Bilim insanlarından büyük başarı: Plastik atıklardan parasetamol üretildi

Dünyada milyarlarca ton plastik atık, çevreye ciddi zarar verirken, Edinburgh Üniversitesi'nden Dr. Stephen Wallace liderliğindeki bir ekip, tarihte ilk kez bu atıkları tıbbi açıdan önemli bir bileşiğe dönüştürmeyi başardı.

2025 yılında Nature dergisinde yayımlanan araştırmaya göre, genetiği değiştirilen bakteriler, PET (polietilen tereftalat) gibi plastiklerin yapı taşlarını alıp onları parasetamol adlı yaygın ağrı kesiciye çevirebiliyor.

Benzersiz bu biyoteknolojik yaklaşım, hem plastik kirliliğini azaltmayı hem de ilaç üretiminde sürdürülebilir bir kaynak yaratmayı hedefliyor. Bilim insanları, PET gibi atık plastikleri önce kimyasal veya enzimatik işlemlerle temel yapı taşlarına ayrıştırıyor. Ardından bu monomerler, özel olarak programlanan E. coli bakterilerine veriliyor. Bakteriler, birkaç biyokimyasal adımla söz konusu maddeleri parasetamol sentezinde kullanılan yapı taşlarına çeviriyorlar.

BİR İLKE İMZA ATILDI 

Edinburgh ekibi, özellikle daha önce yalnızca laboratuvara özgü kimyasal ortamda yapılabilen Lossen yeniden düzenleme reaksiyonunu bir bakteri hücresi içinde canlı olarak gerçekleştirerek bilim dünyasında bir ilke imza attı. Genetik olarak düzenlenmiş bakteriler, bu karmaşık organik dönüşümü kendi metabolizmalarının bir parçası haline getirdi.

Çalışmanın ortaya koyduğu başarı, ilaç sektöründe yeni ve daha çevreci üretim yollarının kapısını aralıyor. Ayrıca plastik atıkların kontrolü ve dolaşımdaki miktarının azaltılması da çevre açısından umut vaat ediyor. Araştırmacılar, tekniğin endüstriyel ölçekte uygulanabilirliği için daha fazla geliştirileceğini belirterek, bu yöntemin gelecekte başka tıbbi bileşiklerin veya endüstriyel kimyasalların üretiminde de kullanılabileceğine dikkat çekiyor.

Her yıl artan plastik atık miktarı, hem insan sağlığını hem de ekosistemleri tehdit ediyor. Ancak bu tür yenilikçi biyoteknolojik uygulamalar, hem atık yönetiminde hem de sürdürülebilir ilaç üretiminde önemli çözüm yolları sağlayabilir. Uzmanlar, ilerleyen yıllarda bu yöntemin farklı sektörlerde de yaygın kullanım bulmasını bekliyor.

Haber Kaynağı : 12punto