Sayıştay’ın dilinde tüy bitti: SGK 12 yıldır muhasebesini yanlış tutuyormuş

Hikmet Eren ÇELENK    12punto.com.tr 

Sayıştay'ın 2022 yılı Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) raporunda 'Tecil ve Taksitlendirmelere İlişkin Mali İşlemlerin Muhasebe Kayıtlarına Tam ve Doğru Şekilde Yansıtılmaması'na dikkat çekildi. SGK'nın muhasebe kayıtlarını yanlış tutması birinci bulgu olarak yerini aldı.

12punto, son 12 yıldır Sayıştay tarafından yayınlanan SGK raporlarını inceledi. Yapılan araştırmalar sonucunda Sayıştay’ın yayınladığı hemen her raporda SGK’nın muhasebesinde yaşanılan problemlere değindiği ortaya çıktı.

Sayıştay tarafından yıllarıdır düzeltilmesi gerektiği söylenen muhasebe sistemi, 2022 yılında tekrar düzeltilmesi gerektiği söylenerek raporlandığı, rapora göre aradan geçen yıllara rağmen SGK muhasebe sistemi Sayıştay raporunda belirtilen gereklilikleri sağlayamadığı görüldü.

Sayıştay tarafından yayınlanan SGK raporlarını inceleyen Prof. Dr. Hakan Yılmaz, 12punto’ya değerlendirmede bulundu.

‘ÇIKARTTIĞI VERİLERİ SİSTEME ENTEGRE ETMİYOR’

SGK’nın Mali Otomasyon Sistemi’ne (MOSİP) muhasebe kayıtlarının eksik girilmesine ilişkin Prof. Dr. Hakan Yılmaz şunları söyledi: 

“Sayıştay’ın SGK raporunda söylenen şey şu, sen alacaklarını doğru tahakkuk ettiremiyorsun. Sen elindeki sistemlerden bilgiyi doğru üretemiyorsun. Açıkladığın raporlar tam ve doğru raporlar değil. MOSİP gibi sistemlerden çıkarttığı bilgileri daha sonra sisteme entegre etmiyor.”

‘SAYIŞTAY RAPORLARINDA 12 YILDIR MUHASEBE SIKINTILARINA DEĞİNİLMİŞ’

SGK’nın muhasebesinde yaşanan problemlerin 2012 yılından günümüze kadar Sayıştay raporlarında yer aldığını söyleyen Hakan Yılmaz şöyle devam etti: 

“SGK’nın farklı muhasebe sistemleri var, izlediği programlar var. Onlardan çıkan bilgileri doğru tahakkuk ettirmediği için eksik bilgi raporluyor. Günün sonunda 2023 yılında 700 milyarlık bir alacağı görünüyor. Bu belki 800 milyar belki daha fazla. Sayıştay’da bunlar doğru rakamlar değil diyor. Raporun en vurgulayıcı kısmı bu. Sayıştay’da bu durumu elinden geldiğince yazmaya çalışmış. 2012 yılından bugüne Sayıştay raporlarında da benzer şeyleri göreceksiniz.”

İşte 2012 Sayıştay raporu:

‘SGK FAALİYET RAPORUNDA HİÇBİR AÇIKLAMA YOK’

SGK’nın alacaklara ilişkin faaliyet raporlarını yayınlamadığını belirten Hakan Yılmaz, “Burada ilginç olan şey şu; SGK’nın faaliyet raporunda hiçbir açıklama yok. Alacaklar hususunda açıklamalar mevcut değil, değerlendirmeler yok. Bu çok büyük bir para. Neden bunu tahsil edemiyorsun? Sayıştay sana sürekli muhasebe sistemini düzelt diyor, bilgilerin doğru değil. Sendikalar, STK’lar neden bu konuya bu kadar duyarsız kalıyor, bu bir kamu alacağı” ifadelerini kullandı.

‘AÇIKLAMASI GEREKEN BORÇLARI 2015’TEN BERİ AÇIKLAMIYOR’

Sayıştay’ın yıllardır muhasebe sistemindeki eksiklikleri raporlamasına rağmen SGK muhasebe sisteminin hala düzelmemesi durumuna ilişkin soruya Hakan Yılmaz, şu yanıtı verdi: 

“SGK çok büyük bir kurum. Büyük bir kurumun bu konuyu çok daha titiz ele alması gerekiyor. Yazılımlarını, muhasebe sistemlerini bu hesaplara uygun hale getirmesi gerekiyor. SGK Kanunu’na göre belli bir limitin üstündeki borçları SGK’nın açıklaması gerekiyor. 2015’ten beri bu açıklamalar yapılmıyor. Liyakatli atamalar yapılması gerekiyor. Sayıştay son on yıldır sürekli muhasebe sistemini düzeltmen gerektiğini yazmış. Sen neden gerekli yatırımları yapmıyorsun? Neden muhasebelerinizi, mali raporlarınızı doğru bilgi yansıyacak şekilde tutmuyorsunuz? Bu kamu parası, halkın parası ve kamuoyu alacağının ne kadar olduğu konusunda tam olarak bilgi sahibi değil. Borcun önemli bir kısmı piyasadaki firmaların.”

‘KURUMUN BU KADAR ALACAK BORCU BİRİKTİRMEMESİ GEREKİYOR’

SGK’nın alacaklara dair borçların hukuki olarak bu kadar biriktirilemeyeceğini belirten Hakan Yılmaz, “SGK bu ülkenin en önemli kurumlarından, geleceğimizin teminatı. Biz bu kuruma iyi bakmak zorundayız. Bir ülkede de sosyal güvenlik, milli savunma kadar önemlidir. İnsanların geleceğe dair umutları sosyal güvenlikle ilgilidir. Bu kadar büyük bir alacak olmaması lazım. Demekki alacaklarını tahsil edemiyorsun. Hukuki olarak ‘Amme Alacaklarının Tahsili Kanunu’ var. Hukuki olarakta kurumun bu kadar borcu biriktirmemesi lazım. Burada bir yönetim sorunu var” şeklinde konuştu.

‘BORCUN BÜYÜK KISMI PİYASAYA’

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın çağrısıyla gündeme gelen ‘belediyelerin SGK borçları’ konusuna değinen Hakan Yılmaz, borçların büyük kısmının piyasaya olduğunu belirtti ve şunları söyledi:

“Yalnızca belediyelerin açıklamaları gündeme getirildi fakat burada en büyük pay sermaye alacakları. Belediyenin borcunun on katı kadar piyasanın borcu var. Firmaların, şirketlerin borcu bunlar.”