ABD ve Ukrayna ateşkeste anlaştı: Rusya'nın yanıtı ne olacak? Rus uzmanlar 'o' engele dikkat çekti

Derleyen: Suat TEKİN - 12punto.com.tr

Rusya, Ukrayna topraklarının yaklaşık yüzde 20'sini kontrol altına alırken, Ukrayna'nın işgal ettiği Kursk bölgesinde geniş çaplı taarruz başlattı. Binlerce Ukrayna askeri, kuşatma tehlikesiyle karşı karşıya kalırken, Ukrayna ve ABD'nin 8 saat süremn görüşmeler sonunda 30 günlük ateşkes için anlaşma sağladığı bildirildi. Kiev yönetiminin ateşkesi kabul etmesinin ardından, Rusya'nın teklife ne yanıt vereceği konusunda farklı görüşler dile getirildi. Batılı kaynaklar, Kremlin'in teklife sıcak baktığını iddia etse de, Rus uzmanlar ve medya kuruluşları ateşkesin Rusya'ya faydadan çok zarar getirebileceği uyarısında bulundu. Rus siyaset bilimcilere göre, Rusya'nın uzun vadeli barış konusunda 'kesin garantiler alamaması', ateşkesin önünde engel oluşturdu.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, savaşın sona ermesi için Ukrayna'nın NATO üyeliğinden resmen vazgeçmesi gerektiğini vurguladı. Putin, ilhak edilen Ukrayna bölgelerinin Rus toprağı olarak tanınmasını talep etti. Rus yetkililer; Donetsk, Zaporijya, Herson ve Luhansk bölgelerinin artık kendi topraklarının bir parçası olduğunu ve bu bölgelerden geri adım atılmayacağını vurguladı. Ukrayna ise bu bölgelerin yasadışı ilhak edildiğini ve Rus egemenliğini asla tanımayacağını savundu.

ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Michael Waltz, toplantının ardından yaptığı açıklamada, Ukrayna heyetinin, ''Trump'ın barış vizyonunu paylaştığını'' söyleyerek, 'Ukrayna, savaşı ve can kayıplarını sona erdirmek için güçlü bir kararlılık gösterdi' diye ekledi.

Reuters'ın haberine göre, Üst düzey bir Rus yetkili, ateşkesin ancak Rusya’nın belirli garantiler alması durumunda değerlendirilebileceğini ifade etti. İsminin gizli kalması şartıyla konuşan yetkili, Putin'in mevcut şartlar altında bu öneriyi kabul etmesinin zor olduğuna dikkat çekerek, 'Putin güçlü bir konumda, çünkü Rusya sahada ilerleme kaydediyor' diye konuştu.

Başka bir Rus yetkili ise ABD'nin ateşkes önerisini bir tür 'tuzak' olarak değerlendirdi. Yetkiliye göre, Moskova somut güvenceler ve bağlayıcı taahhütler olmadan ateşkesi kabul ederse, bu durum Rusya'nın aleyhine sonuçlanabilir.

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski ve ABD Başkanı Donald Trump, Beyaz Saray'daki toplantılarında kavga etti. ABD, iki ismin tartışmasının ardından Ukrayna'ya verdiği istihbarat desteğini geri çekti

PUTİN'İN UZUN VADELİ BARIŞ TALEBİ

Rus lider Putin, daha önce yaptığı açıklamalarda kısa süreli ateşkeslerin kabul edilemez olduğunu açıkladı. Putin, Aralık ayında yaptığı bir konuşmada, ''Bize geçici bir ateşkes değil, Rusya'nın güvenliğini sağlayacak garantiler içeren kalıcı bir barış lazım'' dedi.

Rusya Devlet Duması Milletvekili Viktor Sobolev, ABD'nin ateşkes teklifinin 'anlamsız' olduğunu belirterek, şu ifadeleri kullandı:

''Rusya 30 günlük bir ateşkesi kabul etmeyecektir, çünkü bu sadece Ukrayna'nın yeniden toparlanmasına ve yeniden silahlanmasına izin verecektir. Geçici bir ateşkes kabul edilemez.''

ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Ukrayna'nın barış müzakereleri için 'hazır olduğunu' duyurdu. Ancak Rus devlet medyası, bu açıklamayı 'naif' olarak nitelendirdi. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, son açıklamasında NATO askerlerinin herhangi bir sıfatla Ukrayna topraklarında bulunmasını kabul etmeyeceklerini aktardı.

Rusya Parlamentosu'nun üst kanadı Federasyon Konseyi'nin Uluslararası İlişkiler Komitesi Başkanı Konstantin Kosaçev ise barış sürecinin Moskova'nın şartlarına bağlı olacağını ifade etti. Kosaçev, 'Gerçek anlaşmalar savaş meydanında yazılıyor. Washington da bunu anlamalı' sözlerini dile getirdi.

Trump'ın iddiasına göre savaşta şu ana kadar en az 1 buçuk milyon insan yaşamını yitirdi. Rus ve Ukraynalı yetkililer, bu iddiayı doğrulamadı

ATLANTIC COUNCIL: KARAR SIRASI PUTİN'DE

ABD'li düşünce kuruluşu Atlantic Council'in Ukrayna baş editörü Peter Dickinson, İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana Avrupa’daki en büyük çatışmanın sona erdirilmesi için önemli bir diplomatik adım olarak değerlendirdi. Cidde'de düzenlenen görüşmelerin ardından yayınlanan ortak bildiride, Ukrayna'nın ABD’nin geçici ateşkes önerisini kabul etmeye hazır olduğu belirtildi. Dickinson, bu kabulün, Rusya'nın da aynı anda ateşkesi kabul etmesi koşuluna bağlı olduğunu vurguladı.

Dickinson'a göre, ABD, Ukrayna ve Rusya arasında barış müzakerelerine zemin hazırlamak için ateşkesi kritik bir ilk adım olarak görüyordu. Henüz kapsamlı bir barış anlaşmasına ulaşmak uzak bir ihtimal olarak gören Dickinson, Ukrayna'nın attığı bu adım sürece ivme kazandırabileceğini savundu.

Dickonson, Rusya'nın ateşkesi reddetmesi durumunda, ABD ve Avrupa'nın Ukrayna'ya yönelik askeri desteğini artırması ve Moskova'ya karşı yeni yaptırımlar getirmesi yönündeki çağrıların güçleneceğini öne sürdü.

ABD, Kremlin'e bu önerinin barışa ulaşmak için kritik bir fırsat olduğunu kaydeden Rubio, şunları dile getirdi:

'Bu teklifi Ruslara sunacağız. Onların da karşılık vereceğini umuyoruz.'

Rubio, ABD medyasına yaptığı açıklamada, ateşkes konusunda 'umutlu olduğunu' açıkladı

UKRAYNA VE ABD'NİN ANLAŞMASI

Suudi Arabistan'daki görüşmelerde, ABD'li yetkililer, Ukrayna'ya yönelik askeri yardım ve istihbarat paylaşımındaki kısıtlamaların kaldıracağını da duyurdu. Atlantic Council'e göre, bu karar, Trump ve Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski arasında geçtiğimiz haftalarda yaşanan gerginliklerin ardından Washington-Kiev ilişkilerinde bir yumuşama olduğuna işaret etti.

Ukrayna’nın barış girişimine desteğini açıklamasının ardından Rusya'nın vereceği yanıtın beklendiğini aktaran Dickinson, şunları bildirdi:

''Trump, önümüzdeki günlerde Putin ile doğrudan görüşebileceğini açıkladı. Eğer Putin, geçici ateşkes önerisini reddederse, savaşın seyri önemli ölçüde değişebilir ve Moskova, barış sürecinin önündeki en büyük engel olarak görülebilir.

''Uzmanlara göre, Putin için bu durum bir ikilem yaratıyor. Rus ordusu sahada ağır kayıplar vermesine rağmen ilerlemeye devam ediyor. Öte yandan, ABD dış politikasındaki son değişiklikler, Ukrayna'ya destek veren uluslararası koalisyonun zayıfladığına dair Moskova'da bir güven duygusu oluşturdu. Bu nedenle Kremlin'in ateşkesi hemen kabul etmesi beklenmiyor. Ancak Putin, Trump'ın girişimini reddederse, ABD ile ilişkilerin yeniden şekillendirilmesine yönelik planların riske girebileceğini de göz önünde bulundurmak zorunda kalacak.''

