İsrail Tükiye'ye karşı destekliyordu: Rusya ve Suriye askeri üslerin korunması için anlaştı iddiası

12punto DIŞ HABERLER

ABD basını, Suriye'nin geçici Cumhurbaşkanı Ahmed Şara'nın, Rusya ile yapılan kredi anlaşmalarının iptalini ve savaşın yol açtığı yıkım için tazminat talep ettiğini bildirdi. Rusya ise üslerin korunması karşılığında diplomatik ve mali destek sunmayı önerdi.

Rusya, Suriye'deki Hmeymim Hava Üssü ve Tartus Deniz Üssü'nü Orta Doğu ve Afrika'daki askeri erişiminin kritik bir parçası olarak görüyordu. Esad rejimi döneminde bu üsler, Rusya'nın bölgedeki askeri operasyonlarının merkezi haline geldi. Ancak Suriye'de Baas rejiminin devrilmesiyle birlikte, üslerin geleceği belirsizliğini koruyor.

Reuters'ın haberine göre, yeni Suriye yönetimi, üslerin kira sözleşmelerini yeniden müzakere etmek istiyordu. Ahmed Şara, Rusya'nın Suriye'deki yıkıma katkısı nedeniyle tazminat talep ederken, Moskova'nın ülkeden tamamen çekilmesini şart koşuyordu. Haberde, Eski El Kaide militanı Şara'nın, yapılan görüşmeler sonucunda diplomatik destek ve mali yardım karşılığında üslerin kalmasını kabul edebileceği belirtildi.

Görüşmelerde Esad'ın Suriye'ye dönüşü de gündeme geldi. Ancak Rus tarafı, Esad'ın iadesi konusunda herhangi bir taahhütte bulunmadı. Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Mikhail Bogdanov, Suriye'deki yeni yönetimle ilişkilerin yeniden inşasının önündeki engellerin aşılabileceğini ima etti.

SURİYE VE RUSYA ARASINDA PAZARLIK

29 Ocak'ta Şam'da gerçekleşen üst düzey görüşmede, Suriye tarafı Rusya'dan 20-23 milyar dolar arasında olduğu tahmin edilen dış borcun silinmesini talep etti. Ayrıca, Esad rejimi döneminde Moskova'ya aktarıldığı iddia edilen Suriye fonlarının iadesi istendi. Rus heyeti, bu fonların varlığını reddetti.

The Wall Street Journal'ın (WSJ) haberinde, Rusya ve Şara hükümeti arasında anlaşmanın 'çok yakın olduğu' aktarıldı. Suriye'nin kuzeydoğusunda ABD birlikleri, kuzeyinde Türk güçleri ve güneyinde İsrail birlikleri bulunurken, ''Rusya'nın Akdeniz'deki tek deniz üssünü korumakta kararlı'' olduğuna dikkat çekildi. Tartus Üssü, Rusya'nın bölgedeki askeri ve diplomatik varlığını sürdürmesi açısından hayati öneme sahipti.

Rusya'nın Tartus ve Hmeymim'deki üslerini koruma karşılığında Şara yönetimine 'savaş tazminatı' ödeyebileceği ifade edildi. Adının gizli kalması koşuluyla WSJ'ye konuşan kaynaklar, Rusya ve Suriye arasındaki anlaşmanın tamamlanmak üzere olduğu bilgisini paylaştı. ABD'nin, Rus üslerinin açık kalması için Şam yönetimiyle temas kurduğuna ilişkin bir açıklama yapılmadı.

İSRAİL, TÜRKİYE'YE KARŞI RUSYA'YI DESTEKLEDİ

İsrailli yetkililerin, Türkiye'nin Suriye'de artan etkisinden duyduğu endişe nedeniyle ABD'ye yönelik lobi faaliyetlerine başladığı öne sürüldü. İsrail'in bu kapsamda ABD'li yetkililere Türkiye'nin bölgedeki nüfuzunu sınırlandırmak için çeşitli adımlar atılması yönünde taleplerde bulunduğu bildirildi.

1 Mart'ta basına yansıyan habere göre, Türkiye'nin Suriye'deki etkisini azaltmak amacıyla Rusya'nın ülkedeki askeri üslerinin açık kalmasını talep ettiği kaydedildi. İsrailli yetkililer, ABD'li muhataplarına Türkiye destekli yeni bir Suriye yönetiminin İsrail'in güvenliği açısından tehdit oluşturabileceğini aktardı. Bu çerçevede, Şubat ayında Washington'da yapılan toplantılarda ve İsrail'de ABD Kongre temsilcileriyle gerçekleştirilen görüşmelerde konunun ele alındığı iddia edildi.

Dış basında yer alan iddialara göre, İsrail, Suriye'nin zayıf ve merkezi otoriteden uzak bir yapıda kalması için lobi faaliyetleri yürütüyordu. Bu doğrultuda hazırlanan ve 'beyaz kitap' olarak adlandırılan belgede, Türkiye'nin Suriye'deki etkinliğinin İsrail'in güvenliği üzerindeki etkileri detaylandırıldı. Belgede yer alan bilgiler, üst düzey ABD'li yetkililere sunuldu.

FİDAN VE LAVROV GÖRÜŞTÜ

Rusya Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ile yaptığı görüşmede Suriye konusunu ele aldı. Görüşmeden Suriye konusunda somut bir sonuç çıkmazken, Rus yetkililer Suriye'deki yeni hükümetle temaslarını sürdürdü.

Suriye'deki iç savaş, yüz binlerce insanın ölümüne ve 13 milyon kişinin yerinden edilmesine neden oldu. BM Batı Asya Ekonomik ve Sosyal Komisyonu, ülkenin yeniden inşası için 400 milyar dolara ihtiyaç olduğunu duyurdu.

Rusya, sorumluluk kabul etmemekle birlikte, insani yardım teklif edebileceğini belirtti. Aralık ayında Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, üslerin insani yardım dağıtım merkezleri olarak kullanılabileceğini önerdi.

Haber Kaynağı : 12punto