AB'nin 150 milyar euroluk savunma fonunda Türkiye’ye veto tehdidi

Avrupa Birliği (AB), 150 milyar euro tutarındaki SAFE (Savunma, Güvenlik ve Endüstriyel İşbirliği Fonu) adlı yeni savunma fonunu yürürlüğe koydu. Fon, Avrupa’nın ortak savunma kapasitesini artırmayı, yerli üretimi teşvik etmeyi ve NATO uyumlu teknolojilere yatırım yapmayı amaçlıyor. Türkiye de bu fon üzerinden Avrupa savunma sanayisinde daha aktif bir rol üstlenmek istiyor. Ancak katılım için hem teknik hem de siyasi engeller söz konusu.

YUNANİSTAN'DAN AÇIK MESAJ

Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis, Türkiye’nin SAFE fonuna katılabilmesi için ilk şartın, “casus belli” yani savaş sebebi ilanının geri çekilmesi olduğunu açıkça ifade etti. Miçotakis, “Türkiye, 30 yıldır Yunanistan’ın karasularını genişletmesi durumunda bunu savaş sebebi sayacağını ilan ediyor. Bu tehdit sürdükçe Avrupa Birliği’nin savunma fonlarından yararlanamaz” dedi.

Miçotakis’in işaret ettiği karar, TBMM’nin 1995 yılında aldığı ve Yunanistan’ın Ege’deki karasularını 6 milin üzerine çıkarması durumunda Türkiye’nin bunu savaş sebebi sayacağına dair karara dayanıyor.

KATILIM İÇİN TÜM AB ÜYELERİNİN ONAYI ŞART

Sözcü'nün haberine göre SAFE fonuna tam ve ayrıcalıklı katılım, AB ile güvenlik iş birliği anlaşması imzalanmasını gerektiriyor. Bu anlaşmalar ise tüm üye ülkelerin onayına tabi. Dolayısıyla Yunanistan’ın vetosu, Türkiye’nin fona erişiminin önündeki en büyük engel konumunda. Ayrıca AB tüzüğünün 16’ncı maddesi, “güvenlik çıkarlarını tehdit eden ülkenin dışlanmasına” da olanak tanıyor.

TÜRKİYE’YE TEKNOLOJİK İLGİ VAR AMA SİYASİ ENGEL BÜYÜK

AB’nin Türkiye’ye kapıları kapatmak istememesinin bir diğer nedeni de Türkiye’nin savunma sanayisindeki üretim gücü. Özellikle Baykar’ın geliştirdiği Bayraktar TB2 gibi insansız hava araçları, NATO uyumlu yapısıyla Avrupa ülkeleri tarafından da kullanılıyor. Almanya, İtalya ve İspanya gibi ülkeler, Türkiye’nin bu fon kapsamında katkı vermesini destekliyor. Ancak Yunanistan’ın siyasal vetosu, tüm süreci kilitleyebilir.

Türkiye, SAFE fonu gibi büyük Avrupa projelerinde yer alarak hem savunma iş birliklerini derinleştirmek hem de ekonomik kazanım sağlamak istiyor. Ancak bu hedef, Ege Denizi’ndeki tarihi gerilimlerle çakışıyor. Yunanistan, Türkiye’nin karasuları ve adaların silahsızlandırılması konusundaki “sert tutumunu” yumuşatması karşılığında fona yeşil ışık yakabileceğini ima ediyor. Ankara ise bu çizgilerden geri adım atmaya yanaşmıyor.

DIŞ POLİTİKADA EKONOMİK ‘U DÖNÜŞLER’

Türkiye’nin SAFE fonuna erişimi için kırmızı çizgileri esnetip esnetmeyeceği merak edilirken, geçmişteki benzer geri adımlar yeniden gündemde. İşte dış politikada yaşanan bazı dikkat çekici dönüşler:

Sisi’den dostum Sisi’ye: Mısır’da 2013’teki askeri darbeye en sert tepkiyi gösteren Türkiye, yıllarca Kahire ile ilişki kurmadı. Ancak son yıllarda Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Sisi, samimi pozlarla yeni bir dönem başlattı.

BAE ve 15 Temmuz: 2016’daki FETÖ darbe girişiminde Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) darbenin finansörü olmakla suçlandı. Bugün ise iki ülke milyarlarca dolarlık yatırım anlaşmalarına imza atıyor.

Kaşıkçı dosyası kapandı: Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın İstanbul’daki konsoloslukta öldürülmesinin ardından cinayetin takipçisi olunacağı ilan edildi. Ancak 2022’de dava Suudi Arabistan’a devredildi. Prens Selman Ankara’da resmi törenle ağırlandı.

AB ile mülteci pazarlığı: Türkiye, 2016’da imzalanan Geri Kabul Anlaşması ile mültecileri ülkede tutma taahhüdü karşılığında 6 milyar euro aldı. Ancak vaat edilen vize serbestisi gerçekleşmedi.

Mavi Vatan geri planda: Avrupa’yla yeni ticari müzakereler için Doğu Akdeniz’deki sert söylemler yumuşatıldı. Sismik araştırmalar durduruldu.

Haber Kaynağı : 12punto