Yunan basını Türkiye - ABD arasındaki S-400 ve F-35 gerilimini sızdırdı: 'İncirlik'e taşıyın'

Türkiye ile ABD arasındaki S-400 meselesi, hala çözüme kavuşturulmayı bekleyen kritik bir konu. İki ülke arasında bu konuda çözüm arayışları devam ederken, Yunanistan'ın Kathimerini Gazetesi'ne gizli görüşmelerin detaylarının sızdırıldığı ortaya çıktı. Türkiye'nin bu süreçte alacağı tavır stratejik önem taşırken, görüşme bilgilerin Yunan medyasına yansıması dikkat çekti. Bazı yorumlara göre, bu sızıntının ardında İncirlik formülünün Türk kamuoyunda olumsuz tepki doğuracağı düşüncesi yer alıyor, bu nedenle süreci baltalama çabalarına işaret ediliyor.

Kathimerini'nin özel olarak edindiği bilgiye göre, ABD, yaz aylarında Türkiye'nin Rus yapımı S-400 hava savunma sistemini satın almasıyla ilgili sorunun çözümüne yönelik ayrıntılı bir teklif sundu. Bu teklif, ülkenin resmen füzeleri kendi topraklarında tutmasına izin verecek, ancak esasen bunların kontrolünü ABD'ye devredecek.

'S-400'LER İNCİRLİK ÜSSÜNE AKTARILSIN'

Daha ileri bir aşamadaki görüşmelerin bir parçası olarak, üst düzey ABD yetkilileri Rus sistemlerinin Türkiye'nin güneyindeki ABD kontrolündeki İncirlik üssüne aktarılması önerisini ortaya attılar. Bu şekilde Türkiye, kendi bakış açısından uluslararası bir utançla eşdeğer olacak bir geri dönüşten kaçınacak, ancak Rusya ile olan sözleşmesinin şartlarını ihlal etmeyecek veya bağlayıcı olabilecek herhangi bir maddeyi ihlal etmeyecek.

Konunun karmaşıklığına rağmen, her iki tarafın da artık ilgili görüşmelerin başarılı bir şekilde sonuçlanmasını istediği anlaşılıyor. Zira bu, Washington ve NATO açısından önemli bir sorunu çözecek ve Ankara'nın F-35 savaş uçağı programına geri dönmesine olanak tanıyacaktır.

American Enterprise Institute'ta kıdemli bir araştırmacı ve eski Pentagon yetkilisi olan Michael Rubin'in Kathimerini'ye doğruladığı gibi, Beyaz Saray ve Pentagon yetkilileri teklifi Temmuz ayında çok üst düzeylere sundular. Rubin, "Bölgedeki kaynaklarım, 1-2 Temmuz 2024 tarihlerinde Türkiye'ye yaptıkları ziyarette, uluslararası güvenlik işlerinden sorumlu savunma bakan yardımcısı Celeste Wallander ile ABD Ulusal Güvenlik Konseyi'nde Avrupa'dan sorumlu Başkan'ın özel danışmanı Michael Carpenter'ın yakın zamanda Türk mevkidaşlarıyla F-35 anlaşmasını yeniden canlandırmayı görüştüklerini söylüyor. F-35 programına yeniden girmeleri karşılığında Türkiye'den S-400'leri ABD'ye teslim etmesini veya İncirlik üssündeki ABD kontrolündeki sektöre transfer etmesini talep ettiler" dedi.

Kathimerini'nin iki taraf arasındaki müzakerelerin tam durumu hakkında sorduğu soruya, Pentagon sözcüsü Javan Rasnake, "2019'dan beri Türkiye'ye S-400 sistemini edinme konusundaki pozisyonumuzu ve bunun mevzuatta yer alan sonuçlarını ilettik. Bu konu hakkında ABD'nin pozisyonunda veya mevzuatında herhangi bir değişiklik olmadı." dedi.

