Uzmanlar heyetinin ön raporu çıktı: Ege'de 7.5'lik deprem olursa Türkiye nasıl etkilenecek?

Santorini Adası ve çevresindeki sismik aktivite devam ederken, yaşanabilecek 7.5’lik bir depremin Türkiye’ye olası etkileri Dokuz Eylül Üniversitesi tarafından raporlaştırıldı. Raporda, Yunan adalarının 7.5’lik bir depreme maruz kalması durumunda, Türkiye’de Ege bölgesinin de depremi hissedeceği ifade edildi.

Dokuz Eylül Üniversitesi Deprem Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Hasan Sözbilir başkanlığında kurulan araştırma heyetine Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi jeoloji ve jeofizik bölümleri ile İzmir Meslek Yüksek Okulu ve Deniz Bilimleri Teknolojisi Enstitüsü'ndeki akademisyenler dahil edildi.

Heyet, yayınladığı ön raporda Santorini Adası’ndaki fayın 7.5 büyüklüğünde bir deprem üretme potansiyeli olduğuna dikkat çekti. Rapora göre, fay hattının üreteceği 7.5’lik deprem Türkiye’de 5 şiddetinde hissedilecek.

Sözbilir başkanlığındaki heyet raporu hazırlamak için Ege Bölgesi’nde yaşanan geçmiş depremleri inceledi. Heyetin hazırladığı raporda, Santorini Adası’nda geçmiş dönemlerde volkanik patlamaların yaşandığı ve ada çevresindeki fayın 7.5 büyüklüğüne varan depremler ürettiği belirtildi.

TSUNAMİ İHTİMALİ VAR MI?

Rapora göre, Ege kıyıları yüzyıllar boyunca depremlerin yarattığı tsunamilerden ve volkanik patlamalardan etkilendi. Heyet, Santorini'de yaşanabilecek 7.5 şiddetindeki depremin Türkiye'yi de etkilecek bir tsunamiye neden olabileceğine dikkat çekti.

Heyet raporda şu bilgileri paylaştı:

''Bunun yanında 1956 yılında Santorini Adası'nın kuzeydoğusundaki Amorgos fayı üzerinde meydana geldiği kabul edilen Santorini-Amorgos depremi sonrasındaki tsunami etkisi modellenmiş ve tsunami dalgalarının Çanakkale ile Fethiye arasındaki kıyı şeridi boyunca belirli oranlarda küçük ölçekte etkili olduğu anlaşılmıştır. Böyle bir depremin tekrar etmesi durumunda kıyılarımızdaki tsunami dalgasının güneybatı kıyılarının belirli bölümlerinin maksimum 2 metre yüksekliğe ve 500 metre kadar içeri gireceği öngörülmektedir.

Fakat depremi üretecek Santorini Adası'nın kuzeydoğusundaki fay yerinden 150-350 kilometre uzaklıkta olduğumuz için güneybatı kıyılarımıza en erken 30 dakika sonra, kuzeybatı kıyılarımıza ise 3 saatte varabilecektir. Bu durumda deprem olduğu anda haber alacağımız için kıyıdan uzaklaşabilecek ve böylece tsunami tehlikesinin gerçekleşmesi durumunda herhangi bir can kaybı yaşanmayacaktır.''

Depremlerin yaşandığı Santorini Adası'ndaki yanardağ son olarak 1950 yılında patladı. Herhangi bir yıkıma yol açmayan bu patlama 'küçük çaplı volkanik aktivite' olarak biliniyor. Adadaki en büyük volkan patlaması ise M.Ö. 1600 civarında gerçekleşen 'Minos Patlaması' olarak kayıtlara geçti. Minos Patlaması, Dünya tarihindeki en büyük volkanik patlamalardan biri olarak biliniyor. Patlamanın, pek çok mitolojik hikayeye de kaynak oluşturduğu düşünülüyor.

TÜRKİYE'DE CAN VE MAL KAYBI İHTİMALİ NE?

Raporda, Ege kıyılarında can ve mal kaybı yaşanması ihtimalinin düşük olduğunun altı çizildi. Öte yandan, yurttaşlara resmi kurumların açıklamalarını takip etmeleri konusunda uyarıda bulunuldu.

Yurttaşların faydalanması için bilgi notları oluşturulması da tavsiye edilen raporda, şu ifadeler yer aldı:

''Santorini Adası'nın kuzeydoğusundaki faylar üzerinde 7.5 büyüklüğünde meydana gelecek bir depremi, Santorini ve çevresindekiler 9 şiddetinde hissedecek. Türkiye deprem odak noktasından 150 ile 350 kilometre uzakta olması nedeniyle depremi, 5 şiddet değerine kadar hissedecek. Bu durumda depremin bize gelen şiddeti herhangi bir can ve mal kaybına yol açmayacak.

Çünkü Türkiye'de can ve mal kaybının eşik değeri 8 şiddetidir. Sadece İzmir, Kuşadası ve Gökova Körfezi etrafındaki alüvyonal zemin üzerindeki yerleşim alanlarının bir kısmında depremin şiddet değeri 8'i bulabilecektir. Bu gibi alanlarda, 8 şiddetine dayanamayacak binaların envanterinin çıkarılması ve bunlara karşı önlem alınması gerekmektedir. Diger taraftan böyle bir deprem, Ege kıyılarında tsunamiye yol açacaktır. Bu nedenle kıyıda yaşayan insanların zamanında uyarılması önem arz etmektedir.''

Prof. Dr. Hasan Sözbilir