Kongo'da iç savaş şiddetleniyor: Bölgedeki son gelişmeler ne? Ruanda ve KDC arasında çatışma ihtimali

Suat TEKİN - 12punto DIŞ HABERLER

Kongo'da onlarca yıldır devam eden iç savaş yeniden şiddetlendi. M23, ülkenin doğusundaki en büyük şehir olan Goma'da geçtiğimiz Pazar günü (26 Ocak) KDC ordusunu mağlup etti. KDC Devlet Başkanı Felix Tshisekedi, Goma düşmeden günler önce Ruanda'yı M23'e destek vermekle suçlamıştı. Ruanda Devlet Başkanı Paul Kageme, iddiayı kabul ederek KDC'nin Tutsilere karşı etnik temizlik yaptığını ve KDC ile mücadele ettiklerini belirtti.

Goma için verilen savaşta en az 100 kişi yaşamını yitirirken, 1000 kişi de yaralandı.

Nüfusu büyük oranda Tutsilerden oluşan Ruanda, Kongo Devrimci Ordusunun ele geçirdiği yabancı askerlerin kendi topraklarına gönderilmesi kabul etti. M23, Goma'daki kontrolünü genişletirken Kongo'nun en büyük şehri Kinsaşa'da ABD, Fransa, Belçika, Ruanda, Uganda, Kenya ve Japonya büyükelçiliklerine saldırıldı.

Kongo Devrimci Ordusu, Kinsaşa'da çıkan olaylar sırasında büyükelçiliklerin hedef alınmasının KDC hükümeti tarafından organize edildiğini öne sürdü.

Tshisekedi, KDC'de askeri gerilim devam ederken Ruanda'yı savaşla tehdit etmişti. Buna karşın Kongo'da hükümete bağlı ordu güçlerinin Goma'da mağlup edilmesi, KDC ordusunun bozguna uğramasına neden oldu. KDC'nin kayıplar vererek bölgeden çekilmesi sırasında yabancı paralı askerlerin mevzileri açıkta kaldı.

Çok sayıda yabancı asker, Kongo Devrimci Ordusu tarafından yakalandı. Bazı askerlerinse, çatışmaya girmemek için teslim olduğu açıklandı.

KDC medya kuruluşlarına göre; Katoyi, Mabanga, Majengo, Kibwe ve Turunga da dahil olmak üzere Goma'nın kuzey bölgelerinde çatışmalar devam ediyor.

KONGO DEVRİMCİ ORDUSU İLERLİYOR

M23'ün siyasi kanadının başkanı Bertrand Bisimwa, X sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, grubun savaşçılarının ''Goma'daki son güvensizlik odaklarını kontrol altına alma sürecinde'' olduğunu kaydetti.

Bisimwa, paylaşımında şu ifadelere yer verdi:

'Ordumuz, kurtarılmış bölgelerde yaşayan tüm yurttaşlarımız için olduğu gibi, tam güvenlik, tam huzur ve kesin barışı garanti altına almak için yoğun bir şekilde çalışıyor.'

El Cezire muhabiri Malcolm Webb, Goma'daki güncel duruma ilişkin şu bilgileri paylaştı:

'Günlerce süren şiddetli çatışmaların ardından şehir merkezinde silah sesi duyulmuyor. Sokaklar işe gidiş saatlerinde arabalarla doluyor. Normalde hareketli olan pazarlar ise nispeten boş.'

Ruanda'nın bölge büyükelçisi Vincent Karega, AFP haber ajansına yaptığı açıklamada, M23'ün Goma'da durmayacağını vurgulayarak şunları kaydetti:

''Onlar (M23) Güney Kivu'ya doğru ilerlemeye devam edecekler. Goma kendi başına bir amaç olamaz. (Savaş) Ancak Kinsaşa'daki hükümetle iyi bir diyalog ve müzakere süreci başlarsa, ki bundan şüpheliyim, o zaman ilerlemelerine son verebilirler.''

AFRİKA'DA SAVAŞ BÜYÜYECEK Mİ?

Karega'ya göre, M23 savaşçılarının KDC'nin doğusundan öteye geçmesi mümkün, çünkü KDC'nin 'güçleri ve askeri kabiliyetleri' Goma'da tükendi. Ruandalı yetkilinin tahminleri doğruysa bu, bölgede geniş çaplı bir savaşın başlamasını tetikleyebilir. KDC'nin ordu güçleri zayıf olsa da, paralı asker grupları ve başka ülkelerin görev güçleri bölgedeki çatışmalarda aktif rol oynuyor.

Reuters'a konuşan KDC'li hükümet kaynakları, M23 savaşçılarının Çarşamba günü (29 Ocak) Güney Kivu eyaletinin başkenti Bukavu'ya doğru ilerlediğini bildirdi.

ABD ve Avrupa ülkeleri KDC'De ateşkes çağrısında bulunurken, Belçika da dahil olmak üzere bazı ülkeler KDC'ye seyahat uyarıları yayınladı. BM, Ruanda'yı M23'ü desteklemeyi bırakmaya çağırdı.

Öte yandan Kageme, Doğu Afrika Topluluğu (EAC) EAC Devlet Başkanları Olağanüstü Zirvesi'nde yaptığı konuşmada şunları ifade etti:

"İnsanları yerlerinden ettiler, öldürdüler, kimlikleri yüzünden her gün onlara zulmettiler. Son yirmi yıldan fazladır burada (Ruanda'da) olan, Kongo'dan sürgün edilerek Ruanda'ya gönderilmiş mültecilerimiz var. (KDC sürgüne neden olarak) 'Bunlar etnik Tutsiler, dolayısıyla Ruanda'ya aitler, Kongo'ya değil' diyorlar.

(KDC için) 'MONUSCO'muz (BM KDC İstikrar Komisyonu) var, SAMIDRC'miz (Güney Afrika'nın KDC'deki askeri gücü) var, paralı askerlerimiz var, Burundi'miz var, onlara katılan FDLR'miz (Ruanda'daki isyancı grup) var ve herkes sadece olup bitenleri izliyor' diye düşünüyorlar. Ve biz sanki tüm bu yıllar boyunca neler olup bittiğini anlamıyormuş gibi mi davranıyoruz? Ve sonra geçen haftaki gibi olaylar patlak verdiğinde şaşırmış gibi davranıyoruz, insani krizden endişeleniyoruz. İnsanlara zulmetmek, öldürmek ve yerlerinden etmek bu insani kaygının bir parçası değil mi?''