2003 senesinde çıkan topluma kazandırma yasası nedir?
2003 yılında Türkiye’de çıkan af, 59. Hükümet döneminde AKP tarafından gündeme getirilen ve yürürlüğe giren bir düzenleme olarak tarihe geçti. Bu düzenleme, "Koşullu Salıverme ve Ceza İnfaz Yasası" adı altında yer aldı. Peki, bu af kim tarafından çıkartıldı ve neden ihtiyaç duyuldu?
12punto
2003 yılında çıkarılan "Topluma Kazandırma Yasası," hükümlülerin belirli şartlar altında ceza indirimi ve şartlı tahliye ile topluma kazandırılmasını amaçlayan bir düzenlemeydi. Resmi adı "Şartla Salıverilme ve Cezaların Ertelenmesine Dair Kanun" olan bu yasa, cezaevlerindeki doluluğu azaltmayı, hükümlülerin yeniden topluma entegre olmasını ve devletin cezaevi yönetim maliyetlerini düşürmeyi hedefliyordu.
TOPLUMA KAZANDIRMA YASASI NEDEN ÇIKTI?
2000'lerin başında Türkiye’nin cezaevleri kapasite açısından büyük bir krizle karşı karşıyaydı. Cezaevlerinin aşırı doluluğu ve mahkum sayısındaki artış, hem infaz sistemini zorlayıcı hale getirmişti hem de kamuoyu tarafından tartışılan bir sorun haline gelmişti. Bunun yanı sıra, adalet sisteminde yaşanan yavaşlık ve ceza sürelerinin topluma entegrasyonu zorlaştırdığına dair eleştiriler artmıştı.
Bu sebeplerden dolayı hükümet, cezaevlerindeki yoğunluğu azaltmak, bazı suçları işlemiş kişilerin cezalarında indirim yaparak onları topluma geri kazandırmak ve sosyal barışın yeniden sağlanması amacıyla bir infaz düzenlemesi yaptı.
TOPLUMA KAZANDIRMA YASASINI KİM ÇIKARDI?
2002 seçimleriyle iktidara gelen Başbakan Recep Tayyip Erdoğan önderliğindeki hükümet, cezaevlerindeki doluluk oranını ve mahkûmların topluma kazandırılma süreçlerini iyileştirmek için bu tür bir düzenlemeyi gerekli görüyordu.
Dönemin Adalet Bakanı Cemil Çiçek’in öncülüğünde ceza infaz yasasında değişikliklere gitme kararı aldı. Af niteliği taşıyan bu düzenleme, cezaevlerindeki yoğunluğun azaltılması, sosyal barışın sağlanması ve bazı mahkumların topluma yeniden kazandırılması amacıyla çıkarıldı.
YASANIN KAPSAMI NEYDİ?
Af, genel olarak hafif suçlar ve belli koşullar altında ağır suçlar için geçerliydi.
Terör suçları, uyuşturucu kaçakçılığı gibi bazı ağır suçlar kapsam dışı bırakıldı.
Af ile belirli suçlardan hüküm giymiş olan kişiler için ceza indirimine gidildi ya da cezanın koşullu olarak infaz edilmesine karar verildi.
TEPKİ ÇEKMİŞTİ
Af düzenlemesi, toplumda farklı tepkilere neden oldu. Bazı kesimler, bu düzenlemenin sosyal barış adına olumlu olduğunu savunurken, bazı mağdur yakınları ise adaletin tam sağlanmadığını düşündü ve af karşısında tepkili oldu.
Bu af, Türkiye'de daha önceki yıllarda çıkarılan af yasalarına benzer bir şekilde, cezaevlerindeki yoğunluğu azaltmaya yönelik bir girişim olarak değerlendirildi.
Ancak, bu ceza indirimi ve şartlı tahliye düzenlemesi toplumda farklı tepkilerle karşılandı. Kimi kesimler, bu düzenlemeyi ceza adaletinde reform olarak görürken, diğerleri suçluların cezasız kaldığını ve adaletin tam anlamıyla sağlanmadığını düşünerek eleştiride bulundu.
Bu yasanın etkileri ve sonuçları, ilerleyen yıllarda çeşitli tartışmalara konu oldu, ancak ceza indirimi uygulaması o dönemde önemli bir adım olarak tarihe geçti.