Ukrayna, ABD'ye maden yatakları hakkında yalan söyledi mi?: 'Trump'ın iştahı kabardı'

12punto DIŞ HABERLER

Bloomberg’in enerji ve emtia uzmanı Javier Blas, Ukrayna'da 'kavrulmuş topraklar' haricinde bir şey bulunmadığını iddia ederek, nadir toprak elementleri konusunda Trump'ın yanlış bilgilendirildiğini kaydetti. Trump yönetiminin Ukrayna'da zengin maden yatakları bulunduğunu düşünmesini 'çılgınlık' olarak tanımlayan Blas, ABD'nin geçmişte Afganistan'da da 1 trilyon dolarlık lityum yatağı bulunduğunu zannederek 'yanıldığını' hatırlattı. 

Afganistan iddiası gibi Ukrayna'da zengin maden yatakları olduğunu düşünmenin bir fanzeti olduğunu belirten Blas, bölgede iddia edildiği gibi geniş kaynaklar bulunduğuna dair hiçbir uzman ve kurumun bilgisi olmadığını ifade etti.

Blas, nadir elementlerin yüksek teknoloji ürünlerinden çok basit ev aletlerinde kullanıldığına dikkat çekerek, şunları bildirdi:

''Trump için nadir toprak elementleri rezervlerinin önemi, Çin'in küresel arza hakim olmasından kaynaklanıyor.

Bu elementler çok küçük miktarlarda egzotik alaşımlarda kullanılıyor. Genellikle yüksek teknoloji uygulamaları ve silah üretimi için olmazsa olmaz olarak sunulsa da, kullanımları çok daha sıradan. Örneğin, ev aletleri üreten Dyson Ltd., elektrikli süpürgelerinin mıknatıslarında neodim elementini kullandığını ve bu sayede Formula 1 motorundan beş kat daha verimli mekanizmalar ürettiklerini söylüyor.''

Ukrayna’nın sahip olduğu toprak elementleri konusundaki spekülasyonların ilk başta Ukraynalılar tarafından başlatıldığı bilgisini paylaşan Blas, Kiev yönetiminin Trump’ı etkilemek için çaresizce yalan söylediğini belirtti. Enerji piyasaları uzmanı, Ukrayna’nın bir süre sonra iddianın kontrolünü kaybettiğini ve yanlış hesap yaptığını savundu.

MADEN YATAKLARINA DAİR HİÇBİR VERİ YOK

Blas, Trump’ın 3 Şubat'ta Ukraynalıların çok değerli nadir toprak elementlerine sahip olduğunu dile getirdiğine dikkat çekti. Blas’a göre, Ukrayna’nın söylediği yalan, Trump’ın iştahını kabartmış olabilir.

11 Şubat'ta Fox News'e bir röportaj veren Trump, '500 milyar dolar değerinde nadir toprak elementi istediğinin' altını çizerken, Blas, bu ifadelerle ilgili şu yorumda bulundu:

''Şaşırmıştım. Bildiğim kadarıyla, Ukrayna'nın küçük skandiyum madenleri dışında önemli bir nadir toprak elementi yatağı yok. Konuyla ilgili bir otorite olan ABD Jeoloji Araştırmaları Enstitüsü, Ukrayna'yı herhangi bir rezerv bulunduran bir ülke olarak listelemiyor. Madencilik sektöründe yaygın olarak kullanılan diğer hiçbir veri tabanında da böyle bir bilgi yok.

Basitçe söylemek gerekirse, Trump'ın 'parayı takip et' taktiği burada işe yaramaz. En iyi ihtimalle, dünyadaki tüm nadir toprak üretiminin değeri 'yılda' 15 milyar dolar civarındadır. Bu, sadece iki günlük küresel petrol üretiminin değerine eşit. Ukrayna'nın devasa yatakları olsa bile, jeo-ekonomik açıdan bu kadar değerli olmazlardı.

Ukrayna'nın sihirli bir şekilde dünyadaki nadir toprak elementlerinin yüzde 20'sini üretebildiğini varsayalım. Bu, yıllık yaklaşık 3 milyar dolara eşit olurdu. Trump'ın önerdiği 500 milyar dolara ulaşmak için, ABD'nin Ukrayna'daki üretimi 150 yılı aşkın süre boyunca güvence altına alması gerekirdi. Tamamen saçmalık.''

UKRAYNA'DAKİ MADENLER

ABD'nin nadir elementlerin değil, Ukrayna'da bulunan demir ve kömür kaynaklarının peşinde olabileceğini öne süren Blas, Trump'ın asıl isteğinin ülkenin diğer madenleri olabileceğini vurguladı. Nadir toprak elementlerinden çok kritik mineral yataklarına sahip olan Ukrayna, savaş tazminatı olarak ABD'ye titanyum ve galyum gibi madenlerini vermek zorunda kalabilir.

Blas, Trump'ın Ukrayna'dan talepleriyle ilgili şunları kaydetti:

''İki olasılık görüyorum: Ya Trump haklı ve ben çok yanılıyorum, Ukrayna'da aslında çok sayıda nadir toprak elementi var; ya da Trump yanlış konuştu ve 'nadir toprak elementleri' yerine diğer mineralleri kastetti.

İkinci seçeneği inceleyelim, çünkü en azından biraz mantıklı olurdu. Ukrayna'nın ticari nadir toprak elementleri yatakları olmasa da diğer mineralleri barındıran madenleri var. Rusya ile savaşından önce Ukrayna önemli miktarda demir cevheri ve kömür üretti. İkisi de stratejik değil, ancak ülke her ikisinden de makul miktarda para kazanıyordu. Peki sorun ne? Bazı madenler şu anda Rusya tarafından fethedilen topraklarda bulunuyor.

Belki de Trump nadir toprak elementlerini çok daha geniş bir kavram olan 'kritik mineraller' ile karıştırdı. Ukrayna'nın titanyum ve galyum madenleri var. Her ikisi de oldukça değerli ve stratejik öneme sahip, ancak yine de her ikisini birden kontrol etmek jeo-ekonomiyi değiştirmez. Ve kesinlikle Trump'ın ifade ettiği 500 milyar dolara denk gelmezler.

Yine de, Amerikan başkanı nadir toprak elementlerine kararlı bir şekilde atıfta bulundu; bir kez değil, birkaç kez. Öyleyse, belki de emtia dünyasının bilmediği bir şeyi biliyordur. Ancak Ukrayna'nın rezervlerle dolu olduğunu söyleyen güvenilir bir kaynak bulamadım.''

(Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, Trump'ın isteklerine karşılık, 'ülkesini satmayacağını' duyurdu)