Aidat hakkında bilinmesi gerekenler neler?

Bir ilçe büyüklüğündeki sitelerin içindeki AVM, market, yüzme havuzu, spor salonu, SPA merkezi ilk başta maliklere cazip gelse de buraların bakım masrafları aidatların yükselmesine neden oluyor.

Bunun yanında gelir giderlerinin şeffaflıkla paylaşılmaması, masrafların yüksek gösterilmesi gibi yönetimsel sorunlar site sakinlerini kira kadar aidat ödemek zorunda bırakıyor.

Ödenen yüksek aidatlarla maliklerini evinde kiracı durumuna düşüren sitelerde, her ay toplanan paranın orta ölçekli bir işletmenin bütçesine denk gelmesi, illegal grupların da dikkatini çekiyor.

Site giderlerinin büyük kısmını oluşturan personel harcamaları, ocak ayındaki ücret zammından sonra pek çok küçük sitede dahi aidat ödemelerini 2 bin liraya yaklaştırmıştı. İstanbul’un bazı ilçelerinde ise 100 metrekare konut için aidat 2 bin liradan 5 bin liraya kadar çıkıyor. Yeniyıl ile birlikte aidatlara da zam bekleniyor. Büyükşehirlerde aidat ödemeleri tüketici için adeta korkulu bir rüya haline geldi. Yeni aidat zamları aynı zamanda sitelerdeki harcamaların da yeniden değerlendirilmesine neden oldu. Elbette bu konu site yönetimleri konusunda da tartışmaları beraberinde getiriyor.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından site yönetimlerinin kalitesinin artırılması ve asgari standartları denetleyecek bir birim üzerinde çalışmalar olduğu iletilmişti. Bu konuda yapılacak düzenlemenin içine bir aidat fiyatı üst sınırının da konulma ihtimali gündeme getiriliyor. Mevcut durumda aidat ödemeleri için bir üst sınır bulunmuyor.

TAŞINMA SEBEBİ

Kat maliki ya da konutu kullanan kiracılar için özellikle İstanbul başta olmak üzere Ankara ve İzmir’deki bazı sitelerde ve merkez caddelerde; aidat artışları aynı zamanda bir taşınma sebebi de oluyor. Örneğin İstanbul Bağdat Caddesi’nde bir evi olan emekli vatandaş, kira ödememesine rağmen 5 bin liraya denk gelen aidat ödemesinden kurtulmak için Çekmeköy’de bir apartmana taşındığını belirtiyor. Siteler özelinde de tüketiciler, daha az aidat ödemesi olan yerleri tercih ediyor.

MAHKEME YÜKÜ ARABULUCUYA TAŞINIYOR

Yüksek kira fiyatları nedeniyle son yıllarda mahkemelerin ev sahibi ile kiracı arasında açılan davalar nedeniyle artan yükünü, arabulucu devralacak. Dava açmak isteyenler öncelikle arabulucuya gitmek zorunda. Burada taraflar arasında bir çözüm oluşmazsa ancak o şekilde konu mahkemeye taşınabilecek.

Esenyurt'ta 19 blok ve 3 bin 692 daireden oluşan İnnovia 2 Sitesi'nde yaşananlar da tüm bu sorunların son örneklerinden biri oldu.

"GEÇEN YIL SİTENİN 60 MİLYON LİRA BORCU OLDUĞU BELİRTİLDİ"

Adının asayiş olaylarıyla ve fahiş aidatlarla anılmasından rahatsızlık duyan site sakinleri, yaşadıkları anlattı.

Sibel Karagözoğlu, site yönetiminde bir takım illegal örgüt mensuplarının olduğunun iddia edildiğini belirterek, "Yönetime operasyon yapıldı, kimi tutuklandı kimi adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı." dedi.

Buna rağmen aynı yönetimin yine iş başında olduğunu aktaran Karagözoğlu, "İllegal örgütlerle ismi anılan kişilerin aklanana kadar site yönetiminde olmasını istemiyoruz. Çok yüksek aidatlar ödüyoruz. Sürekli ek bütçeler çıkarılıyor karşımıza. Geçen yıl sitenin 60 milyon lira borcu olduğu belirtildi. Bizler site olarak kayyum atanmasını ya da sicili temiz profesyonel bir yönetim şirketi istiyoruz. İllegal örgüt üyelerinin yönetimde olmadığı, her gün adının kötü anılmadığı bir sitede yaşamak istiyoruz. " diye konuştu.

Karagözoğlu, kayyum gelene kadar maliklerin bir araya gelerek, "Değişim Grubu" nu kurduklarını ve ocak ayında yapılacak seçime hazırlandıklarını ifade ederek, herkesin mutlu olduğu bir sitede yaşamak istediğini dile getirdi.

"KİRA KADAR AİDAT ÖDÜYORUZ"

Bülent Toprak da sitede yaklaşık 11 yıldır yaşadığını belirterek, şunları dile getirdi:

"Bizler 10 yıl kredi ödeyerek, alnımızın teriyle evimizi aldık. Yaşlandığımızda başımızı sokacak bir evimiz olsun istedik. Bir gün bile aksatmadan düzenli olarak aidatımızı ödüyoruz. Buna rağmen 60 milyonluk borç ile karşı karşıya kaldık. Sitenin İSKİ, İGDAŞ gibi kurumlara olan borcundan dolayı zaman zaman suyumuz ve doğal gazımız kesiliyor. Kış günü soğukta kaldık, sıcak yemek yiyemedik. Kira kadar aidat ödeyen biri olarak, bunu hak etmediğimi düşünüyorum. Ödediğimiz paralar nereye gitti? Yönetimin önümüzdeki yıl da yatırım bütçesi adı altında bir ödeme daha alacağını duyuyoruz. Biz artık evimizde kiracı olmaktan bıktık." ifadelerine yer verdi.

