57 yıl sonra ortaya çıkan kare: Cumhuriyet’i Biz Böyle Kazandık fotoğrafının hikayesi…

Bugün Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunun 100. yıl dönümü. Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün Türk halkına emanet ettiği Cumhuriyet yurttaşlar tarafından yurdun dört bir yanında coşkuyla kutlanıyor.

AKP iktidarı Cumhuriyet Bayramı’nın 100. yılı için gereken özeni göstermezken, sanat, spor ve siyaset camiasından pek çok isim 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı’na yönelik paylaşımlar yaptı.

Cumhuriyet Bayramı’nın sembol fotoğraflarından biri olan “Cumhuriyet’i Biz Böyle Kazandık” yazılı pankartın olduğu fotoğraf yine en çok paylaşılan fotoğrafların başında geldi. Sosyal medyada sık sık paylaşılan bu fotoğrafın hikayesi yeniden gündeme geldi.

CUMHURİYET'İ BİZ BÖYLE KAZANDIK FOTOĞRAFININ HİKAYESİ

Sembol fotoğrafın hikayesini yapımcı, oyuncu ve senarist Gülse Birsel 2015 yılında yazmıştı. 

Fotoğraf, Uşak'ın ilk fotoğrafçısı Foto Kazım diye bilinen Hüsnü Kazım Özler tarafından çekilmişti.

Dedesinin Kurtuluş Savaşı'nda savaştığını ve 4 madalyasının olduğunu kaleme alan Gülse Birsel, o fotoğrafın hikayesini "Uşaklı bir ailenin hikâyesi... Benim ailemin..." başlıklı yazısında şöyle anlatmıştı:

“‘Cumhuriyet'i Biz Böyle Kazandık’ başlıklı, Kurtuluş Savaşı'nın sembollerinden biri haline gelmiş bu meşhur fotoğrafı biliyorsunuz. Bu fotoğraf 1933 yılında çekilmiş. O yoksul, Cumhuriyet'i küçük imkânlar ama gururla kutlayan şehir, Uşak. Yani babamın memleketi.

Onun babası, yani dedem, İstiklal Savaşı'nda 4 madalya almış Asım Bey. O zaman Kurtuluş Savaşı'nda mücadele edenlere çokça dendiği gibi, lakabı ‘Mücahit Asım’. ‘Cihat’ kelimesinin şimdi Ortadoğu'da olduğu gibi üzerine bomba bağlayıp masum insanların ortasında patlatmak için kullanılmadığı, bu vatanın bağımsızlığı için mertçe savaşmayı ifade ettiği yıllar.

Dedemin 33 kurşun deliği olan bir pelerini var, ilginç bir savaş anısı olarak sonradan Tarih Kurumu'na bağışlanmış."

"O GÖRDÜĞÜNÜZ SİYAH CEKETLİ ADAM..."

"Fotoğrafın ilginç ve benimle ilgili hikâyesine gelelim: 1933 yılının Cumhuriyet Bayramı'nda çekiliyor. Uşak'ın ilk fotoğrafçısı Hüsnü Kazım Özler tarafından. Babamın deyimiyle 'Foto Kazım'.

Fotoğrafta gördüğünüz siyah ceketli, kravatlı adam, babamın kuzeni! Dedem Mücahit Asım'ın eşinin (yani babaannemin) dayısının oğlu Kamil Kabalak. Uşak o zaman Kütahya'ya bağlı bir ilçe ve Kamil Bey de o ilçenin belediye başkanı."

57 YIL SONRA ORTAYA ÇIKTI: FOTOĞRAF NE ZAMAN VE NASIL BULUNDU?

“1990'ların başında babam bu fotoğrafı evde buluyor! Resimdeki kuzeni Kamil Kabalak'ın oğlu Hasan Kabalak'a, Ankara'ya yolluyor. Onlar da Genelkurmay Başkanlığı'nın arşivine gönderiyorlar. Fakat arşive yanlışlıkla Ankara'da 1929'da çekilmiş diye kaydediliyor.”

“2007 yılında, fotoğraftaki Kamil Kabalak'ın yeğeni, (maalesef çok yakın zamanda rahmetli olan) Tuğgeneral Zeki Güngör, dayısının bulunduğu resmi, bir askeri tesiste "Ankara–1929" yazısıyla görüyor. Düzeltilmesi için dava açıyor. Fotoğrafın Uşak'ta çekildiği tespit ediliyor.”

TARİHİ KAREYİ ÇEKEN FOTOĞRAF MAKİNESİ MÜZEYE BAĞIŞLANDI

2022 yılında merhum Hüsnü Kazım Özler'in oğlu Mustafa ve torunu Hüsnü Kazım Özler, 'Cumhuriyet’i Biz Böyle Kazandık' adlı fotoğrafın çekildiği fotoğraf makinesini ve karenin basıldığı baskı makinesini, sergilenmek üzere Uşak Kent Tarihi Müzesi'ne bağışlamıştı.