Uçaklarda peş peşe rötarların nedenini 12Punto araştırdı: Nedir bu 'İnisiyatif Almadan Çalışma'

Antalya Havalimanı başta olmak üzere ülke genelindeki birçok havalimanında uzun süreli rötarlar yaşanıyor. Uçaklar dakikalarca havada tur atıyor. Uçak iniş yaptığında bu kez yolcular saatlerce valiz bekliyor. Peki, rötarlardaki temek sorun ne? Sorunun çözümünü 12Punto araştırdı.

12punto.com.tr/ÖZEL

Türk Hava Yolları'na ait bölgesel havayolu şirketi Ajet'in, Trabzon’dan İstanbul ve Ankara'ya gitmesi planlanan uçuşlarında dün 7 saati geçen rötar yaşandı.

Pegasus Havayolları'nın hava muhalefeti nedeniyle Gaziantep uçuşu geçen hafta 10 saat boyunca ertelendi. Duruma dayanamayan yolcular ve kabin ekibi arasında tartışma çıktı.

Antalya Valisi Hulusi Şahin, uçak seferlerinde yaşanan gecikmelere, Avrupa'daki anormal hava şartlarının neden olduğunu söyledi.

Uçak rötarları için kötü hava şartları öne sürülse de sorunun temel kaynağı başka, “inisiyatif almadan çalışma”…

“İNİSİYATİF ALMADAN ÇALIŞMA”

Nedir bu “İnisiyatif Almadan Çalışma” sistemi?

Bunu anlatmadan önce hava trafik kontrolörlerinden bahsetmek gerekiyor.

Hava trafik kontrolörleri; uçakların kalkış, seyrüsefer ve iniş sürecinin tamamının görünmeyen yöneticisi…

Hava trafik kontrolörleri, Türk hava sahasındaki sivil, askeri, İHA/SİHA ve VIP trafikler dahil olmak üzere her türlü hava aracının emniyetli bir şekilde sevk ve yönetiminden sorumlu. İşe giriş koşulları, mesleki yeterlilik sınavları, eğitim süreci, lisanslandırma ve sağlık kriterleri pilotlara eşdeğer.

Hava trafik kontrolörleri, sesini duyurmak için bir eylem başlattı.

DHMİ Genel Müdürlüğü çatısı altında istihdam edilen hava trafik kontrolörlerinin, maaşlarından, emeklilik primlerine, kullandıkları servislerden, eğitimlerine varıncaya dek maliyetlerinin tamamı Türkiye’nin de üyesi olduğu Brüksel merkezli Avrupa Hava Seyrüsefer Emniyeti Teşkilatı (EUROCONTROL) adlı kuruluş vasıtasıyla karşılanıyor. Bütçeye hiçbir yükleri olmadığı gibi, maaşlarından kesilen vergilerle bütçeye kazanım sağlayan kamu görevlileri. Bu durum Sayıştay raporlarıyla da sabit…

Hava Trafik Kontrolörleri ve Diğer Ulaştırma Çalışanları Sendikası, hava trafik kontrolörlerinin şartlarının iyileştirilmesi ve ülkeye döviz girdisinin artması için şu açıklamayı yaptı:

“Türkiye, Avrupa’nın en büyük ikinci hava sahası olmasına karşın, birim başı maliyet bakımından son sıralardadır. (Emsal ülkeler bir uçaktan ortalama 80 EURO civarı ücret alırken, Türkiye 20 EURO civarı almaktadır) Sayıştay Başkanlığı’nın tavsiyeleri hayata geçirilmediği için ülkemiz her yıl 1 MİLYAR EURO’ya varan döviz gelirinden mahrum kalmaktadır. Bu meblağ, ülkemize kazandırılmak yerine Türk hava sahasını kullanan yabancı havayolu şirketlerinin cebinde kalmakta, onlara fayda sağlamaktadır.”

Hava Trafik Kontrolörleri ve Diğer Ulaştırma Çalışanları Sendikası seslerini duyurmak için yeni bir çalışma sistemine geçti. Daha önce inisiyatif gösterip fazla çalışma yapan hava trafik kontrolörleri, yasalara uygun olduğu şekliyle “İnisiyatif Almadan Çalışma” sistemine geçti.

Nedir bu “İnisiyatif Almadan Çalışma” sistemi? Hava Trafik Kontrolörleri ve Diğer Ulaştırma Çalışanları Sendikası’ndan dinleyelim:

-Hava Trafik Kontrolörlerimiz, özlük haklarında iyileştirmeye gidilmesi, ülkemizin ve hazinemizin kaybına dur denilerek, havacılık alanında Avrupa’nın zirvesinde olan ülkemizi daha da ileri taşıyacak bir adım atılmasını hedeflemektedir.

- Bu doğrultuda, ülkemizin kaybı konusunda kamuoyunda farkındalık oluşturmak için ICAO Uluslararası Havacılık Kuralları ve Sivil Havacılık Kanunları, DHMİ Türkiye AIP’si, Anlaşma Mektupları ve diğer ulusal mevzuata harfiyen bağlı kalarak, meşru talepler yerine getirilinceye dek muhtelif tarihlerde inisiyatif almadan çalışma faaliyetleri icra edilecektir.

