UCM ne demek? UCM nerede?
Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM), sosyal medyada dünya gündemini takip eden birçok kişi tarafından merak edilmeye başlandı. Savaş suçu işlediği gerekçesiyle İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu hakkında tutuklama kararı veren Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin ne olduğu ve tarihçesi sıkça araştırılmakta. Peki, Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) nedir ve ne zaman kurulmuştur? UCM, kimleri yargılayabilir?
12punto
Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM), Roma Statüsü'ne dayanan ve savaş suçları, insanlığa karşı suçlar, soykırım ve saldırı suçlarına bakan uluslararası bir yargı organıdır.
ULUSLARARASI CEZA MAHKEMESİ NEDİR?
Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM), Roma Statüsü'ne dayanan ve savaş suçları, insanlığa karşı suçlar, soykırım suçları ile saldırı suçlarını inceleyen uluslararası bir yargı organıdır. 1 Temmuz 2002 tarihinde kurulan mahkeme, 11 Mart 2003'te faaliyete geçmiştir. Mahkemenin merkezi, Hollanda'nın Lahey şehrinde bulunan ve "Ev Sahipliği Anlaşması" ile belirlenen binasında yer almaktadır. UCM'ye 124 ülke taraf olmuştur.
Uluslararası insancıl hukukun uygulayıcısı olan bu mahkeme, özellikle 20. yüzyılın sonlarında kurularak 21. yüzyılda bu hukukun egemenliğine katkı sağlamıştır. Mahkemenin yargı alanına giren suçlar -soykırım, insanlığa karşı suçlar, savaş suçları ve saldırı suçları- dünya üzerindeki en ciddi suçlar olarak kabul edilir ve bu suçların, barış, güvenlik ve insanların esenliğine tehdit oluşturduğu, Roma Statüsü'nün Dibace kısmında da vurgulanmaktadır.
ULUSLARARASI CEZA MAHKEMESİ KİMLERİ YARGILAYABİLİR?
UCM yalnızca bireyleri yargılayabilir ve devletleri yargılama yetkisine sahip değildir. Yargılanacak kişinin, mahkemenin taraf ülkelerinden birinin vatandaşı olması gerekmektedir.
ULUSLARARASI CEZA MAHKEMESİ (UCM) TARİHİ
Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin kurulmasına yönelik ilk adımlar, 1998 yılında Birleşmiş Milletler öncülüğünde Roma'da düzenlenen bir konferansta atılmıştır. 17 Temmuz 1998'de kabul edilen Roma Statüsü, Mahkemenin kuruluşunu sağlayan temel belgedir. Statü, 7 ret oyuna karşılık 120 kabul oyuyla ve oy çokluğuyla (21 çekimser) kabul edilmiştir. Roma Statüsü, mahkemenin hangi suçlarla ilgileneceğini, nasıl işleyeceğini ve devletlerin mahkeme ile işbirliği yapmak için neler yapması gerektiğini belirleyen bir çerçeve sunmaktadır.
Statüye göre, Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin faaliyete geçebilmesi için 60 ülkenin onayı gerekmekteydi ve 11 Nisan 2002'de bu 60 onaya ulaşılmıştır. 15 Nisan 2015 itibarıyla 139 devlet Roma Statüsü'nü imzalamış, 123 devlet ise onaylamıştır. Ancak, Roma Statüsü'nü imzalamak, onaylamak anlamına gelmemektedir.