29 Ekim Cumhuriyet Bayramı'nın anlamı ve önemi nedir?

Cumhuriyetin ilanı, Türkiye'de demokratik ve laik bir devlet yapısını temellerini atmasının en büyük etkeni olmuştur. Yönetimde, seçimler yoluyla halkın iradesi ortaya konur ve bu sayede vatandaşlara karar alma sürecine katılma hakkı verilir. Aynı zamanda modern Türkiye’nin kuruluşunun simgesidir. Bu süreçte hukukta, ekonomide, eğitim ve sosyal hayatta birçok reform gerçekleştirilmiştir. Bu reformların amacı, Türkiye’nin çağdaş dünyaya entegre olmasını sağlamaktır. 

29 EKİM’DE NE OLDU?

Cumhuriyet Bayramı, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin 29 Ekim 1923'te Cumhuriyet yönetimini ilan etmesinin anısına her yıl 29 Ekim'de Türkiye ve Kuzey Kıbrıs'ta kutlanan bir milli bayramdır. 1925 yılında çıkarılan bir yasa ile bu özel gün, milli bayram olarak kutlanmaya başlanmıştır.

Cumhuriyet Bayramı'nın kutlandığı Türkiye ve Kuzey Kıbrıs'ta, 28 Ekim öğleden sonra başlayarak 29 Ekim tam gün süren bir buçuk günlük resmi tatil uygulanır. Bu tarihte stadyumlarda şenlikler düzenlenir ve akşamları geleneksel fener alaylarıyla kutlamalar devam eder.

Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk, cumhuriyetin onuncu yıl kutlamalarının yapıldığı 29 Ekim 1933’te verdiği Onuncu Yıl Nutku’nda, bu günü "en büyük bayram" olarak ifade etmiştir.

CUMHURİYET NASIL KURULDU?

Osmanlı İmparatorluğu, 1876 yılına kadar mutlak monarşiyle, 1876-1878 ve 1908-1918 yılları arasında ise meşruti monarşiyle yönetildi. I. Dünya Savaşı'nda alınan yenilginin ardından Anadolu işgale uğradı, ancak Mustafa Kemal Paşa liderliğindeki halk, bu işgale karşı Millî Mücadele'yi başlattı ve 1923'te millî güçlerin zaferiyle bu mücadele son buldu. Bu süreçte, halkın temsilcilerinden oluşan "Büyük Millet Meclisi," 23 Nisan 1920'de Ankara'da toplandı ve 20 Ocak 1921'de kabul edilen Teşkilat-ı Esasiye Kanunu ile egemenliğin Türk milletine ait olduğunu ilan etti. 1 Kasım 1922'de alınan kararla ise saltanat kaldırıldı ve ülke meclis hükümeti tarafından yönetilmeye başlandı.

27 Ekim 1923'te İcra Vekilleri Heyeti'nin istifası ve ardından meclisin güvenini kazanacak bir kabinenin kurulamaması üzerine, Mustafa Kemal Paşa, yönetim şeklinin Cumhuriyet olması için İsmet İnönü ile birlikte bir yasa değişikliği tasarısı hazırladı ve 29 Ekim 1923'te Meclis'e sundu. Teşkilat-ı Esasiye Kanunu'nda yapılan bu değişikliklerin kabulüyle Cumhuriyet, Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından ilan edildi. Cumhuriyetin ilanı, Ankara'da 101 pare top atışıyla duyuruldu ve 29 Ekim gecesi ile 30 Ekim 1923'te başta Ankara olmak üzere tüm yurtta coşkulu bir bayram havasında kutlandı.

Haber Kaynağı : 12punto