CHP'li Utku Çakırözer ‘basın özgürlüğü raporunu’ paylaştı

Türkiye’de basın ve ifade özgürlüğü alanındaki kara tablo her geçen gün büyüyor. Haberleri, yazıları, sosyal medya paylaşımları nedeniyle gazetecilere tehdit, saldırı, soruşturma, gözaltı ve tutuklamalara her geçen gün yenileri ekleniyor.

CHP’nin gazeteci kökenli Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer’in kamuoyuna duyurduğu Ekim ve Kasım aylarına ilişkin Basın Özgürlüğü Raporu’nda 2022’de Meclis’ten geçirilerek TCK’ya eklenen ‘halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma’ maddesinden 8 gazeteci hakkında adli süreç başlatılması dikkat çekti. Son 2 ayda gazeteciler 144 kez hakim karşısına çıkarken, RTÜK gerçekleri anlatan televizyon kanallarına ceza yağdırdı. Dünyada ilk kez Türkiye’de Microsoft bir siteyi erişime engelledi. Anadolu Adliyesi’ndeki rüşvet çarkını anlatan habere getirilen erişim engelleri ile bu engellerin duyurulduğu haberlerin defalarca kez erişime engellenmesi de milyonların haber alma hakkının engellenmesi olarak yorumlandı. 

144 kez hakim karşısına çıktılar

CHP’nin gazeteci kökenli Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer’in kamuoyu ile paylaştığı iki aylık basın özgürlüğü raporunda dikkat çeken ihlaller şöyle sıralandı: 

• Gazeteciler Ekim ve Kasım ayını kapsayan 60 günde 144 kez hakim karşısına çıktı. Ayşenur Arslan, Serhan Asker’in de aralarında bulunduğu 11 gazeteci gözaltına alındı. Tolga Şardan’ın da aralarında bulunduğu 2 gazeteci tutuklandı.  
• Şırnak’ta 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Mücadele Günü yürüyüşünü takip eden 3 gazeteci gözaltına alındı. 
• Gerçek Gündem editörü Furkan Karabay hakkında Anadolu Adliyesi’ndeki para karşılığı erişim engelleme ve tahliye kararlarına yönelik eleştirilerinin yer aldığı sosyal medya paylaşımları nedeniyle  Cumhurbaşkanı’nın oğlu Bilal Erdoğan ve Erdoğan’ın eski avukatı Mustafa Doğan İnal tarafından toplam 500 bin TL talebiyle iki ayrı tazminat davası açıldı.

Sansür yasası devrede...

* Son iki ayda ‘sansür yasası’ olarak adlandırılan Türk Ceza Kanunu’na eklenen TCK 217/A ‘halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma’ maddesi  gerekçe gösterilerek gazetecilere yönelik başlatılan soruşturma, gözaltı ve tutuklamalardaki artış dikkat çekti. 31 Ekim'de T24'te ‘MİT'in Cumhurbaşkanlığına sunduğu yargı raporunda ne var?’ başlıklı yazı kaleme alan gazeteci Tolga Şardan ‘halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma’ suçlamasıyla gözaltına alınarak, tutuklandı. 5 günlük tutukluluğun ardından tahliye edilen Şardan’ın yargılanması sürüyor. 

* Yine, TCK 217/A gerekçe gösterilerek haberleri ve sosyal medya paylaşımları nedeniyle Halk TV Muhabiri Dinçer Gökçe, Kısa Dalga Yazarı Cengiz Erdinç gözaltına alınırken, Bianet Editörü Evrim Kepenek ifadeye çağırıldı. Gazeteciler Uğur Şahin, İsmail Arı ve Uğur Koç ile Zübeyde Sarı hakkında soruşturma başlatıldı. 

Habere tahammül yok

• Bursa’da yerel bir gazete yöneticisi Yaman Kaya otomobiliyle seyir halindeyken silahlı saldırıya uğradı. 
• İçişleri eski Bakanı ve AKP İstanbul Milletvekili Süleyman Soylu, gazeteci Saygı Öztürk, Tolga Şardan, Orhan Uğuroğlu ve 
• Cengiz Demirel'i yaptıkları haberler nedeniyle hedef aldı.
• Gazeteci Murat Ağırel futbol dünyasındaki usulsüzlük haberleri nedeniyle tehdit edildi.
• Gazeteci Alican Uludağ, MHP’nin iki üst düzey yöneticisi tarafından tehdit edildi.
• Gazeteciler Nevşin Mengü ve İbrahim Haskoloğlu, İsrail’in Filistin saldırısına ilişkin yorumları nedeniyle hedef gösterildi.