"SİTEDE UZUN SÜREDİR KENDİMİZİ GÜVENDE HİSSETMİYORUZ"

Nurettin Çelik, 12 yıldır oturduğu sitede yönetimin dayattığı ek bütçeyi ödemek için kredi çekmek zorunda kaldığını anlattı.

Sitede sürekli asayiş sorunları yaşandığını ve silah sesleriyle uyandıklarını kaydeden Çelik, "Sitede uzun süredir kendimizi güvende hissetmiyoruz. Usulsüz alınan ek bütçe ve fahiş aidatlardan kim sorumluysa hukukun önünde hesap vermesini istiyorum." dedi.

"DEVLETTEN RİCAMIZ BİR AN ÖNCE BURAYA KAYYUM ATANSIN"

Ahmet Hamo, evlendikten sonra oturmak amacıyla söz konusu siteden ev aldığını kaydederek, "Ancak evi alır almaz yönetim bana sitenin 60 milyon liraya yakın bir borcu olduğunu, bunun için ek bütçe çıkardığını söyledi. 'Bu borç kimin borcu? Ben daha yeni taşındım bunu kabul etmiyorum' dedim. Bunun üzerine yönetim su saatimi söktü. Devletten ricamız bir an önce buraya kayyum atansın. 2 yıl önce aldığım evde bir gün bile oturamadım, şu an kiradayım. Adımıza sahte imza atanlara da gerekli cezaların verilmesini istiyoruz."

Asude Gürsoy, 10 yıl önce keyifle oturmak için aldığı evde cehennem azabı yaşadığını dile getirerek, "Avuç dolusu aidat ödüyoruz o yetmiyor, ek bütçe o yetmiyor ortak alan gideri ödüyoruz. Bu kadar para ödememize rağmen hala İSKİ'ye borcumuz var. Kışın ortasında doğal gazımız, suyumuz kesildi. Ödediğimiz aidatların nereye gittiğini bilmiyoruz. Ocak ayında seçim var, bu seçimden önce kayyum atanmasını istiyoruz. Şeffaf olarak aidatların, gelir giderlerin detaylarının gösterilmesini istiyoruz." ifadelerini kullandı.

AİDAT HAKKINDA BİLİNMESİ GEREKENLER:

- Aidatlar için mevcutta üst sınır bulunmuyor. Personel maaşlarının her yıl artması, yeni hizmetlerin ilave edilmesi, kullanılan malzemeler ve giderlerin her yıl ve enflasyona göre artıyor olması bu kapsamda aidatlar için bir üst sınır belirlemeyi zorlaştırır.

- Yönetim planlarında bu konuda aksine bir hüküm olmadığı sürece ortak alan olarak tanımlanan yerleri kullanmayan kişilerin bu aidatı ödememe hakları bulunmamaktadır. Giriş katında oturan bir daire veya dükkan sahibi ‘asansörü kullanmıyorum’ veya bir kişi ‘ben havuzu kullanmıyorum’ diyerek ortak alan olan aidatlarından muaf olamaz. Bu alanların da bakım ve onarım masraflarını ödemekler yükümlüdürler.

- Yönetim planında aksine bir düzenleme olmadığı veya lüks bir harcama niteliğinde bulunmadığı müddetçe kat malikleri aidat ödeme yükümlülüğünden muaf olamazlar. Bunun haricinde örneğin lüks niteliğinde havuza çocuklar için bir sistem konulması, çocuk parkı olmayan bir siteye çocuk parkı yapılması, bakıcı istihdam edilmesi gibi örneklerde çocuğu olmayan kat malikleri bu giderlere katılmak zorunda değillerdir.

- Aidat ödememe halinde yönetici bu konuda ilgili kat maliki hakkında yasal takip başlatabilir, icra takibine geçilmesi halinde aylık yüzde 5 yasal faiz uygulanmaktadır. Taşınmazı kiracı kullanıyor ve aidatı o ödemiyor ise hem kiracı hem de kat maliki aidat ödenmemesi halinden müştereken ve müteselsilen sorumludur.

- Aidat bedellerine itiraz edilebilmesi için genel kurulun toplanmış olması veya kat maliklerinin toplamının 1/3’ü ile kat maliklerinin olağanüstü genel kurula davet edilmesi gereklidir. Site veya apartman yöneticileri ‘maliyetler arttı, personel giderleri arttı’ diyerek aidat arttırımılarını yapamazlar. Yetkiyi genel kuruldan almak zorundadırlar.

- Kat malikleri de bu genel kurula katılarak bazı aidat kalemlerinin azaltılmasını, bazı kalemlerin hiç alınmamasını veya yeni teklifler alarak aidatın düşürülmesini sağlayabilirler. Genel kurul için 1/3 imza bulunduğu halde yönetim genel kurulu toplamıyorsa, aidat kalemlerinde fahiş ve usulsüz artışlar varsa her zaman kat malikleri Sulh Hukuk Mahkemesine başvurarak hakimin müdahalesini talep edebilirler.

- Yine genel kurula katılanlarda itirazlarını tutanağa geçirmek kaydı ile genel kuruldan itibaren 1 ay içerisinde genel kurulun iptalini dava edebilirler. Genel kurullara yönelik dava açma süresi katılanlar için 1 ay, katılmayanlar için ise bildirim yapılanlar için 1 ay ve her halükarda 6 aydır.