Kan donduran artış: ‘Yüzde 50 HIV ile enfekte olduğunu bilmeden yaşıyor’

İzmir’de 13 yaşında bir çocuk kemik erimesi şüphesiyle tedavi altına alındıktan sonra AIDS çıktı. HIV olduğu bile bilinmeyen çocuk, son evrede hastaneye yatırıldı ancak kurtarılamadı. Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Derneği (KLİMİK) Başkanı Doç. Dr. Asuman İnan yurttaşın damgalanmaktan çekindiği için test yaptırmadığını ifade ederek, anonim test merkezlerinin çoğalması konusunda çağrıda bulundu

“YÜZDE 50 ENFEKTE OLDUĞUNU BİLMEDEN YAŞIYOR”

HIV pozitif kişilerin yüzde 50’sinin enfekte olduğundan haberibin dahi olmadığını söyleyen Doç. Dr. İnan, “HIV bir virüs, virüsün bulaştığı hasta tanısı koyulmaz, tedavi almaz, kanserlerin, fırsatçı enfeksiyonların çıktığı durumda ileri basamağı olan AIDS’e dönüşür. HIV enfeksiyonuna tanı koyabilmek için her yaşta test yapılabilir. Virüsün temastan sonra ilk 14 günde tespitler yapılmalı. Bu enfeksiyon her yaşta alınabilir. Herkese bulaşma ihtimali var. Türkiye’de HIV pozitif kişilerin yüzde 50’si ancak HIV ile enfekte olduğunu biliyor. Yüzde 50’sine tanı konuluyor, kalan yüzde 50’si HIV ile enfekte olduğunu bilmeden yaşıyor. Dolayısıyla bizim tanıyı artırmamız lazım. Çünkü kişi tanı alır tedavi olursa bulaştırıcılığı da kayboluyor” ifadelerini kullandı.

“ANONİM TEST MERKEZLERİ ARTIRILMALI”

Asıl yapılması gerekenin anonim test merkezlerinin artırılması olduğunun altını çizen  Doç. Dr. İnan, “Sigortası olan herkes devlet hastanelerinde test yaptırabilir ama insanlar damgalanmaktan korkuyor, asıl mücadele edilmesi gerekilen şey bu. HIV pozitif tanısı alınca insanlar işlerini, eşlerini kaybedebileceğini, toplum tarafından yargılanabileceğini düşünüyor dolayısıyla test olmaktan kaçıyorlar. Bunun için İstanbul’da iki tane olmak üzere, İzmir’de ve Ankara’da anonim test merkezleri var. Kimliksiz test olabiliyorsunuz, bu merkezlerin artırılması gerekiyor” dedi.

“15-19 YAŞ GRUBUNDA ARTIŞ OLDU”

Son yıllarda çocuklarda HIV virüsünün görülme sıklığının artığını dile getiren Doç. Dr. İnan, “Sağlık Bakanlığı verilerine göre Türkiye’de yeni HIV vakalarının çoğunluğu 25-34 genç yaş grubu arasında yaşanıyor ancak son yıllarda 15-19 çocuk yaş grubunda artış oldu. Bu bizleri endişendiriyor. Cinsel deneyim yaşının 14’e kadar düştüğüne dair bulgular varken çocuklarımızı bu konuda mutlaka uygun bir dill eve uzman kişiler tarafından bilgilendirmek gerekiyor. Özellikle reşit olmayan çocuklarda adli vaka olma ihtimali gerekli makamlar tarafından değerlendirilmeli” açıklamasında bulundu.

“HIV ENFEKSİYONU 3 YOLLA BULAŞIYOR”

HIV enfeksiyonunun bulaşma yollarını  anlatarak sözlerini sonlandıran Doç. Dr. İnan şu ifadeleri kullandı:

“3 yolla bulaşıyor. En çok cinsel yolla bulaşıyor, sonra kan ile ve anne ile bulaşabiliyor. Anneden bebeğe bulaşlar olduğunda buna tanı koymak kolay, annede varsa çocuğa bulaşabilir. Ama biz tedavi verdiğimiz durumda anneden bebeğe bulaşı görmüyoruz kliniklerimizde. Doğumdan önce veya sonrasında tedavi alan anneden bebeğe bulaşma oranı yüzde 1’in altında. Türkiye’de kanlar da 1986’dan beri taranıyor. Dolayısıyla kan yoluyla bulaş da çok düşük bir ihtimal. Bakanlık verilerinde vakaların yüzde 50’sinde nasıl bulaştığı bilinmiyor diye geçiyor ama kalan vakaların cinsel yolla bulaştığını söyleyebiliriz. Ortak havuz, ortak diş fırçası, ortak tuvalet kullanmakla, aynı evde yaşamakla, sivrisinek ısırığıyla bulaşmaz.”