Mahfi Eğilmez'den 'asgari ücret' yorumu: Ne kadar olmalıydı?

2024 yılı başında belirlenen 17 bin 002 liralık asgari ücret tutarı yüzde 30,01 oranında artırılarak, 2025 yılında 22 bin 104 lira olarak açıklandı.

Asgari ücretin belirlenmesinin 'Asgari Ücretten Boğaz Tokluğuna Çalışma Ücretine' başlıklı bir yazı yayımlanan iktisatçı Mahfi Eğilmez, satın alma gücü üzerinden asgari ücretin belirlenmesi gereken rakamı hesapladı.

'ASGARİ DÜZEYDE BİR ÜCRET OLMASI GEREKİR'

Yazısına asgari ücretin tanımına yer vererek başlayan Eğilmez, "Asgari ücret: İşçilere normal bir çalışma günü karşılığı ödenen ve işçinin gıda, konut, giyim, sağlık, ulaşım ve kültür gibi zorunlu ihtiyaçlarını günün fiyatları üzerinden asgari düzeyde karşılamaya yetecek ücreti' ifade eder. 

Bu tanımdan anlaşılacağı üzere asgari ücretin, işçinin gıda, konut, giyim, sağlık, ulaşım, kültür gibi zorunlu ihtiyaçlarını asgari düzeyde karşılamaya yetecek bir ücret olması gerekiyor" dedi.

İKTİDAR, ASGARİ ÜCRETİ NASIL HESAPLADI?

İktidarın asgari ücreti nasıl hesapladığına da yer veren Eğilmez, "2024 yılının ortalama enflasyonunu TÜİK’in TÜFE endeksi üzerinden hesaplarsak yüzde 60 olarak buluyoruz. 2025 yılsonu için OVP tahmini yüzde 17,5’i gösteriyor. 2024 yılının yüzde 45 ile tamamlanacağını varsayarsak 2025 yılının ortalama enflasyonu (OVP’deki aşırı iyimser tahmini esas alsak bile) kabaca yüzde 30 çıkar. 

Hükümet, asgari ücret artışını sanrım böyle bir hesaba göre yüzde 30 olarak yaptı. Oysa hesabın doğrusu yıllık ortalama enflasyonun alınmasıyla yapılmalıydı. Çünkü ücret bir yıl boyunca her ay alınıyor ve fiyatlar da aynı sürede her ay değişiyor" ifadelerini kullandı.

ASGARİ ÜCRET KAÇ LİRA OLMALIYDI?

Satın alma gücü üzerinden asgari ücretin belirlenmesi gereken rakamı hesaplayan Eğilmez, şu ifadelere yer verdi:

"2024 ortalaması yüzde 60, 2025 tahmini ortalaması yüzde 30 olduğuna göre bunların ortalaması yüzde 45 eder. 

Yüzde 45’i esas alır ve 2024 yılı için belirlenmiş 17.002 liralık asgari ücreti de doğru belirlenmiş bir temel olarak kabul edersek 2025 yılı için belirlenecek asgari ücretin (17.002 x 1,45 =) 24.653 liradan az olmaması gerekirdi. 

Esasen bu hesap 2024 yılı boyunca kaybedilen satın alma gücünü yerine koymak bakımından da doğru bir hesaptı. 2024 yılsonunda enflasyon yüzde 45 olacak gibi görünüyor. Bu durumda 17.002 liralık asgari ücretin satın alma gücü 2024 yılı sonunda (17.002 / 1,45 =)11,726 liraya gerilemiş olur. 

2024 yılının asgari ücretinin satın alma gücüne geri gelebilmek için yapılması gereken artış yüzde 45’tir. Ki o da bizi yukarıda değindiğimiz 24.653 liraya götürür."