ÇED muafiyeti, kamulaştırma yetkisi, vergi indirimi… Zeytin kıyımı için hızlandırılmış tasarı TBMM’de

Hazal Güven - 12punto.com.tr

Enerji projelerinde bürokrasiyi hızlandırarak, yeşil alan ya da tarım alanı gibi bölgelerin ranta açılmasını kolaylaştıracak bir dizi değişikliği beraberinde getiren, kamuoyunda 'zeytin kıyım yasası' olarak bilinen “Enerji ve Maden Düzenlemeleri” yasa teklifi, TBMM’ye sunuldu.  

Zeytinliklerin katledilerek ranta açılmasını öngören teklife tepki yağdı. İlk olarak 2022'de getirilmek istenen yasanın yeniden TBMM'ye sunulmasına ilişkin CHP Muğla Milletvekili Cumhur Uzun ve İkizköy Muhtarı Nejla Işık 12punto'ya açıklamalarda bulundu. 

‘ÇEKİN ZEYTİN YASASINI, KIYMAYIN ZEYTİNLERİMİZE’

CHP Muğla Milletvekili Cumhur Uzun, şu ifadeleri kullandı: 

“AKP, 2022 yılında getirmiş olduğu ve kamuoyunda ‘zeytin kıyım yasası’ olarak bilinen yasayı bir kez daha TBMM gündemine getirdi. Bu kez koordinat vermek suretiyle iki bölgeyi sınırlayan ve önceki teklifin aynısı olan bu yasa teklifiyle zeytinliklerin ortadan kaldırılması, yok edilmesi amaçlanıyor. Mevcut yasa teklifini alıp uzmanlara incelettiğimizde karşımıza Yeniköy, Kemerköy ve Yatağan alanlarındaki zeytinliklerin hedef alındığını görüyoruz. Bu bölgelerde kişilere özel zeytinlik alanlar çok fazla ve bu alanlar bölge halkının geleceğini ifade ediyor.” 

Uzun, Anayasada yer alan ilgili bölümleri hatırlatarak, “Çekin zeytin yasasını, kıymayın zeytinlerimize” dedi. 

‘KENDİMİZİ SİPER EDECEĞİZ’

Kamuoyunda ‘zeytin kıyım yasası’ olarak bilinen tasarının hedefinde en önemli bölgelerden biri de yıllardır maden girişimlerine karşı mücadelenin sürdüğü Muğla’nın Milas ilçesine bağlı İkizköy. Sayısız zeytin ağacının bulunduğu bölgede yaşayan halk adına açıklama yapan İkizköy Muhtarı Nejla Işık, şunları söyledi: 

“Bizlerin hayatlarını gasp edecek bir kanun tasarısı şu an Meclis’te ve biz köylüler bu yasa tasarısının acilen çekilmesini talep ediyoruz. Yıllardır burada madenlere karşı mücadele ettik. Sadece zeytin ağaçlarımızı değil, toprağımızı, emeğimizi, alın terimizi, geçmişimizi ve geleceğimizi korumaya çalışıyoruz. İlmek ilmek ördüğümüz, sırtımızda taşıdığımız zeytin ağaçlarımızı bu yasayla birlikte madenlere peşkeş çekilecek. Şimdiye kadar nasıl kendimizi siper ettiysek bundan sonra da etmeye devam edeceğiz.” 

Peki, AKP'nin ilk olarak 2022'de gündeme getirdiği tepki çeken tasarıda neler var? İşte 5 maddede 'zeytin kıyım yasası...'

1. 'Süper izin' mekanizması geliyor

Güneş, rüzgâr ve maden yatırımları için ÇED, orman, mera, imar ve altyapı izinleri dahil olmak üzere pek çok süreç sadeleştirilecek. Özellikle YEKA projeleri kapsamındaki mera alanlarında artık ÇED raporu aranmayacak. Bu izinleri koordine edecek özel bir kurul oluşturulacak.

2. Bürokratik süreç 40 aydan 12 aya düşüyor

ÇED sürecinden ruhsatlandırmaya kadar yaklaşık 3-4 yıl süren izin süreçleri, bu düzenlemeyle birlikte 12 ila 18 aya indirilecek. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), yatırımcılar adına imar planları, irtifak hakları gibi izinleri doğrudan verebilecek.

3. Vergi indirimi

Mera ve orman alanlarında rüzgâr ve güneş santralleri için izin alma süreçleri kolaylaştırılıyor. Ayrıca 2025 sonuna kadar YEKA kapsamında fabrikalara yapılan yatırımlar için tarla kirası ve irtifak ücretlerinde yüzde 85’e varan vergi indirimi devam edecek.

4. Zeytinlik ve mera alanlarında maden faaliyetleri

Zeytinlik, mera ve orman gibi doğal alan bölgelerinde madencilik faaliyetleri daha esnek kurallarla yürütülebilecek. Zeytin ağaçları gerekli görülürse taşınabilecek. Ayrıca ruhsat bedellerinde yüzde 30 indirim yapılacak ve rehabilitasyon ödemeleri netleştirilecek.

5. Kamulaştırma yetkisi EPDK’ya

Yenilenebilir enerji projeleri için acele kamulaştırma yetkisi EPDK’ya devrediliyor. Bu yetki, 2030 yılına kadar geçerli olacak ve enerji yatırımları için kamulaştırma süreci hızlanacak.

Çevre örgütleri ve muhalefet partileri, ÇED muafiyetleri ve zeytinlik düzenlemeleri nedeniyle yasa teklifine tepkili. Teklifin önümüzdeki günlerde komisyonlarda görüşülmesi bekleniyor.

Haber Kaynağı : Hazal Güven