- Hava trafik kontrolörleri, şirketlerin yakıt sarfiyatını ve karbon emisyonunu azaltmak, ulaşım mesafesini kısaltmak maksadıyla, mesleki açıdan zorunda olmadıkları halde kendi iş yüklerini ve risklerini arttırarak uçaklara direkt rotalar vermektedirler.

- İnisiyatif almadan çalışma faaliyeti katiyen bir grev ya da iş yavaşlatma değil, hava trafik kontrolörlerimizin farkındalık oluşturmak için kendi inisiyatiflerinde olan direkt rota uygulamasını askıya almaktan ve kuralları harfiyen uygulamaktan ibarettir.

- VIP ve ambulans uçaklar, askeri uçuşlar ve İHA/SİHA’lar, havacılık kuralları çerçevesinde acil durum deklare eden trafikler için öncelikli iniş kalkış, direkt rota verme ve diğer her türlü inisiyatif dahilindeki kolaylaştırıcı uygulamalar sürdürülmektedir.

HAVA TRAFİK KONTROLÖRLERİNİN TALEPLERİ

Hava trafik kontrolörlerinin bir anlamda grev olarak değerlendirilen “İnisiyatif Almadan Çalışma” sistemini sonlandırmak için 3 talebi var. İşte o talepler:

1- Sayıştay Başkanlığı’nın tavsiyeleri doğrultusunda hava trafik kontrolörlerimizin özlük haklarının emsal ülke standartlarına çıkarılması maksadıyla seyrüsefer (havacılık) tazminatı ödemelerinde hava trafik kontrolörlerimizin kurum bünyesinde görev yapan, önem ve itibar bakımından denk meslek grubu olan pilotlarla birlikte ayrı bir klasmanda tutularak, tazminat oranlarında gerekli güncellemelerin yapılması. Böylelikle ülkemize döviz girdisi sağlanarak, Hazine’nin gelirlerinin arttırılması.

2- Zorlu işe alım şartları ve mesleki nitelikleri göz önüne bulundurularak, uzman kadrosuna denk bir statüde bulunan hava trafik kontrolörlerimizin ek göstergelerinin 4200’e çıkarılması. (Halihazırda ek göstergeleri asgari düzeydedir)

3- Hava trafik kontrolörlerimiz için kariyer planlamasına cevaz verecek düzenlemelerin hayata geçirilmesi.

Peki, uçak rötarı yaşayanların hakları neler?

Hava taşıma işletmesi, uçuşun planlanan hareket saatinden itibaren; 1500 km (dahil)’e kadar iç hat uçuşları için iki saat veya daha fazla, 1500-3500 km (dahil) iç ve dış tüm uçuşlar için üç saat veya daha fazla, 3500 km. den fazla uçuşlar için dört saat veya daha fazla gecikmenin olacağını bekliyorsa;

- İki-üç saat arası gecikmelerde, makul ölçüde sıcak ve soğuk içecek,

- Üç-beş saat arası gecikmelerde, sıcak ve soğuk içeceklerle birlikte günün zamanına göre kahvaltı veya yemek,

- Beş saat ve üzeri gecikmelerde sıcak ve soğuk içecekler, günün zamanına göre kahvaltı veya yemek, ek sıcak ve soğuk içecekler ve ek hafif ara yemeği teklif etmek zorundadır.

Uçuştaki gecikmenin sonraki gün veya günler içinde olması durumunda;

- Otelde veya uygun bir konaklama tesisinde konaklama,

- Havaalanı ile konaklama yeri arasında ulaşımı sağlamak zorundadır.

- Ayrıca gecikme süresi ne olursa olsun, süre kısıtlaması olmaksızın iki telefon görüşmesi, faks mesajı veya eposta hizmeti verilmesi zorunludur.

Yine gecikmenin en az beş saat olması durumunda;

- Seyahatin gerçekleştirilmeyen bölümü ile yolcunun planlamış olduğu seyahatin tamamlanmasının artık bir anlamının kalmaması durumunda,

- Seyahatin gerçekleştirilen bölümü için bilet ücretinin tamamının satın almış olduğu fiyat üzerinden en geç yedi gün içinde iade edilmesi,

- Ayrıca yolcunun seyahatinin ilk başlangıç noktasına ilk fırsatta dönmesini sağlayacak bir dönüş uçuşunun sağlanması gerekmektedir.

??12punto ÖZEL

??Uçaklarda peş peşe rötarların nedenini 12Punto araştırdı.

??Nedir bu “İnisiyatif Almadan Çalışma”

??İşte havalimanlarındaki sorunun çözümü

??Uçak rötarı yaşayanların hakları neler?https://t.co/mNVmNBoSZP pic.twitter.com/iTdKlTTehs
— 12punto (@12puntocomtr) July 7, 2024