Bankaların faiz indirimi ne anlama geliyor? Duran Bülbül anlattı

Hikmet Eren Çelenk - 12punto.com.tr

ABD Merkez Bankası FED, geçtiğimiz gün faiz kararını açıklamış politika faizini 4 yıl aradan sonra ilk kez indirdi ve 50 baz puan düşürerek yüzde 4,75-5,00 aralığına çekmişti. FED'in kararının ardından tüm gözler Merkez Bankası'nın faiz politikalarına ilşkin açıklamalarına çevrilmişti. Tüm bu gelişmeler yaşanırken bankalardan faiz indirimi kararı geldi. 

Ekonomim.com'un haberine göre 8 Temmuz’daki haziran enflasyon verisinin açıklanmasının ardından 6 aya kadar vadeli mevduat faizi yüzde 40’a indi. Bankaların bu kararının ne anlama geldiğini yazarımız Duran Bülbül 12punto'ya anlattı.

BANKALAR MERKEZ BANKASINA ÇALIŞIYOR

Yazarımız Duran Bülbül, bankaların faiz indirimi kararının yüksek gelir kesimlerini ilgilendirdiğini belirterek şunları söyledi:

“Bankalarda faizin düşürülmesinde temel sorun şu; bankaların yaptığı işlem piyasadan yüzde 50’yle topladığı mevduatı yüzde 68’den Merkez Bankası’na satışını yapıyor. Üzerilerindeki maliyetleri düşürmüşler. Nedeni ise dövizin uzun süredir sabit kalması, borsanın ciddi şekilde istikrarsızlığa doğru itilmesi, küçük yatırımcıların ciddi şekilde kaybetmesi, borsaya olan güvensizlik ve dövizin baskılanması nedeniyle küçük yatırımcıların mevduatı bankalara dönmeye başladı. En büyük nedenlerden birisi ise Kur Korumalı Mevduattan ciddi bir şekilde TL’ye dönüş olması. Bankalar bu durumu fırsata çevirdiler ve bu çok yanlış bir politika. Topladıkları parayı yüzde 18 karla satarken yüzde 21 kara çıkartmışlar. Bankalar tüketici ve mevduat sahipleri üzerinde karlarını bir kez daha yüzde 3 civarında yükseltmişlerdir. Toplam yükselttikleri kar sadece parası olandan ve mevduattan alıp Merkez Bankası’na satarak yüzde 21 kar elde ediyorlar. Dünyanın hiçbir yerinde böyle bir uygulama yok. Topladıkları paraları hazineye satıyorlar. Zaten dikkat ederseniz bankalar piyasaya tüketici kredisi vermiyor. Siyasi iktidar bankalardan yüzde 68’lerle borçlanma yapıyor. Bundan dolayı bankalar tekrar bir tüketici kredisi riskine yeniden bir taşıt kredisi riskine girmelerinin yolu kalmıyor çünkü garanti dönüşlerini sağlıyor.”

'SİYASİ İKTİDAR BANKALAR ÜSTÜNDE HAKİMİYET KURAMIYOR'

Ülkemizdeki bankaların büyük kısmının yabancı sermaye sahiplerine ait olduğunu belirten Duran Bülbül, “Mali oligarşik sistemde siyasi iktidarın bankalar üzerinde bir etkisi yok, bu bir zaaftır. Bankalar üzerinde egemenliği yok. Mevduat garantilerinin tüm dünyada yüzde 100 olmasına rağmen bizde hala bir garanti yok, bu durum bahsettiğimiz egemenlik kaybına neden oluyor. Bankacılık sektörünün yaklaşık yüzde 70’i yabancıların elinde. Mali oligarşi ülkemizde kendi bağımsızlığını ilan etmiş durumda. Bankalar diyor ki ‘Ben istediğim gibi faizi yükseltirim, istediğim gibi düşürürüm’. Bizim 2006 yılında yaşadığımız banka krizini hatırlatmak isterim. Bu örnekte de görüyoruz ki bankalar istedikleri zaman ülke ekonomisinde kriz yaratabiliyorlar” ifadelerini kullandı.

'KARARLAR MÜTEAHHİTLERİ DESTEKLİYOR'

Bankaların faiz kararlarının düşük gelir kesimlerinden çok yüksek gelir kesimlerini ilgilendirdiğini belirten Duran Bülbül sözlerini şu şekilde sonlandırdı:

“Konut kredilerinde faizin düşürülmüş olmasında da aynı sonuca varıyoruz. Bir anlam da ifade etmiyor. Bir konut kredisinin zaten yüzde 20-25’ini veriyorlar. Bugün en düşük konut 4 milyon lira civarında. Buna verecekleri kredi 1 milyon lira. Yoksul bir vatandaşın ev alabilmesi için cebinde 3 milyon lira olması gerekiyor. Bu konut kredileri büyük yatırımcılara hizmet ediyor. Yoksul ve dar gelirlileri değil, müteahhitleri destekliyor. Bu indirimin tüketiciye değil, müteahhitlere, aracılara ve tefecilere karı vardır."

Haber Kaynağı : Hikmet Eren Çelenk