Los Angeles 11 gündür yanıyor! Son durum ne?

ABD'de California eyaletinin Los Angeles'ta 7 Ocak'ta sabah saatlerinde Pacific Palisades bölgesinde başlayan yangınlar 11 gündür devam ediyor.

Eaton, Hurst, Sunset, Woodley bölgeleri başta olmak üzere hızla çevreye yayılan orman yangınlarında bugüne kadar 25 kişi hayatını kaybetti.

Binlerce dönüm alanın kül olmasına yol açan yangınların neden olduğu toplam hasar ve ekonomik kaybın 250 ila 275 milyar dolar olduğu tahmin ediliyor.

EĞİTİM SEKTEYE UĞRADI

Yangınlar nedeniyle kentteki eğitim sekteye uğradı. Los Angeles Birleşik Okul Bölgesi Müfettişi Alberto Carvalho yaptığı açıklamada, çok sayıda okulun yandığını veya ağır hasar aldığını söyledi.

Yangınlar nedeniyle kentteki eğitimin önemli ölçüde sekteye uğradığını aktaran Carvalho, yangında hasar alan bazı okulların yeniden inşasının 2 yıldan fazla sürebileceğini belirtti.

Yangınlar sonucu kullanılamaz hale gelen bazı okullardaki öğrenciler, güvende olan bölgedeki diğer okullara geçici olarak nakledildi.

ZARARIN NASIL KARŞILANACAĞI TARTIŞILIYOR

Pacific Palisades ve Eaton yangınlarında şu ana kadar yaklaşık 40 bin dönümden fazla alan kül oldu, 12 binden fazla yapı hasar gördü veya kullanılamaz hale geldi.

Yangınların neden olduğu toplam hasar ve ekonomik kaybın 250 ila 275 milyar dolar olacağı tahmin ediliyor.

Yangınlardan sonra şehrin karşı karşıya kalacağı başlıca sorunlar arasında, federal afet yardımı için başvurular, ev sahipleri kiraları artırırken uzun vadeli kalacak yer arayışları, yangınların nasıl başladığına ve zararı kimin ödemesi gerektiğine dair davalar, özel sermayenin en iyi arsaları ele geçirmek için devreye girme yarışı, California'dan çekilen sigorta şirketleriyle yasal mücadele, siyasi çekişmeler, yangın bölgelerinin yeniden planlanması ve inşa süreci yer alacak.

California Valisi Gavin Newsom, 11 Ocak'ta yaptığı açıklamada, "Şimdiden bir yardım planı düzenliyoruz. Los Angeles 2.0'ı yeniden tasarlamaya çalışan bir ekibimiz var" ifadelerini kullandı.

Newsom'un açıkladığı Los Angeles 2.0'ın nasıl şekil alacağı henüz belli değil. Bunun tasarlanması ve yeniden inşa süreci yıllar alacak.

Los Angeles'ta yanan bölgelerin toparlanmasının büyük kısmı federal kaynaklara bağlı olacak.

Başkan Joe Biden, geçici barınma, bireylere acil yardım ile enkaz temizleme ve tehlikeli maddeler gibi acil kamu güvenliği tehditleriyle ilgili masrafları karşılamak üzere gelecek 6 ay için federal fon sağladı.

Ancak su sistemleri, yollar ve okullar gibi kamu altyapısının yeniden inşası için uzun vadeli finansman, seçilmiş Başkan Donald Trump yönetimine ve Kongre'ye bağlı olacak.

YENİDEN İNŞA YILLAR ALABİLİR

Bölge sakinlerinin mülklerini kontrol edebilmeleri bile haftalar sürebilir ve ev sahiplerinin evlerini yeniden inşa etmeye başlayabilmeleri için tüm enkaz ve tehlikeli maddelerin kaldırılması bir yıldan fazla zaman alabilir.

Su sistemleri, elektrik hatları, yollar ve okullar gibi kritik altyapının tamamen yeniden inşa edilmesi birkaç yıl sürebilir ve Washington'daki finansman kavgaları bu ilerlemeyi daha da geciktirebilir.

Trump'ın önceki döneminde Federal Acil Durum Yönetim Kurumunun (FEMA) Başkanlığını yürüten Pete Gaynor, yaptığı açıklamada, "Bunu söylemekten nefret ediyorum ama evinizi kaybettiyseniz ve yeniden inşa etme imkanınız olsa bile kemerlerinizi bağlasanız iyi olur çünkü hoşunuza gitmeyecek bir yolculuk olacak" dedi.

Evlerini kaybedenler için FEMA, genellikle otellerde olmak üzere geçici barınma imkanı sağlıyor ancak Gaynor, "Mobil ev hizmeti gibi daha uzun vadeli geçici konutlar kurmak, bu yapılar için arazi bulmak, yol, su ve elektrik altyapısını inşa etmek bir yıldan fazla sürebilir" diye konuştu.

