İran ve İsrail arasındaki ateşkes nasıl başladı? Katar devreye girdi, arabulucu oldu

13 Haziran’da İsrail’in İran’ı hedef alan hava saldırısıyla başlayan kriz, bugün itibariyle bir ateşkesle sona erdi. ABD’nin hafta sonunda İran’daki bazı stratejik noktaları vurmasıyla tırmanan gerilim, Trump’ın girişimleriyle yumuşama sürecine girdi.

ABD Başkanı Donald Trump, Truth Social üzerinden yaptığı açıklamada, “İsrail ve İran arasında tam ve kapsamlı bir ateşkes konusunda tamamen mutabık kalındı” dedi. Trump, her iki tarafın da doğrudan kendisiyle iletişime geçerek ateşkes için çağrıda bulunduğunu ileri sürdü.

İRAN’DAN TRUMP’A YALANLAMA

Trump’ın açıklamalarının ardından Tahran yönetimi sessiz kalmadı. İranlı yetkililer, Trump’ın iddialarının gerçeği yansıtmadığını ve böyle bir temasın gerçekleşmediğini öne sürdü. Bu durum, ateşkes sürecine dair belirsizlikleri artırdı.

Katar merkezli haber kanalı Al Jazeera, ateşkes anlaşmasının perde arkasını detaylı bir şekilde ortaya koydu. Habere göre Trump, ilk olarak İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile bir görüşme gerçekleştirdi. İsrail tarafının ikna edilmesinin ardından ise Trump, Katar Emiri ile temasa geçti.

Trump’ın, Katar Emiri'nden İranlıları ikna etmesini istediği, ardından Katar Başbakanı’nın da sürece dahil olarak Tahran’la temas kurduğu bildirildi. İran tarafının da bu arabuluculuk sonucu ikna edildiği ve ateşkes anlaşmasına yanaştığı belirtildi.

Al Jazeera’nın haberine göre, ABD Başkan Yardımcısı JD Vance, Dışişleri Bakanı Marco Rubio ve Ortadoğu temsilcisi Steve Witkoff da İranlılarla doğrudan ya da dolaylı görüşmeler yürüttü. Lojistik konuların da Katar Başbakanı ile birlikte bu ekip tarafından çözüldüğü kaydedildi.

Haberde dikkat çeken bir diğer vurgu ise ateşkesin sürdürülebilirliğine ilişkin oldu. Al Jazeera muhabirleri, “Olaylar bu şekilde gelişti ve bu ateşkes şu anda resmi olarak yürürlükte. Ama asıl soru şu: Ateşkes sürecek mi?” ifadeleriyle belirsizliğe dikkat çekti.

ATEŞKES BAŞLADI, HAZIR BEKLİYORUZ

İsrail Ordu Sözcülüğü de bir açıklama yaparak sabah saatlerinde ateşkesin yürürlüğe girdiğini duyurdu. Ancak İsrail tarafı olası tehditlere karşı “hava kuvvetleri teyakkuzda, her an hazırız” mesajı verdi.

ABD’nin eski Ankara Büyükelçisi James Jeffrey, sürece ilişkin Al Jazeera’ya değerlendirmelerde bulundu. Jeffrey, “Son 50 yılda onlarca ateşkes gördüm. Hepsi başlarda karmaşayla başlar. Tüm askerler eş zamanlı hareket edemez. Ama İran dışişleri bakanının yaptığı açıklama, sürecin doğru yolda ilerlediğine işaret ediyor” dedi.