ABD'den 2 bakan geldi ve 'İran'dan gaz almayın' dedi

Mehmet Recai Kutan, eski Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı ve Fazilet Partisi genel Başkanı. Sabah Gazetesi'nden Yavuz Donat, Kutan ile son röportajı yapan isim ve bugünkü köşesinde 2021'de Kutan'ın kedisine verdiği 15 sayfalık "28 Şubat Notları" başlıklı metinden bir bölümü paylaştı.

Kutan'ın 28 Şubat'a giden süreçte hiçbir medya kuruluşuna konuşmadığını ve köşesine çekildiğini söyleyen Donat, notların bu yüzden ayrıca önemli olduğunu vurguluyor.

Elbette bu notlarla gerçek arasında çelişkiler de var. Örneğin Donat'ın aktardığına göre Kutan'ın hatıra defterinin 4. sayfasında 28 Şubat için AB işaret ediliyor: 

"28 Şubat asla yerli bir proje değildir. Atlantik ötesi ortakları ve Tel Aviv kadrolarıyla Türkiye'de kendi menfaatlerine uygun yeni bir düzen inşa etmeyi hedeflemişti.

 Cuntacılar ve dış güçler, Türkiye'de siyasal, sosyal, ekonomik ve kültürel alanlarda meydana gelen milli ve bağımsız çizgideki müspet gelişmelerden rahatsız idiler."

Oysa Kutan 1999 yılında ziyaret gittiği ABD'de bir söyleşiye katılmış ve 28 Şubat'a dair bir soruya ABD'den hiç bahsetmeden cevap vermişti: "Türkiye'de değişim meydana geliyor. Askerler askerliğini yapsın, siviller sivilliğini yapsın eğilimi var. 28 Şubat'ı bütünüyle orduya mal edemeyiz. 28 Şubat'ı bir kısım komutan yaptı. Şimdi askerler, 'bırakın da biz askerliğimizi yapalım' diyorlar."

Zaten Türkiye Yahudi Tarihi araştırmaları ile bilinen yazar Rıfat Bali'nin Libra Yayınları'ndan çıkan 'Turkey in the 1960's and 1970's Through the Reports of American Diplomats'- (60'lı 70'li Yıllarda Amerikan Diplomatlar'ın Raporlarıyla Türkiye) adlı kitabında ABD'li kritik isimlerin Kutan'dan "komünizme karşı olduğu ve Kürtler tarafından çok sevildiği için" övgüyle bahsettiği gerçeği de arşivlerde duruyor. 

'ABD 4 ÜLKEYLE YAKINLAŞILMASINDAN RAHATSIZDI'

Açtığımız geniş parantezi kapatıp Yavuz Donat'ın köşesine dönelim; Kutan'ın notlarında 28 Şubat döneminde yaşanan doğalgaz krizine dair ilginç bir iddia var. Yazının ilgili kısmını aynen aktaralım:

"Recai Kutan, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı. Doğalgaz yetersizliği... Büyük sorun. Kutan... Ülke ülke dolaşıyor... Irak, İran, Mısır, Yemen, Azerbaycan, Türkmenistan, Kazakistan.

Öncelik verilen ülke... İran.

Zira... Tebriz'e kadar ulaşmış doğalgaz boru hattı var... Tebriz-Doğubayazıt hattı döşenirse... Ki 90 kilometre... Kısa sürede Türkiye'ye doğalgaz gelecek.

İşte bu noktada... Türkiye-İran görüşmeleri sürerken... ABD'den Ankara'ya... Recai Kutan'a... İki bakan geliverir:

- İran'dan doğalgaz almayınız.

Önerili tehdit

Amerikalı bakanlardan Recai Kutan'a:

- Bizim D'Amato yasamıza göre, İran ile yılda 300 milyon dolardan fazla ticaret yapan kurumlar hakkında bazı önleyici tedbirler alıyoruz... Onun için İran'dan doğalgaz almamanızı öneriyoruz.

'Gizli' rahatsızlık

Hepsi gerçek... Hepsi Recai Kutan'ın bana verdiği makalede ayrıntılarıyla yazılı... İsim isim.

Hepsi... Devletin arşivlerinde.

Ve... Daha fazlası var;

Ekim-1996... ABD Dışişleri Bakanı Warren Christopher, Ankara'ya... ABD Büyükelçisi'ne... 'GİZLİ' başlıklı bir mesaj gönderiyor.

Mesaj... Türkiye'nin bazı ülkelerle ilişkilerinden duyulan derin rahatsızlık.

Hangi ülkeler mi?

İran... Irak... Libya... Nijerya... Sudan."