Beynin yaşam evreleri haritalandı: 32 yaş gelişimde kritik eşik

Cambridge Üniversitesi’nden Prof. Duncan Astle öncülüğünde yapılan kapsamlı çalışma, beynin bebeklikten yaşlılığa kadar değişen sinir bağlantılarını inceleyerek çarpıcı sonuçlara ulaştı. Beynin farklı gelişim aşamaları boyunca belirgin değişimler yaşadığı dört ana dönüm noktası tespit edildi: 9, 32, 66 ve 83 yaşları.

Prof. Astle, konuyla ilgili değerlendirmesinde, “Hayatımıza dönüp baktığımızda, hepimizin farklı aşamalardan geçtiğimiz hissine kapılırız. Şimdi beyinlerimizin de bu evreleri yaşadığını bilimsel olarak gösterebiliyoruz,” ifadelerini kullandı. Araştırmacılar, elde edilen bulguların beynin savunmasız olabileceği zaman aralıklarını anlamak için önemli ipuçları sunduğunun altını çiziyor.

32 YAŞINDA “YETİŞKİN BEYNİ” BAŞLIYOR

Bilimsel analizlere göre yetişkinlikte beynin sinirsel bağlantıları 32 yaş civarında köklü bir değişimle “yetişkin moduna” geçiyor ve bu yapı otuz yıl kadar korunuyor. Araştırmacılar, bu kırılma anının, daha önceki çalışmalarda öne çıkan “zeka ve kişilikte plato dönemi” ile örtüştüğünü belirtiyor.

32 yaş öncesi, 9 yaşından itibaren başlayan ergenlik dönemi ise beyin bağlantılarında giderek artan bir karmaşıklığa sahne oluyor. Bu yıllarda ağlardaki incelik ve bağlantıların verimliliği gelişerek, bilişsel performansa ivme kazandırıyor. Çalışmanın lider araştırmacılarından Alexa Mousley, 32 yaş civarındaki dönüşümün ebeveynlik gibi sosyal olaylarla bağlantılı olabileceğini vurguluyor. Ayrıca, bu bulguların ergenlikte yaygın görülen ruhsal sorunların kökenini anlamada da kritik rol oynayacağı ifade ediliyor.

ÇOCUKLUK VE YAŞLILIKTA BELİRGİN DEĞİŞİMLER

Beynin gelişiminin ilk dönemleri yani çocukluk çağında, 9 yaşına kadar gereksiz sinirsel bağlantıların ayıklandığı, gri ve beyaz maddenin hızla geliştiği gözlemleniyor. Bu konsolidasyon süreci, yetişkinliğe hazırlık açısından önemli kabul ediliyor.

Ayrıca araştırmada, 66 yaş civarındaki Erken Yaşlılık ve 83 yaşındaki Geç Yaşlılık dönemlerinde ise beynin bağlantılarının azaldığı, beyaz maddede dejenerasyonun başladığı saptandı. Bu yaşlarda, zihinsel esnekliğin ve hafızanın da azalmakta olduğu gözlemleniyor.

Araştırmanın sonuçları, beynin değişim sürecinin yalnızca gençlikte değil, ömrün çok daha geniş bir bölümünde sürdüğünü göstererek nörobilim alanında yeni referans noktaları sunuyor.

Haber Kaynağı : 12punto