Kursk cephesindeki son durum. Uluslararası savaş gözlem kuruluşu Institute of Study of War (ISW), 11 Mart tarihli raporunda, Kursk'taki Ukrayna askerlerinin 'kuşatılmak üzere olduğunu' bildirdi Kaynak: ISW

KARAGANOV: 'RUSYA ABD'NİN TUZAĞINA DÜŞMEMELİ'

ABD'nin nükleer silahsızlanma konusundaki çağrılarına ilişkin değerlendirmelerde bulunan Rus siyaset bilimci ve eski Kremlin danışmanı Sergey Karaganov, bu girişimleri stratejik bir aldatmaca olarak nitelendirdi. Karaganov, Moskova’nın nükleer caydırıcılık politikasını sürdürmesi gerektiğini savunarak, Batı’nın bu konuda samimi olmadığını iddia etti.

Moskova gazetesi MK'ye konuşan Karaganov, ABD'nin nükleer silahların azaltılmasını kendi askeri ve ekonomik üstünlüğünü korumak için istediğini öne sürdü. ABD'nin uzay sistemleri, donanması ve çok amaçlı silahlı kuvvetleriyle zaten avantajlı bir konumda olduğunu vurguladı.

Karaganov, nükleer caydırıcılığın Rusya'nın güvenliği için kritik öneme sahip olduğunu belirterek, şunları dile getirdi:

''ABD, Rusya'yı ve Çin'i nükleer silah müzakerelerine çekerek iki ülke arasındaki ilişkileri zayıflatmayı hedefliyor. Başlangıçta Rusya'nın nükleer silah kullanmayacağını düşünüyorlardı. Ancak Moskova'dan gelen mesajlar sonrası söylemlerini değiştirdiler ve savaşın tırmanmasını önleme gerekliliğinden bahsetmeye başladılar.''

Rusya'nın askeri doktrininde yapılan değişikliklere de değinen Karaganov, son dönemde nükleer caydırıcılığa daha fazla önem verildiğini ve bu durumun Batı'nın politikalarında değişikliğe yol açtığını söyledi. Rus uzman, ABD'nin başlangıçta Rusya'nın nükleer silah kullanmayacağını düşündüğünü ancak Moskova'nın sinyallerinin ardından bu görüşten vazgeçtiğine dikkat çekti.

Rus siyaset bilimci Sergey Karaganov

''AVRUPA'NIN NÜKLEER KALKANI GERÇEKÇİ DEĞİL''

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un Avrupa için bir 'nükleer şemsiye' oluşturma fikrine de değinen Karaganov, bu öneriyi gerçekçi bulmadığını ifade etti. ABD'nin Avrupa'yı savunmak için Rusya'ya karşı nükleer silah kullanmayacağını savunan Karaganov, Macron'un açıklamalarını 'büyük bir ülkeye yakışmayan bir söylem' olarak değerlendirdi.

Putin'in eski danışmanı, Batı Avrupa ülkelerinin Rusya ile doğrudan bir çatışma yerine diplomatik yollarla ilişkileri geliştirmesi gerektiğini savundu. Avrupa'nın güvenliğinin Rusya ile iş birliği yaparak sağlanabileceğini dile getiren Karaganov, 'Batı Avrupa liderleri gerçeği görmek zorunda' dedi.

Karaganov, ABD'nin nükleer silahsızlanma çağrılarını, Sovyetler Birliği'nin son liderlerinden Mihail Gorbaçov'un yaptığı hataların tekrarlanması olarak yorumladı. Trump'ın müzakereler yoluyla Rusya'yı zayıflatmayı amaçladığını öne süren Karaganov, Moskova'nın bu tür tekliflere karşı 'dikkatli olması gerektiğini' vurguladı.

Batı'nın Rusya’nın güvenlik çıkarlarına saygı göstermesi gerektiğini belirten Karaganov, NATO'nun izlediği saldırgan politikalara karşı Moskova'nın caydırıcılığını koruması gerektiğini ifade etti.

Kremlin’den ateşkese ilişkin henüz resmi bir açıklama yapılmadı.

Haber Kaynağı : 12punto