Azerbaycan ile Rusya arasındaki kriz, Güney Kafkasya’daki dengeleri sarsıyor

Azerbaycan ile Rusya arasında son günlerde yaşanan gerginlik, Kafkasya’daki güç dengesinin yeni bir döneme girdiğini gösteriyor. Çarlık Rusyası’ndan beri Kremlin ilk kez hem Ermenistan hem de Azerbaycan ile aynı anda diplomatik krizle karşı karşıya. Uzmanlara göre bu tablo, Moskova’nın bölgedeki etkisinin ciddi risk altında olduğuna işaret ediyor.

Bakü ile Moskova’yı karşı karşıya getiren son gelişmelerin başında, Rus güvenlik güçlerinin Yekaterinburg’da çoğu Rus vatandaşı olan yaklaşık 50 Azerbaycan vatandaşını gözaltına alması ve bu sırada iki kişinin hayatını kaybetmesi yer alıyor. Azerbaycanlı yetkililer gözaltındaki kişilere işkence yapıldığını öne sürerken, Rusya ise söz konusu şahısları organize suç örgütü üyeliği ve geçmişte gerçekleşen bir cinayetle bağlantılı olmakla suçluyor.

Geçtiğimiz Aralık ayında da Azerbaycan’a ait bir uçağın, Rusya-Gürcistan sınırı yakınlarında vurularak 38 kişinin ölmesine yol açan olay sonrası iki ülke ilişkilerinde sarsıntı yaşanmıştı. Bu olayların ardından Azerbaycan, Rusya’ya ait kültürel etkinlikleri durdurdu ve Sputnik’in Bakü’deki ofisine baskın düzenleyerek iki Rus vatandaşını “casusluk” iddiasıyla gözaltına aldı. Ayrıca, çeşitli Rus vatandaşlarının İran’dan uyuşturucu kaçırmaya çalıştıkları gerekçesiyle yakalandığı açıklandı.

RUSYA’DAN UZAKLAŞMA CİDDİLEŞİYOR

Azerbaycan’ın son zamanlardaki tepkileri ve devlet medyasında Rusya aleyhindeki söylemlerin artışı, Bakü’nün Moskova’ya mesafesinin giderek açıldığını gösteriyor. Uzmanlar, Rusya’nın Ukrayna savaşı nedeniyle askeri ve siyasi odağını kaybetmesinin bölgede güç kaybına yol açtığını belirtiyor. Suriye ve Karabağ’da olduğu gibi, Kafkasya’da da ülkeler Rusya etkisinin azalmasından faydalanıyor.

Bu kapsamda, 2023 sonunda Karabağ’da Azerbaycan’ın Rusya denetimindeki statükoyu zorlayarak ayrılıkçı Ermeni bölgelere müdahale etmesi büyük bir kırılma olarak görülüyor. Ayrıca, son bir yıl içinde hem Güney Kafkasya hem de Orta Asya’da Batılı diplomatların art arda gerçekleştirdiği üst düzey ziyaretler, Batı etkisinin giderek daha fazla hissedilmesine neden oluyor. Dolayısıyla Azerbaycan-Rusya gerilimi, bölgedeki Batı manevralarının da bir yansıması olarak değerlendiriliyor.

ABD’DEN UKRAYNA’YA SİLAH SEVKİYATINDA DURAKLAMA

Bu gelişmelerin yanı sıra, Washington’un Ukrayna’ya kritik askeri destek sağlanmasını durdurma kararı da gündemdeki bir diğer önemli başlık oldu. ABD Savunma Bakanlığı’nın “stoklarda azalma” gerekçesiyle bazı mühimmatların Ukrayna’ya sevkiyatını son günlerde askıya aldığı ileri sürüldü. Patriot hava savunma füzelerinin de bu kapsamda olduğu iddia edilirken, Ukrayna hükümeti ABD’nin Kiev’deki temsilcisini dışişlerine çağırarak sevkiyattaki herhangi bir kesintinin Rusya’yı cesaretlendireceği uyarısında bulundu.

Kremlin sözcüleri ise, “Ukrayna’ya silah gönderiminin azalması çatışmayı hızla sona erdirecektir” ifadelerini kullandı. ABD Başkanı Donald Trump, geçtiğimiz hafta Hollanda’daki NATO Zirvesi’nde “Ukrayna’ya ek Patriot sağlama olasılığını” gündeme getirmişti. ABD'nin askeri yardımlarında daha önce de geçici aksamalar yaşanmıştı.

FRANSA VE RUSYA ARASINDA İLK TEMAS

Bir diğer önemli diplomatik gelişme ise Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un üç yıl aradan sonra ilk defa Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirmesi oldu. Kremlin’in açıklamasında görüşmenin Fransız tarafının talebiyle gerçekleştiği belirtilerek, liderlerin iki saatten uzun bir süre boyunca özellikle İran ve Ortadoğu’nun yanı sıra Ukrayna savaşı başta olmak üzere çok sayıda konuyu ele aldığı aktarıldı. Açıklamada, Putin’in “Ukrayna’daki çatışmanın uzun yıllar Batılı ülkelerin politikalarının bir sonucu olduğuna” dikkat çektiği vurgulandı.

Haber Kaynağı : 12punto