Çin, nötrinoların sırlarını çözmek için dev dedektörünü devreye aldı

Çin, temel parçacık fiziğinde çığır açacak bir adım atarak, dünyanın en büyük nötrino dedektörü JUNO’nun faaliyete geçtiğini duyurdu. Çin Bilimler Akademisi’ne (CAS) bağlı Yüksek Enerji Fiziği Enstitüsü, projenin ilk ölçümlerini toplamaya başladığını açıkladı.

Yaklaşık 12 katlı bir bina yüksekliğindeki ve 35,4 metre çapındaki devasa akrilik küre, bir granit tepenin 700 metre altına inşa edildi. Söz konusu dedektör, 44 metre derinliğindeki saf su havuzunun merkezine konumlandırıldı ve içerisine 20 bin ton özel notrinöaktif sıvı yerleştirildi. Bu ileri teknolojili sistem, nötrinoların maddeyle etkileşime girdikleri sırada ortaya çıkan salınımları tespit ediyor.

“Hayalet parçacık” olarak bilinen nötrinolar, günümüze dek doğrudan gözlemlenmesi en zor atom altı parçacık türlerinden biri olarak öne çıkıyor. JUNO’nun amacı, bu parçacıklar arasındaki dönüşüm hareketlerini – yani bilimsel adıyla nötrino salınımlarını – detaylı biçimde incelemek. Dedektör, yakınındaki Yangciang ve Tayşan nükleer santrallerinden gelen nötrino akışlarını analiz ederek, bu gizemli parçacıkların davranışını daha iyi anlamayı hedefliyor.

Uzmanlara göre, Standart Model’e göre kütlesiz olduğu düşünülen nötrinolar arasında kütle transferi olabileceğini kanıtlayan bu tür araştırmalar, fizikte önemli dönüm noktalarına işaret ediyor. JUNO’nun toplayacağı veriler, nötrinoların bilinmeyen yönlerini aydınlatmada anahtar rol oynayabilir.

JUNO’nun devreye alınması, dünyadaki yeni nesil büyük ölçekli nötrino gözlemevleri arasında bir ilk olma özelliği taşıyor. Öte yandan, ABD ve Japonya da benzer denemeler üzerinde çalışıyor. ABD’deki Derin Yeraltı Nötrino Deneyi ile Japonya’daki Hyper-Kamiokande Nötrino Gözlemevi’nin ise 2027-2028 yıllarında faaliyete geçmesi planlanıyor.

Haber Kaynağı : 12punto