RTÜK’ün hedefinde TV ve siteler var

• RTÜK, Ekim ayında  Halk TV'ye Ayşenur Arslan'ın Medya Mahallesi programındaki değerlendirmeleri ile Haber Masası programında Altın Portakal'a ilişkin Kültür ve Turizm Bakanlığı'na yöneltilen eleştiriler sebebiyle 5 kez program durdurma ve üst sınırdan idari para cezası verdi. Kasım ayında da farklı iki programda gazetecilerin ifadeleri nedeniyle yüzde 3 idari para cezası uyguladı. 
• MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin Gazze açıklamalarının değerlendirildiği Flash Haber TV'deki Başkentte Gündem isimli programda gazetecilerin ifadeleri nedeniyle kanala üst sınırdan idari para ve 5 kez program durdurma cezası verildi. 
• Gazeteciler Merdan Yanardağ ile Emre Kongar’ın Tele 1’de yayınlanan 18 Dakika programdaki ifadeleri nedeniyle Tele 1’e üç kere yüzde 3, gazeteci Fatih Ertürk’ün Başkentte Gündem programında emekli ikramiyesi ile ilgili değerlendirmeleri nedeniyle Flash Haber’e yüzde 3, Zafer Arapkirli’nin Medya Terapi programında köprü ve otoyol zamları ve Fidan-Blinken tokalaşması ile ilgili değerlendirmeleri nedeniyle KRT’ye iki kez yüzde 3 idari para cezası yaptırımı uygulandı.
• DW Türkçe’nin geçen sene erişime engellendikten sonra Türkiye'de kullanmaya başladığı yeni alan adları da RTÜK'ün şikâyeti ve mahkeme kararıyla erişime engellendi.

Dünyada ilk : Microsoft, T24'ü erişime kapadı

• Kasım ayında erişim engelleri konusunda dünyada bir ilke imza atıldı. Microsoft firması  Beşiktaş'ın geçici teknik direktörü Burak Yılmaz'ın, eşine ‘şiddet uyguladığı’ iddialarına verdiği yanıtı içeren haberi nedeniyle T24'ün bütün içeriklerine erişimi engelledi. 
• Erişim engellemeleri konusunda bir kez daha hak ihlali kararı veren Anayasa Mahkemesi Artı Gerçek'e getirilen bir erişim engelini ifade ve basın özgürlüğüne aykırı bularak iptal etti. 
• Haber ve içeriklere yönelik erişim engellemeleri de son ik ayda hız kesmeden devam etti. İfade Özgürlüğü Derneği’nin verilerine göre; Halkbank’ın bir çete reisine Kredi Garanti Fonu desteği ile verdiği 700 milyon TL kredi hakkındaki haberler, BirGün yazarı Timur Soykan’ın “Başsavcının rüşvet çığlığı: Çürüyoruz” başlıklı yazısı ile bu yazıya getirilen erişime engelleme kararlarının haberleri, Engelli Web’teki “Adliyedeki rüşvet çarkı haberlerine yaptırım uygulanması haberlerinin silinmesi haberlerinin silinmesi haberlerinin silinmesi” başlıklı duyuru, Milli Eğitim Bakanlığı’nda Hizbullah kadrolaşması haberleri, İskenderun’da bir fabrikada meydana gelen yangında yanan işçiye ilişkin haberler, T24 yazarı Tolga Şardan‘ın “MİT’in Cumhurbaşkanlığı’na sunduğu “yargı raporu”nda neler var?” başlıklı yazısı, Mardin’de 8 ve 9 yaşındaki çocuklara nişan yapılmasına ilişkin haberler ve Kanal İstanbul’un geçeceği bölgeden kimlerin arazi aldığı ile ilgili haberlere erişim engeli getirildi.