CIA bu kez yanıldı: Suriye'de 'gelişmez' dedi, 13 yıldır sürüyor

Masum Gök/ 12punto ÖZEL

ABD istihbarat teşkilatı CIA radikal İslamın güçlenerek devam edeceğini 1980'lerde yazdığı gizli raporlarla tespit etmişti. Birçok müslüman ülkede radikal islamın gelişeceğini öngören CIA sadece Suriye'de yanıldı.

1986 yılında yazdığı gizli raporda radikal İslamın Suriye'de güçlenemeceğini öngörerek "Arap dünyasının başka yerlerinde güçlü köktendinci hareketlere katkıda bulunan ciddi ekonomik ve siyasi sorunlara rağmen Suriye'de muhtemelen radikal köktendinciliğe yönelik bir destek patlaması yaşanmayacaktır. Suriyeliler genel olarak Başkan Esad'ın (Hafız Esad) 1970 yılında iktidara gelmesinden bu yana ülkeye sağladığı siyasi istikrarı takdir ediyor. Esad ordu ve güvenlik güçleri üzerindeki sıkı kontrolünü sürdürdü ve Suriyelilerin İsrail'e yönelik korkularından faydalandı" ifadelerini kullandı. 

Aslında CIA raporu radikal İslamı Hafız Esad'dan sonra başa geçen Beşşar Esad'ın liberal politikalarının canlandırdığını da gözler önüne seriyor. Beşar Esad döneminde dışa açılma politikası sonrası Suriye Müslüman Kardeşleri bu süreçten güçlenerek çıkıp, 2011 yılındaki iç çatışmayı başlatmışlardı. CIA raporunda Hafız Esad'dan sonra yaşanabilecek durum şöyle ifade edilmiş: 

"Esad yönetimde kaldığı sürece Suriye'de köktendinciliğin büyüme ihtimalinin zayıf kalacağına inanıyoruz. Ancak Esad sonrası dönemin köktendincilere kendi davalarını savunmak için daha büyük fırsatlar sunması muhtemeldir. Köktendinciler kötü ekonomik koşulları istismar edebilirler, ancak etnik ve mezhepsel ayrılıklar muhtemelen önemli bir köktendinci muhalefetin büyümesini engellemeye devam edecektir."

Ancak Suriye halkında radikal bir yapının oluşmaması nedeniyle 2011 yılından bu yana dünyanın pek çok yerinden yabancı cihatçılar geldi. ve Suriye ordusu ile yapılan çatışmaların büyük kısmına bunlar katıldı. Suriye'de çoğunluğu oluşturan Sünnilerin neden radikal islamcılara katılmayacağı ise şöyle anlatılmış:

"-Esad'ın iktidarının ilk yıllarında Alevi ortakları alarak hayatta kalan Sünni toprak sahibi ve iş dünyası eliti varlıklarını sürdürdü. Bu Sünnilerin artık istikrardan bir çıkarı var ve hükümete karşı dini bir çağrı yapmaları pek olası değil.

-Hükümette, Baas Partisi'nde, orduda ve güvenlik servislerinde üst düzey görevlerde bulunan Sünniler var. Bu Sünnilerin çoğu Alevilerin kırsal kökenini paylaşıyor ve Esad'dan önceki günlerde ulaşamayacakları pozisyonlara yükseldiler.

-Baas, seküler bir ideoloji olmasına rağmen genellikle İslami değerler ve kültürle çatışmamaktadır. Pek çok Sünni, Baas'ın özünde İslami olan doğasından memnun olabilirken laik yönünü görmezden gelebilir."