2025 Yılı Yatırım Programı belli oldu: Yeni yılda bütçe nasıl kullanılacak?

AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın imzasını taşıyan 2025 Yılı Yatırım Programı'nda, toplamda 14 bin 238 projeye yaklaşık 1 trilyon 444,4 milyar lira ödenek tahsis edildi. Yatırım Programı'nda deprem tedbirlerine yönelik projelere 511 milyar lira ayrılırken, bu kapsamdaki ödeneklerin yaklaşık yüzde 42'si sağlık, yüzde 16,7'si konut, yüzde 13,2'si ulaştırma-haberleşme sektörleri için kullanılacak.

2025 Yılı Yatırım Programı'nın Kabulü ve Uygulanmasına Dair Cumhurbaşkanı Kararı Resmi Gazete'nin mükerrer sayısında yayımlandı.

Programda merkezi yönetim bütçesi kapsamındaki kuruluşlar, kamu iktisadi teşebbüsleri (KİT), özelleştirme kapsamındaki kuruluşlar, döner sermayeli kuruluşlar ve sosyal güvenlik kuruluşlarının projeleri yer aldı. Mahalli idarelerin ise yalnızca dış kredi ile finanse edilen projelerine programda yer verildi.

2025 Yılı Yatırım Programı hazırlıklarında 12. Kalkınma Planı'nda yer alan temel politikalar ve hedefler ile 2025-2027 dönemi Orta Vadeli Program'da yer alan politika, öncelik ve bütçe büyüklükleri dikkate alındı.

Yatırım Programı'ndaki projelerin belirlenmesinde azami oranda seçici olunarak, 12. Kalkınma Planı'nda öngörülen projeler, deprem riski nedeniyle başlanması zaruret arz eden projeler ile toplumsal ve ekonomik etkisi güçlü olup ivedilikle ekonomiye kazandırılması gereken projeler önceliklendirildi.

Program kapsamında fonlanacak projelerden birisi de 'Hatay Tarihi Kent Alanı Master Plan' olacak. Planla ilgili daha önce Gazete Duvar'da bir inceleme kaleme alan Demet Parlar, Mayıs 2024'teki yazısında şunları kaydetmişti: 'Master Plan yalnız Antakya ve Defne değil, tüm Hatay için yapılmış olsa da uygulama ne yazık ki yalnızca pilot çalışma olarak, Antakya kent merkezinin yaklaşık yüzde 5’lik bir kısmını içeren toplam 6000 konutluk bir bölgeyle sınırlandırılmış. Diğer mahalleler ve Defne için aradaki ihmal edilebilir maliyet farkına rağmen TOKİ konutlarının uygun görülmesi, buralarda yaşayacak olanlar için büyük bir haksızlık ve adaletsizlik olmayacak mı?'

PROGRAM KAPSAMINDAKİ PROJELERE 1 TRİLYON 444,4 MİLYAR LİRA HARCANACAK

2025 yılı Yatırım Programı'nda kamu kurumları tarafından yürütülecek projelerin toplam tutarı yaklaşık 10.599,5 milyar lira olup, söz konusu projelere tahsis edilen toplam ödenek miktarı 1 trilyon 444,4 milyar lira oldu.

Program kapsamında 2025 yılında 3 bin 783'ü ana proje olmak üzere, toplam 14 bin 238 proje yürütülmesi öngörülüyor.

2024 yılında 5 bin 296 proje tamamlanırken, 2025 Yılı Yatırım Programı'na 5 bin 61 yeni proje dahil edildi. Bu projelerin 1364'ü çok yıllık, 3 bin 697'si ise bir yıl içerisinde tamamlanacak olan projeler olarak belirlendi.

Hazine ve Maliye Bakanlığıverilerine göre geçtiğimiz Aralık ayında bütçe açığı 829,2 milyar TL olarak gerçekleşmişti. Bu veriyle beraber, merkezi yönetim bütçe dengesi 2024 yılında toplam 2 trilyon 106,1 milyar TL açık vermiş oldu

HANGİ ALANA NE KADAR BÜTÇE AYRILDI?

2025 yılında Yatırım Programı kapsamında öngörülen 1 trilyon 444,4 milyar liralık yatırımın yüzde 70,7'sinin merkezi yönetim bütçesi kapsamındaki kuruluşlar, yüzde 28,1'inin KİT ve özelleştirme kapsamındaki kuruluşlar, yüzde 1,2'sinin ise döner sermayeli kuruluşlar ve sosyal güvenlik kuruluşları tarafından gerçekleştirilmesi planlandı.

2025 Yılı Yatırım Programında deprem tedbirlerine yönelik olarak toplam 511 milyar lira tutarında projeye yer verildi. Bu projeler kapsamındaki 2025 yılı ödeneklerinin yaklaşık yüzde 42'si sağlık sektörüne, yüzde 16,7'si konut sektörüne, yüzde 13,2'si ulaştırma-haberleşme sektörüne ayrıldı.

Ayrıca deprem projelerine ayrılan söz konusu ödeneklerin yanı sıra bütçede cari transferler altında yürütülen yatırım nitelikli harcamalar ile cari nitelikli diğer harcamalar dikkate alındığında deprem tedbirlerine yönelik olarak merkezi yönetim bütçesinden tahsis edilen toplam ödenek tutarı 584 milyar liraya ulaşıyor.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, 15 Ocak'ta katıldığı bir TV programında, 'emeklilere maaşlarını nasıl ödeyeceklerinin telaşı içinde olduklarını' bildirmişti