Türkiye'de Alfabe değişecek mi?

Türk Akademisi ve Türk Dil Kurumu (TDK) iş birliğinde, 9-11 Eylül tarihlerinde Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de Türk Dünyası Ortak Alfabe Komisyonu'nun 3. toplantısı gerçekleştirildi.

Türk Devletleri Teşkilatı'nın (TDT) kurduğu komisyon, 34 harften oluşan Ortak Türk Alfabesi önerisi üzerinde uzlaşarak bu alfabenin kabulüne karar verdi.

Toplantı sonrası, TDK Başkanı Prof. Dr. Osman Mert, alfabenin detaylarını ve Türkiye'de yapılacak olası değişiklikleri TRT Haber'e anlattı.

Prof. Dr. Mert, Ortak Türk Alfabesi'nin 1926'dan beri hafızalarda olan bir proje olduğunu belirterek, alfabenin oluşturulurken tüm lehçelerin farklılıklarının göz önünde bulundurulduğunu vurguladı.

ORTAK TÜRK ALFABESİ YENİ BİR GELİŞME DEĞİL

Prof. Dr. Mert, "Ortak Türk Alfabesi, Türk Dünyası'nın alfabe birliği konusundaki tarihi çalışmalarının bir sonucudur. 1926’da Bakü’de yapılan I. Türkoloji Kongresi’nden sonra Sovyetler'in dağılmasıyla 1991 yılında Marmara Üniversitesi’nde yapılan çalıştayda 34 harf üzerinde uzlaşı sağlanmıştı" dedi. Ayrıca, 34 harfli önerinin, Türkiye Türkçesinde olmayan ama diğer lehçelerde var olan sesler için harfler içereceğini ifade etti.

Komisyon, üç temel ilkeye dayanan bir çerçeve alfabe geliştirdi: anlam ayırt edici seslerin işaretlenmesi, aynı seslerin aynı işaretlerle gösterilmesi ve her lehçenin ses farklılıklarının dikkate alınması. Prof. Dr. Mert, bu prensiplerin yol gösterici olduğunu ve ortak alfabede önemli bir aşama kaydedildiğini belirtti.

Prof. Dr. Mert, Ortak Türk Alfabesi'nin Türk halkları arasında karşılıklı anlayış ve iş birliğini teşvik edeceğini, bu gelişmenin eğitimden ekonomiye, siyasetten edebiyata pek çok alanda Türk coğrafyasının yakınlaşmasına ve birlikte hareket kabiliyetinin artmasına katkı sağlayacağını söyledi.

DEĞİŞİKLİK YOK

Türkiye ve Azerbaycan’da mevcut alfabede bir değişiklik olmayacak; her iki ülke de 29 ortak harfi kullanmaya devam edecek. 

Prof. Dr. Mert, 34 harfli listenin Kazakistan, Kırgızistan ve Özbekistan'ın alfabelerindeki harflerin toplamını içerdiğini, ancak bu listenin tüm lehçelerin ortak kullanımı için bir çerçeve alfabe oluşturduğunu belirtti. Türkiye Türkçesi için yeni bir alfabe uygulanmayacak, sadece diğer lehçelerdeki sesler için gerekli harfler listeye dahil edildi.