'BIDEN EKİBİ PERVASIZ GÖRÜNÜYOR'

Ancak gerçekte, sistemlerin bu özel lokasyona nakledilmesine ilişkin bu planın sunulması ve bu yaz Kongre'de başarısızlıkla sonuçlanan yasa girişimleri, S-400 sorununu çözme çabalarının tüm hızıyla sürdüğünü, değerlendirilen seçeneklerin çeşitli olduğunu ve ABD'nin pozisyonunda veya mevzuatında olası değişikliklerin yakın olabileceğini kanıtlıyor.

Rubin, ABD seçimlerinden birkaç ay önce gerçekleşen yoğun süreçteki bu özel aşamayı yorumlarken, "Amerikan dış ve savunma politikasındaki en tehlikeli zaman, bir yönetimin çöküşüdür. Başkanlar hesap verebilirlik yükü altında hissetmezler. Bir daha asla seçmenlerle yüzleşmek zorunda kalmadan istediklerini yapabilirler. Bu arada büyükelçiler ve yardımcı sekreterler, kendilerini şirket yönetim kurullarına veya enerji ve savunma şirketlerine altın paraşütlerle yerleştirmek istiyorlar. Biden ekibi çoğundan daha pervasız görünüyor. Washington ve Brüksel'de fikir birliği olması gereken bir konu varsa, o da Erdoğan'ın Türkiye'sinin bölge genelinde istikrarsızlık için bir güç olduğudur."

Kathimerini kaynaklarına göre, Türkiye'nin bu aşamadaki tepkisi olumlu değil, ancak görüşmelerin bu hafta New York'taki BM Genel Kurulu'nun aralarında devam etmesi bekleniyor. Rubin'in de eklediği gibi, "Türk mevkidaşları reddetti ve onları Türkiye'nin içindeki kutuda tutacaklarını söyledi. Ancak anlaşma ölmedi, çünkü F-35 anlaşmasının yeniden canlandırılması, liderler ve güvenlik yetkililerinin önümüzdeki hafta BM Genel Kurulu'nda bir araya gelmesiyle ABD ve Türkiye'nin gündeminde olacak."

Washington'daki hissiyat, ABD'nin Türkiye ile ilişkilerinde ciddi sorunlara yol açmaya devam etmesine rağmen, ABD'nin Hasımlarına Yaptırımlarla Karşı Koyma Yasası (CAATSA) kapsamındaki yaptırımların kaldırılması ve S-400 sorunu çözüldüğünde Ankara'nın F-35 programına yeniden dahil edilmesi yönündeki adımları atmaya istekli olduğu yönünde.

'F-35'LERİ TÜRKİYE'YE SATMAK YERİNE...'

ABD'li yetkililerin söylediği hiçbir şey tesadüf değil ve F-16 sorununun çözülmesinden bu yana yapılan, bu konunun kapatılması yönünde sistematik bir şekilde ilerleyen açıklamaları dikkatle takip etmekte fayda var.

Rubin, Türkiye için bu elverişli iklimi yorumlarken, "Biden ekibi F-35'leri Türkiye'ye satmak yerine, uçağı Rusya ve Çin'e verip aracıyı atlayabilir. Bu gerçekten de stratejik aptallığın en uç noktası ve son on yılın tüm söylemlerine ve ilerlemelerine rağmen Washington'daki çok fazla kişinin Atina ve Lefkoşa'yı otobüsün altına atmaya hazır olduğunu gösteriyor. Bu böyle devam etmemeli." diyor.

Daha önce Türkiye'nin saldırganlığını dizginleme ve savunma malzemelerinin Ankara'ya transferine kontroller getirme çabalarına öncülük eden Cumhuriyetçi Kongre Üyesi Gus Bilirakis, "CAATSA hükümlerini zayıflatmaya veya Türkiye'ye yaptırım muafiyeti sağlamaya yönelik herhangi bir girişim, Amerika Birleşik Devletleri'ni ve Doğu Akdeniz müttefiklerimiz Yunanistan ve Kıbrıs'ı düşmanlarımıza karşı daha savunmasız bırakacaktır. Türkiye'nin F-35 programında yeri yoktur." dedi.

Haber Kaynağı : 12punto