NASA, Mars'taki değişikliği bildirdi: 'Nefes almaya' başladı

NASA'nın Maven uzay aracı Mars atmosferinde değişiklikler tespit etti. Güneş rüzgarının kesilmesi nedeniyle Kızıl Gezegen yeniden “nefes almaya” başladı.

Mars Atmosphere and Volatile Evolution (ya da kısaca MAVEN) uzay aracı, gezegenin çağlar boyunca atmosferik gazlarını nasıl kaybettiğini incelemek amacıyla Eylül 2014'ten bu yana Mars'ın yörüngesinde dönüyor. Aralık 2022'de MAVEN, Mars atmosferinin beklenmedik bir genişleme evresine tanık oldu.

NASA, uzay aracının Güneş rüzgarını oluşturan yüklü parçacık akışında dramatik bir "kaybolma" tespit ettiğini açıkladı. Bu fenomen, tüm Güneş Sistemi boyunca ilerlerken ardında bir "boşluk" yaratacak kadar güçlü ve nadir bir Güneş olayı tarafından meydana geldi.

MARS ATMOSFERİNDE DEĞİŞİKLİK

Donanımhaber'in aktardığı habere göre küçük kozmik mahallemizdeki diğer gezegenler gibi Mars da sürekli olarak Güneş rüzgarına maruz kalıyor. Güneş rüzgarı, Güneş'in üst atmosferi olan koronadan salınan elektromanyetik olarak yüklü parçacıklardan oluşan bir akımdır ve Güneş Sistemi'ndeki her gezegene ve kozmik nesneye nüfuz eder. Yüklü parçacıkların miktarında bir değişiklik olduğunda, beklenmedik ve aşırı atmosferik olaylar gözlemlenebilir. Dolayısıyla Güneş’in Güneş olmasından kaynaklı olarak sistemimizdeki tüm gezegenler gibi Mars da sürekli olarak Güneş rüzgarına maruz kalıyor.

Bu maruz kalma korumasız gezegenlerin manyetosferi ve iyonosferi üzerinde baskı uygulayarak atmosferi zamanla gezegenden söküp uzaya sürüklüyor. Ancak geçtiğimiz aralık ayında iki gün boyunca bu rüzgarın bir kısmı kayboldu. 25 Aralık’ta rüzgarın aniden ve dramatik bir şekilde ortadan kaybolması Mars'ın Güneş'e bakan tarafındaki atmosferin normal boyutunun neredeyse dört katı kadar şişmesine neden oldu - normalde 800 km’den 3,000 km’nin üzerine çıktı. Bu tuhaf olay, 2014 yılından bu yana hem Mars'ın atmosferini hem de Güneş'in davranışına verdiği tepkiyi gözlemleyen MAVEN adlı NASA yörünge aracı tarafından kaydedildi.

DAHA ÖNCE GÖRÜLMEMİŞTİ

Iowa Üniversitesinde fizik ve astronomi profesörü ve MAVEN ekibinin bir üyesi olan Jasper Halekas, yaptığı açıklamada, “Burada gerçekten alışılmışın dışındayız. Bu, MAVEN ile Mars'ta daha önce görmediğimiz bir şey.” dedi.

Peki bu nasıl yaşandı?

MAVEN'in yaklaşık on yıllık kariyerinde bir ilk olan bu alışılmadık olay, hızlı hareket eden bir Güneş rüzgarı bölgesinin daha yavaş olan bir diğerini geçmesi ve ikincisinin materyallerini süpürerek geride seyrek bir bölge bırakması sonucunda oluştu. Ancak bu etki kalıcı değil ve sadece iki gün sonra atmosfer normal haline geri döndü.

MAVEN’in baş araştırmacısı Shannon Curry, 2022'de gözlemlenen aşırı koşulların "bilimsel açıdan paha biçilmez" olduğunu, çünkü bilim insanlarının Mars'ın daha az "rüzgarlı" bir yıldızın yörüngesinde dönmesi halinde nasıl davranabileceğini görmelerini sağladığını belirtti. Bu arada benzer bir olay 1999 yılında Dünya’da da yaşanmıştı ve gezegenimizin atmosferi normal boyutunun beş katına çıkmıştı.

Haber Kaynağı : 12punto