD ORDUSU SAVAŞA KATILMAK ZORUNDA KALABİLİR'

Öte yandan Doster, İsrail'in, ABD'yi savaşa askeri açıdan müdahil olmaya zorladığını da belirtiyor.

Doster'in ifadeleri şu şekilde:

'ABD İsrail'e kayıtsız destek veriyor, ama savaşı genişletmesini istemiyor. İsrail, ABD'nin silahlı kuvvetlerinin desteğini almak için savaşı genişletmek istiyor. İran'ı ve Lübnan'ı savaşa dahil etmeye çalışıyor. Böylece ABD ordusu savaşa katılmak zorunda kalabilir. Ancak ABD bunu istemiyor.'

ABD Başkanı Joe Biden(solda) ve İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu(sağda)

NETANYAHU DİZGİNLENEBİLİR Mİ?

İsrail basını geçtiğimiz aylarda, Başbakan Binyamin Netanyahu'nun Lübnan'a saldırmak istediği yönünde iddialar ortaya atıyordu. Bu iddiaları ve İsrail'in siyasi durumunu yorumlayan Doster, Netanyahu'nun şu ana kadar istediklerini büyük oranda yapabildiğini hatırlatarak, şunları kaydediyor: 

'7 Ekim öncesi Netanyahu çok zayıflamıştı. Kendisi ve karısı hakkında yolsuzluk iddiaları vardı. Yapmak istediği anayasal düzenlemeler ordunun ve hükümet üyelerinin tepkisini çekiyordu. Netanyahu karşıtı gösteriler büyük kalabalıklar topluyordu.'

'7 Ekim sonrası Netanyahu direnç gördü, ancak istediklerini yapmaya başladı. Başlatmak istediği uygulamaların ve çıkarmak istediği yasaların tamamını olmasa da, önemli bölümünü hayata geçirebildi. Kabinede gelgitler oluyor, tepkiler ve istifalar var. Ancak bunlar Netanyahu'yu dizginleyebilmiş değil.'

İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant(solda), Lübnan'da yeni bir cephe açılmasına karşı olduğunu söylemişti

İSRAİL ORDUSU İÇİN İKİ CEPHEDE SAVAŞ İHTİMALİ

Lübnan Hizbullah'ının İsrail'e misilleme yapması da mümkün olan senaryolardan bir diğeri. Doster bu ihtimalle ilgili şu değerlendirmelerde bulunuyor:

'Hizbullah 2006 savaşında İsrail'i askeri olarak yendi. Hizbullah, Hamas'tan çok daha kuvvetli. Asker sayısı, teçhizatı, personel kalitesi ve organizasyonu Hamas'tan çok daha gelişmiş. Böyle bir gelişme yaşanırsa İsrail, iki cephede savaşmak durumunda kalır. Bu İsrail ordusunun hiç istemediği bir şey. İsrail ordusunun komuta kademesi bunu istemez.'

'Peki, Lübnan Hizbullah'ı, İsraille savaşmakta ne kadar istekli? Lübnan'a baktığımızda devlet otoritesinin ortadan kalktığı, mali istikrarın olmadığı, siyasetin son derece dengesiz olduğu ortada.'

ABD istihbaratı, Hizbullah'ın 20 bini aktif olmak üzere 45 bin savaşçısının olduğunu tahmin ediyor

HİZBULLAH İSRAİL'E SALDIRIR MI?

Lübnan'ın iç dinamikleri ise, Hizbullah'ın İsrail'le savaş başlatmasının önündeki en büyük engellerden birisi. Doster bu duruma dikkat çekerek, şunları dile getirdi:

'Lübnan Hizbullah'ı, İsrail'le açıktan savaşarak, Lübnan'ın daha fazla saldırıya uğramasına neden olunca tepki çeker mi? İnsanlar Hizbullah'a tepki gösterebilir... Lübnan Hizbullah'ı kitle desteğini kaybetmemek adına daha temkinli davranıyor. İsrail'in bütün kışkırtma çabalarına, tahrik edici hamlelerine rağmen ihtiyatlı kalıyor.'

Doster son olarak şunu not ediyor:

'Netanyahu koltuğunu korumanın derdinde, öte yandan Hizbullah, savaşın yayılmasını ve Lübnan'ı içine çekmesini istemiyor.'

Prof. Dr. Barış Doster