Umut hakkı nedir? Devlet Bahçeli'nin söylediği umut hakkı ne demek? Kimler yararlanabilir?

MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, partisinin haftalık grup toplantısında gündemdeki konulara dair önemli açıklamalarda bulundu. Sözlerine "Bugün kitabın ortasından konuşacağım, yoruma yer bırakmayacak şekilde net olacağım" diyerek başlayan Bahçeli, çözüm sürecine dair geçen hafta terör örgütü lideri Abdullah Öcalan hakkında yaptığı çağrıyı daha da ileriye taşıdı. Bahçeli, "Eğer terörist başının tecridi kaldırılırsa, TBMM'de DEM Grup Toplantısı'nda konuşsun. Terörün sona erdiğini ve örgütün dağıldığını ilan etsin" ifadelerini kullandı.

"UMUT HAKKI KULLANIMININ ÖNÜ AÇILSIN"

Bahçeli, açıklamasının devamında ise "Bu dirayeti gösterirse umut hakkının kullanımıyla ilgili yasal düzenlemenin yapılmasının önü de ardına kadar açılsın. Her adımı atmaya kararlı, inançlıyız. Yeni yüzyıl yeni hayat temelinde bagajları boşaltalım ve milli hedefleri birlikte yakalayalım" ifadelerini kullandı.

UMUT HAKKI NEDİR?

Son dönemde hukuk dünyasında öne çıkan “umut hakkı” kavramı, toplumsal ve bireysel haklar açısından büyük bir tartışma konusu haline geldi. İnsanların geleceğe dair umut taşıma hakkını savunan bu kavram, özellikle uzun süreli hapis cezaları alan mahkûmların yaşam haklarıyla ilgili önemli sorular ortaya koyuyor.

Umut hakkı, bireylerin ne kadar zor koşullarda olursa olsun geleceğe dair bir umut besleme hakkına sahip olduklarını vurguluyor. Hukukçular, bu hakkın özellikle ömür boyu hapis cezalarıyla karşı karşıya kalan mahkûmlar için kritik bir öneme sahip olduğunu belirtiyor. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin de desteklediği bu kavram, yaşamı boyunca cezaevinde kalan bireylerin rehabilitasyon sürecinin bir parçası olarak topluma geri kazandırılmaları gerektiğini savunuyor. Mahkemeler, insanın hiçbir koşulda umutsuz bırakılmaması gerektiği görüşünü savunarak bu konuyu sık sık gündeme getiriyor.

Ancak umut hakkı, yalnızca ceza hukuku kapsamında değil, toplumdaki dezavantajlı kesimlerin yaşam koşullarının iyileştirilmesi açısından da büyük önem taşıyor. Bireylerin sosyal ve ekonomik zorluklar altında dahi geleceğe dair umutlarını kaybetmemeleri gerektiği düşüncesi, bu hakkın daha geniş bir çerçevede değerlendirilmesini sağlıyor.

Hukukçular, umut hakkının toplumsal adaletin sağlanması ve insan onurunun korunması açısından önemli bir adım olduğunu belirterek, bu kavramın ilerleyen yıllarda daha da tartışılacağını öngörüyor.

UMUT HAKKI KİMLERE UYGULANABİLİR?

Umut hakkı, her mahkûm için geçerli değildir. Bu hak, özellikle belirli koşulları karşılayan mahkûmlar için geçerlidir:

Ceza süresinin bir kısmını tamamlayanlar: Koşullu salıverilme talep edebilmek için mahkûmun cezasının belirli bir bölümünü cezaevinde geçirmiş olması gerekmektedir. Genellikle bu süre, cezanın üçte iki veya dörtte üçü gibi oranlarla belirlenir.

İyi hal gösterenler: Mahkûmun ceza süresi boyunca disiplin cezası almaması, sosyal rehabilitasyon programlarına katılması ve iyi davranışlar sergilemesi, koşullu salıverilme için en önemli kriterlerden biridir.

Ağır suçlar dışında yargılananlar: Cinayet, terör suçları ve cinsel saldırı gibi ağır suçlardan mahkûm olan kişiler, koşullu salıverilme hakkından yararlanamayabilir.

UMUT HAKKI ABDULLAH ÖCALAN İÇİN UYGULANABİLİR Mİ?

MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli'nin açıklamaları sonrası, "Umut Hakkı"nın Abdullah Öcalan için uygulanıp uygulanamayacağı merak konusu oldu. Peki bu hak Abdullah Öcalan için uygulanabilir mi?

Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına göre, işlediği suç itibariyle Öcalan şartlı salıvermeden yararlanamıyor. Bu nedenle umut hakkının kullanılabilmesi için yasal düzenleme yapılması gerekiyor. 

TERÖRLE MÜCADELE KANUNU NEDİR?

Abdullah Öcalan'ın koşullu salıvermeden yararlanması için Terörle Mücadele Kanunu'nun 17. maddesinin 4. fıkrasının yürürlükten kaldırılması gerekiyor. 

O madde, cezası idamdan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırılanların koşullu salıvermeden yararlanamayacağını ve ömür boyunca cezaevinde kalacağını düzenliyor. Eğer bu hüküm kaldırılırsa Öcalan'ın cezaevinde kalacağı süre 36 yıla düşer. Ve en geç 2035'te tahliye edilebilir.

İnfaz Kanunu'nun geçici 2. maddesi dahil bazı maddelerinin de kaldırılması ve Türkiye'nin "umut hakkı" kapsamında kendi süresini de belirlemesi gerekiyor.

Haber Kaynağı : 12punto