Obezite nedenleri, belirtileri ve tedavi yöntemleri

Obezite Nedir?

Obezite, vücutta aşırı miktarda yağ birikmesi sonucu ortaya çıkan kronik bir sağlık sorunudur. Dünya Sağlık Örgütü'ne göre, vücut kitle indeksinin (BMI) 30'un üzerinde olması obezite olarak tanımlanır. Bu durum, kalp hastalığı, diyabet, hipertansiyon ve bazı kanser türleri gibi ciddi sağlık problemlerine yol açabilir. Obezite, genetik faktörler, çevresel etkenler, yaşam tarzı ve beslenme alışkanlıkları gibi çeşitli nedenlerle gelişebilir. Ayrıca, modern yaşamın getirdiği hareketsizlik ve fast food tüketimi gibi alışkanlıklar da obezite riskini artırmaktadır. Bu nedenle, obeziteyle mücadelede dengeli beslenme, düzenli fiziksel aktivite ve sağlıklı yaşam tarzı değişiklikleri büyük önem taşır. Obezite hastalığına yakalanan kişiye obez denir. E66, Uluslararası Hastalık Sınıflandırması (ICD) kodlamasında obeziteyi tanımlayan koddur.

Obezitenin belirtileri nelerdir?

Obezitenin ilk ve en belirgin belirtisi vücuttaki yağlanma oranının artmasıdır. Obezitenin gelişmesiyle beraber görülen belirtiler şöyle sıralanır:

Bel çevresinde yağ birikmesi

Uyku apnesi, horlama ve uyumada güçlük

Sürekli ve aşırı terleme

Nefes darlığı

Fiziksel aktivitede güçlük

Devamlı halsiz ve yorgun hissetme

Döküntü, sivilce ve enfeksiyon gibi cilt sorunları

Eklem ve sırt ağrıları

Aşırı kiloya bağlı bacak ağrıları

Depresyon ve sosyal izolasyon gibi psikolojik sorunlar

Sıcağa karşı tahammülsüzlük

Obezite nedenleri nelerdir?

Obezite kişilerde farklı sebeplerden dolayı olabilir. Genel hatları ile obezite nedenlerini aşağıdaki gibidir.

Yanlış Beslenme Alışkanlıkları: Yüksek kalorili, yağlı ve şekerli yiyeceklerin aşırı tüketimi.

Fiziksel Aktivite Eksikliği: Hareketsiz yaşam tarzı ve yetersiz egzersiz.

Genetik Faktörler: Ailede obezite öyküsü bulunması.

Hormonal Dengesizlikler: Tiroid bezi hastalıkları gibi hormonal sorunlar.

Psikolojik Faktörler: Stres, depresyon ve duygusal yeme alışkanlıkları.

Çevresel Faktörler: Çalışma koşulları, uyku düzeni ve sosyal çevrenin etkisi.

Obezitenin neden olduğu hastalıklar nelerdir?

Tip 2 diyabet

Yüksek tansiyon

Kan yağları ve kolesterol yüksekliği

Karaciğer yağlanması

Damar sertliği gibi kalp damar hastalıkları

Eklem bozuklukları

Uyku apnesi

Kadınlarda yumurtalık kistleri ve buna bağlı adet düzensizlikleri

Aşırı tüylenme

Erkek çocuklarda gömük penis ve hormonal bozukluklar

Depresyon

Obezite nasıl tedavi edilir?

Obezite, egzersiz, düzenli bir diyet programı, alışkanlıklardaki değişiklik ve ilaç tedavisi ile cerrahi müdahale olmadan tedavi edilebilir. Bunun yanında tüp mide ameliyatı çözülemeyen obezite problemi için kullanılabilecek tedavi yöntemleri arasında yer alır. Obezite tedavi yöntemleri şunları içerir:

Sağlıklı ve tıbbi beslenmek

Beden harcadığı enerji ihtiyacından daha fazla enerji içeri alınıyorsa, bu depolanır. Altta yatan genetik/metabolik bir hastalık olmadığı sürece ya gereğinden fazla gıda alımı, ya enerji tüketim azlığı ya da her ikisinin olmaması gerekir. Bu durumda ilk tedavi seçeneği tıbbi beslenmedir. Bu noktada kalorinin hangi kaynaklardan, ne sıklıkla alınacağı kişiye özel olarak diyetisyenler tarafından belirlenmelidir.

Ezgersiz yapmak

Diyet programlarını uygularken birebir yazılan listelere sadık kalmaktan ziyade, kişinin kendi ihtiyaçlarına göre esneklik sağlayabileceği, yiyecekler arasında değişiklik yapabileceği, uzun vadede sürdürebileceği ve en önemlisi bunu bir yaşam biçimi haline getirebileceği bir eğitim almak daha sağlıklı bir yaklaşım olacaktır. Beslenmenin yanı sıra uygun egzersiz yapmak da obezite tedavisinde önemli bir rol oynar.

Hormon tedavisi yaptırmak

Obezitede hormonların sağlıklı salgılanması büyük önem taşır. Acıkma, yemek yeme ve doyma sinyallerinin beyne iletilmesi, alınan gıdalardaki şeker, protein ve yağların kullanılması, egzersize veya strese verilen metabolik cevap gibi görevler tamamen hormonların kontrolü altında bulunur. Hormonlardaki dengenin bozulması obeziteyi getirebilir. Bu durumda altta yatan endokrin sorunun ilaç ya da cerrahiyle düzeltilmesiyle kilo kontrolü sağlanabilir. Bunların yanında ince bağırsakların son bölümünde tokluk hissini uyandıran GLP-1 hormonu bulunmaktadır.  GLP-1 vücuttaki insülin salınımını düzenler, beyindeki açlık-tokluk merkezine sinyal iletir. GLP-1 hormonuna ilişkin medikal tedavilerle çabuk doyma, geç acıkma durumu sağlanabilir.

Obezite cerrahisinden yararlanmak

Obezite tedavisinde bir diğer seçenek de obezite cerrahisidir. Diyet ve egzersiz ile elde edilen başarı oranı daha düşükken, cerrahi müdahalelerde bu oran oldukça yüksektir. Obezite ameliyatı, yalnızca kişinin dış görünümünü iyileştirmekle kalmaz, aynı zamanda yaşam kalitesine de olumlu etkiler sağlar. Bu nedenle, kalp-damar hastalıkları, ruhsal rahatsızlıklar ve uyku apnesi gibi sorunlara karşı cerrahi müdahale ile kalıcı kilo kaybının sağlanması büyük önem taşır. Obezite cerrahisinde yöntemler, her hastaya özel olarak belirlenir. Ameliyat sonrasında hastalar, rahat bir iyileşme süreci geçirerek kısa sürede iş ve sosyal yaşamlarına dönebilir, uygun bir planlamayla ideal kilolarına ulaşabilirler.

Kaynak: Acıbadem Hastanesi