HAWAİİ'DEKİ YANGINDAN 15 AY SONRA MODÜLER EVLER TESLİM EDİLMEYE BAŞLANDI

FEMA, Ağustos 2023'te Hawaii'nin Maui ilçesindeki orman yangınları nedeniyle 3 milyar dolar destek sağladı. Bunun 1,3 milyar dolardan fazlası enkaz kaldırma, geçici konut sağlama, yerel bir okulu yeniden inşa etme ve kamu altyapısını onarma gibi doğrudan yeniden inşa çalışmalarına harcandı.

Maui'deki toparlanmanın ilk yılının büyük kısmı, mülk sahipleri yeniden evlerini inşa etmeye başlamadan önce enkaz ve tehlikeli maddeleri temizlemekle geçti.

FEMA'nın kirli su ve kanalizasyon altyapısını test etme, denetleme ve temizleme sürecini tamamlaması da yaklaşık bir yıl sürdü. Böylece yerel yetkililer, bu sistemleri onarmaya ve yeniden ev inşa etmeye başlayabildi.

Yangından yaklaşık 15 ay sonra aileler, 169 modüler evden oluşan geçici bir FEMA konut kompleksine taşınmaya başladı. FEMA ayrıca, özel arazilerde kullanılabilecek mobil evler de sağlıyor.

Ancak evlerinden olan tüm sakinler, FEMA konut yardımı için uygun değildi. Evleri ağır hasar gören ancak yanmayan kişilerin yanı sıra belgesiz göçmenlere de konut yardımı sağlanmadı.

Öte yandan uzmanlar, tüm bu süreçte yeniden inşanın ve lojistik bedelinin yanı sıra duygusal maliyetin büyüklüğüne de dikkat çekilmesi gerektiğini vurguluyor.

YANGIN BÖLGESİNDEKİ BİNALAR İNCELENİYOR

Los Angeles'ta evleri veya iş yerleri yangında kurtarılan ancak zorunlu tahliye bölgelerinden çıkarılan vatandaşlar bile geçici barınaklarda ya da arkadaşlarının veya ailelerinin yanlarında yerlerinden edilmiş durumda.

Ekipler, şu anda yangın bölgesindeki her bir binayı inceliyor ve hasar durumlarını çevrim içi yayınlıyor.

Yangından ağır şekilde etkilenen yerler, incelemeler tamamlanana ve enkaz, ağaçlar, tehlikeli maddeler ve devrilmiş elektrik hatları gibi tehlikeler yollardan temizlenene kadar tüm bölge sakinlerine kapalı kalacak.

ABD Çevre Koruma Ajansı (EPA), yangından etkilenen mülklerden, boya, temizleyici, böcek ilaçları, basınçlı yakıt tüpleri ve lityum-iyon piller gibi evsel tehlikeli atıkları çıkarmak için 100 milyon dolar maliyetle bölgeye yaklaşık 500 personel göndereceğini duyurdu. Uzmanlar, bu çalışmanın tamamlanmasının haftalar alacağını tahmin ediyor.

ELEKTRİK VE SU İDARESİ DAVA EDİLDİ

Bölge sakinlerinin yeniden evlerine girmelerine izin verildiğinde, evleri ayakta kalanlar bile aslında evlerinde yaşayamayacak. Elektrik, su ve doğal gaz gibi kamu hizmetleri aylarca devre dışı kalabilir.

Öte yandan Pacific Palisades sakinleri, Los Angeles'ta şehrin Su ve Elektrik İdaresine karşı dava açarak şehrin ve idarenin Palisades Yangını'na hazırlıksız yakalandığını iddia etti.

Bölge sakinleri, zarar gören ya da tahrip olan mülklerin masrafları, onarımı ve değiştirilmesi, alternatif yaşam masrafları gibi mahkemenin uygun göreceği diğer her türlü yardım için tazminat talep ediyor.

BÜYÜK PETROL ŞİRKETLERİNE SUÇLAMA

Bu arada yangınlarda evlerini kaybeden çok sayıda kişi, kar amacı gütmeyen bir tüketici savunma grubu olan Public Citizen tarafından düzenlenen basın toplantısında öfkelerini ve suçlamalarını "büyük petrol şirketlerine" yöneltti.

Altadena sakinlerinden Sam James, "Yangından kurtulanların iyileşmesine ve toplumumuzun yeniden inşasına yardımcı olmak için çalışıyoruz ancak bu bizim sorumluluğumuz değil ve büyük petrol şirketlerinin ihmallerinin sonuçlarını karşılamak sürekli olarak bize düşmemeli" dedi.

İklim bilimciler, iklim değişikliği, aşırı yağışlı ve kurak sezonlar arasındaki sert geçişlerin, korkutucu mevsimsel rüzgarların sıcak, kuru koşullar ve yoğun yakıtlarla çakışma olasılığını artırdığını belirtti.

Geçmişte eyaletler ve belediyeler, petrol şirketlerine dava açarak iklim değişikliğinin sonuçlarından sorumlu tutulmalarını talep etmiş, genellikle ürünlerinin yol açabileceği zararlar konusunda yalan söylediklerini iddia etmişti.