Türkiye'de gıda krizi sorunu büyüyor: 13 ürün daha Avrupa'dan Türkiye'ye geri gönderildi!

Türkiye’den Avrupa’ya ihraç edilen tarım ürünleri, pestisit ve zararlı madde oranlarının izin verilen limitleri aşması sebebiyle bir kez daha geri çevrildi. Son bir hafta içerisinde Avrupa Birliği (AB) ülkelerinin sınır kapılarında yapılan kontrollerde, Türkiye menşeili 13 farklı gıda ürününde insan sağlığını tehdit edebilecek düzeyde kimyasal kalıntılara rastlandığı bildirildi.

Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından 7 Ocak 2025’te yayımlanan yeni yönetmelik ile birlikte pestisit limitlerinde AB standartlarına geçileceği duyurulmuştu. Ancak söz konusu düzenlemenin tam uyumlu hale gelmesinin üç ay süreceği belirtilirken, eski standartlara göre üretilmiş gıdaların raf ömrü boyunca piyasada kalabileceği ifade edilmişti. Bu geçiş süreci devam ederken, Avrupa’ya gönderilen ürünlerin sık sık iade edilmesi dikkat çekti.

TÜRK ARMUTLARI HIRVATİSTAN'DAN DÖNDÜ 

Hırvatistan’a gönderilen Türk armutlarında yapılan analizlerde, metoksifenozid oranının izin verilen sınırların oldukça üzerinde olduğu tespit edildi. 0,01 mg/kg – ppm olması gereken metoksifenozid seviyesi, Türk armutlarında 0,043 mg/kg – ppm olarak ölçüldü. Limitin 4,3 katı fazla çıkan değer nedeniyle ürünler iade edildi.

İTALYA'DAN ÇİFTE RED 

Türkiye’den İtalya’ya ihraç edilen antep fıstıklarında ise aflatoksin B1 oranı sınırları aştı. İzin verilen 8,0 µg/kg – ppb seviyesinin 13,4 ± 0,9 µg/kg – ppb olarak ölçüldüğü fıstıklar, güvenlik limiti 1,6 kat aşması sebebiyle "tehlikeli" koduyla geri gönderildi. Organik antep fıstıklarında da benzer bir durum yaşandı; aflatoksin oranının limitin 1,7 katı olduğu, toplam aflatoksin miktarının ise 2,39 kat arttığı saptandı.

TAZE BİBERDE İKİ ÜLKEDEN RED 

Bulgaristan’ın Türkiye’den ithal ettiği taze biberlerde permethrin kalıntısı bulundu. İzin verilen 0,05 mg/kg – ppm limiti, yapılan analizde 0,145+/-0,073 mg/kg – ppm olarak ölçüldü. Bu oran yaklaşık iki kat fazla çıkınca ürünler "potansiyel risk" gerekçesiyle geri çevrildi.

Aynı gün Almanya da benzer bir karara imza attı. Türkiye’den gelen taze biberlerde asetamiprid oranının 0,30 mg/kg – ppm olması gerekirken 0,42 mg/kg – ppm seviyesinde olduğu belirlendi.

ÇEK CUMHURİYETİ'NDEN KİMYON REDDİ  

Çek Cumhuriyeti tarafından Türkiye menşeili kimyon tohumlarında yapılan analizlerde pirolizidin alkaloitlerinin izin verilen limitin 1,5 kat üzerinde olduğu saptandı. Ürünler, insan sağlığı açısından risk teşkil ettiği gerekçesiyle piyasadan çekildi.

KAYISIDA 3 KAT AFLATOKSİN  

Almanya, Türkiye’den gönderilen kayısı parçacıklarında hem aflatoksin hem de okratoksin A tespit etti. Total aflatoksin miktarı, izin verilen limitin üç katı ölçülürken, okratoksin A oranı maksimum sınırın 3,5 kat üzerinde bulundu. Ürünler "tehlikeli" koduyla piyasadan toplatıldı.

KURU İNCİR SKANDALI 

Hollanda’ya gönderilen dilimlenmiş kuru incirlerde yapılan testlerde okratoksin A oranı, izin verilen 8 µg/kg – ppb limitinin tam 7,6 katı olarak ölçüldü. Bu ürünler "tehlikeli" koduyla iade edilirken, aynı ülkeye gönderilen başka bir kuru incir partisinde aflatoksin B1 oranının 5,5 katı, okratoksin A oranının ise 2,8 katı fazla çıktığı bildirildi.

Almanya ise Türkiye’den gönderilen iki ayrı kuru incir sevkiyatında limitin 2,7 ila 6,4 kat üzerinde aflatoksin B1 buldu. Ürünler, toplam aflatoksin oranları açısından da benzer şekilde güvenlik sınırlarını aşmış olduğu için sınırdan geri gönderildi.

KAYMAKTA YASAK KATKI MADDESİ 

Belçika’ya gönderilen Türkiye menşeili kaymaklarda izinsiz katkı maddesi E202 tespit edildi. İzin verilmeyen bu katkı maddesi nedeniyle ürünler piyasadan çekildi.

Hollanda’nın Türkiye’den aldığı haşhaş ezmelerinde fındık ve susam tohumlarına rastlandı. Bu alerjen maddelerin beyan edilmediği gerekçesiyle ürünler "tehlikeli" koduyla geri gönderildi. Almanya da benzer şekilde susam ve yer fıstığı alerjenlerinin bulunması nedeniyle ürünleri reddetti.

Uzmanlara göre pestisit kalıntıları, insan sağlığı açısından ciddi tehlikeler barındırıyor. Bu kimyasal maddelerin uzun süreli maruziyeti; kısırlık, sinir sistemi bozuklukları, hormonal dengesizlikler ve kanser gibi hastalıklarla ilişkilendiriliyor. Özellikle tarım işçileri ve pestisit uygulanan bölgelerde yaşayanlar risk altındaki gruplar arasında gösteriliyor.