TBMM'de tartışmalı düzenleme: Devlet Denetleme Kurulu’na sınırsız yetki mi veriliyor?

Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde (TBMM) bu gece kritik bir düzenleme görüşülecek. Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Grup Başkanvekili Gökhan Günaydın’ın açıklamalarına göre, AKP’nin Genel Kurul’a sunduğu teklif, Devlet Denetleme Kurulu’na (DDK) kamu görevlilerini görevden uzaklaştırma yetkisi vererek, denetimsiz ve keyfi bir müdahale alanı yaratıyor.

12punto

GÖREVDEN UZAKLAŞTIRMA YETKİSİ

Mevcut yasal düzenlemeye göre, Devlet Denetleme Kurulu’nun (DDK) başkanı ve üyeleri Cumhurbaşkanı tarafından atanıyor. Kurul, Cumhurbaşkanı’nın talimatı doğrultusunda tüm kamu kurum ve kuruluşlarında inceleme, araştırma ve denetleme yapabiliyor. Ancak bu denetimlerin sonucunda hazırlanan raporlar, gereği yapılmak üzere Başbakanlık’a veya ilgili kurumlara iletiliyordu.

AKP’nin TBMM Genel Kurulu’na sunduğu yeni düzenleme ise DDK üyesi veya denetçisine, “kamu hizmetinin gerekleri yönünden görevi başında kalmasında sakınca görülen her kademe ve rütbedeki görevliler hakkında görevden uzaklaştırma kararı verme” yetkisi tanıyor. Bu yetkinin, geniş bir takdir hakkı ve herhangi bir yargı sürecine ihtiyaç duyulmaksızın kullanılabileceği ifade ediliyor.

SEÇİLMİŞLER DE RİSK ALTINDA MI?

Söz konusu düzenleme sadece atanmış kamu görevlilerini değil, seçilmiş yerel yöneticileri de kapsıyor. Günaydın’a göre, yeni yetkiyle birlikte Cumhurbaşkanı’nın talimatıyla DDK bir belediye başkanı hakkında denetim başlatabilecek, ardından bir DDK üyesi “görevde kalması sakıncalıdır” diyerek seçilmiş belediye başkanını görevden alabilecek. Bu sürecin herhangi bir soruşturma, yargı kararı ya da hukuki sürece tabi olmaksızın hızla gerçekleştirilebileceği belirtiliyor.

DAHA ÖNCE DE DENEDİ, AYM İPTAL ETTİ

Bu düzenleme, AKP’nin ilk girişimi değil. Daha önce 5 numaralı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi (CBK) ile DDK’ya benzer yetkiler tanınmak istenmiş, ancak CHP’nin başvurusu üzerine Anayasa Mahkemesi (AYM) düzenlemeyi iptal etmişti. AYM, 11 Kasım 2021 tarihli kararında (E.2018/121, K.2021/84) bu yetkinin Anayasa'ya aykırı olduğuna hükmetmişti. İkinci girişim ise bir torba yasa içine eklenmiş ancak muhalefetin baskısıyla geri çekilmişti. Şimdi ise aynı düzenleme üçüncü kez Meclis gündemine getiriliyor.

MUHALEFETİN TEPKİSİ

CHP ve diğer muhalefet partileri, düzenlemeye karşı sert tepki gösteriyor. Günaydın, Meclis aritmetiği kullanılarak bu düzenlemenin yasalaştırılmak istendiğini belirterek, Resmi Gazete’de yayımlanması durumunda derhal AYM’ye iptal ve yürürlüğün durdurulması başvurusunda bulunacaklarını açıkladı.

Muhalefet, bu düzenlemeyi hukuk devleti ilkelerine ve demokratik sürece doğrudan bir müdahale olarak nitelendiriyor. Günaydın’ın açıklamalarında vurguladığı gibi, düzenleme hukuk ile kanun arasındaki farkı gözler önüne seriyor ve Türkiye’nin demokratik yapısına ağır bir darbe vurma potansiyeli taşıyor.

SONUÇ: TÜRKİYE NASIL BİR SÜRECE GİRİYOR?

Eğer düzenleme yasalaşırsa, DDK’nın elinde, Cumhurbaşkanı’nın atadığı üyeler aracılığıyla kamu görevlilerini ve hatta seçilmiş yöneticileri görevden uzaklaştırma yetkisi olacak. Hukuki denetim mekanizmalarının devre dışı bırakılması, geniş bir takdir yetkisiyle keyfi uygulamalara zemin hazırlayabilir.

Muhalefetin direnişine rağmen düzenleme yasalaşırsa, AYM’nin nasıl bir karar vereceği ve bu kararın Türkiye’deki demokratik süreçlere etkisi yakından takip edilecek.

İŞTE CHP'Lİ GÜNAYDIN'IN YAPTIĞI O PAYLAŞIM: