İklim krizinin dünyaya etkileri ne olacak? Hala umut var mı?

İnsanların neden olduğu küresel ısınmanın etkileri şu anda yaşanıyor. Bu etkiler, bugün yaşayan insanlar için geri döndürülemez nitelikte. İklim krizi, atmosfere sera gazları salınmaya devam ettiği sürece daha da kötüleşecek.

Bilim insanlarının öngördüğü ve halihazırda dünyanın maruz kaldığı etkiler şunlar: deniz buzullarının erimesi, buzulların ve buz tabakalarının erimesi, deniz seviyesinin yükselmesi ve daha yoğun sıcak hava dalgaları. 

Bu etkilere bağlı olarak yaşanan gıda ve göç krizi, temiz su sorunu ve değişen koşulların yol açacağı sağlık problemleri de giderek yaygınlaşacak.

Bilim insanları, sera gazlarından kaynaklanan küresel sıcaklık artışlarının devam edeceğini öngörüyor. Bu nedenle şiddetli hava olayları da giderek artacak ve daha sert yaşanmaya başlayacak.

Küresel iklim değişikliği gelecekteki bir sorun değil. Sera gazı salınımına bağlı olarak bitki ve hayvanların yaşadığı coğrafi bölgeler değişiyor. Ayrıca bitkiler ve ağaçlar daha erken çiçek açıyor. Bu durum, hayvan ve bitki türlerinin yok olmasına neden oluyor.

Deniz buzullarının erimesi, deniz seviyesinin hızla yükselmesi ve daha uzun, daha yoğun sıcak hava dalgaları gibi etkiler artık hissedilir şekilde yaşanıyor.

Bazı değişimler (kuraklık, orman yangınları ve aşırı yağış gibi) bilim insanlarının daha önce değerlendirdiğinden daha hızlı gerçekleşiyor. 

Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Paneli'ne (IPCC) göre, 'modern insanlar' daha önce küresel iklimimizde gözlemlenen değişimleri hiç yaşamadı. Bazı değişimlerin önümüzdeki yüzlerce ila binlerce yıl içinde geri döndürülemesi mümkün olmayacak.

Bilim insanları, küresel sıcaklıkların önümüzdeki onyıllar boyunca artmaya devam edeceğini öngörüyor.

IPCC'nin 2021'de yayınlanan Altıncı Değerlendirme Raporu, insan kaynaklı 'ısıyı hapseden gaz emisyonlarının' iklimi 1850-1900'den bu yana yaklaşık 1,1 santigrat ısıttığını tespit etti.

Önümüzdeki birkaç on yıl içinde küresel ortalama sıcaklığın 3 derece daha artması bekleniyor. Bu artış, Dünya'nın tüm bölgelerini etkileyecek.

İklim değişikliğinin neden olduğu etkilerin şiddeti, gelecekteki insan faaliyetlerinin gidişatına bağlı. 

Daha fazla sera gazı emisyonu, gezegenimiz genelinde daha fazla iklim aşırılığına ve yaygın hasar verici etkilere yol açacak. 

Ancak, bu gelecekteki etkiler, yaydığımız toplam karbondioksit miktarına göre değişim gösterebilir. Dolayısıyla, emisyonlar azaltılabilirse, en kötü etkilerin bazılarından kaçınılabilir.

NASA'ya göre, bilimsel kanıtlar kesin: İklim değişikliği, insanların refahı ve gezegenin sağlığı için bir tehdit. 'Koordineli' küresel eylemde daha fazla gecikme, 'yaşanabilir' bir geleceğin güvence altına alınabileceği fırsat penceresinin kaçırılmasına neden olacak.

Küresel deniz seviyesi, 1880'de güvenilir kayıt tutma yöntemleri kullanılmaya başlandığından beri yaklaşık 0,2 metre yükseldi. Bilim insanları, 2100'e kadar deniz seviyesinin en az 0,3 metre daha yükseleceğini öngörüyor.

Öte yandan, emisyon seviyeleri yüksek olursa, denizler muhtemelen 2 metre kadar yükselecek. Deniz seviyesi, eriyen buzlar ve sıcaklıklar arttıkça deniz suyunun 'genişlemesi' nedeniyle yükseliyor.

Küresel iklimin bu yüzyıl ve sonrasında ısınmaya devam etmesi öngörülüyor.

Bilim insanları, iklim ısınmaya devam ettikçe fırtınaların sertleşmesini ve yağış oranlarının artacağını düşünüyor.

Kuraklıkların ve sıcak hava dalgalarının (günlerce veya haftalarca sürecek anormal derecede sıcak hava dönemleri) daha yoğun, soğuk hava dalgalarının ise daha az yoğun ve daha az sıklıkta olması bekleniyor.

Bu, Dünya'nın önemli bir kısmında kışların kısalıp yazların uzayacağı anlamına geliyor.

Artan sıcaklıklar, Dünya çapında orman yangını sezonlarını uzattı ve yoğunlaştırdı. Bilim adamları, insan kaynaklı iklim değişikliğinin son yıllarda yanan ormanlık alanları iki katına çıkardığını tahmin ediyor. 

2050 civarında, orman yangınlarının tüketeceği arazi miktarının iki ila altı kat daha artması öngörülüyor. Geleneksel olarak yağışlı bölgelerde bile orman yangınlarının yaklaşık %30 oranında artması öngörülüyor.

İklim değişikliği, her bölgede aynı şekilde etkili olmayacak. Bazı yerlerde yağışlar artacak ve seller görülecek, diğer yerlerde ise kuraklık yaygınlaşacak.

Şu anda bile Türkiye gibi bazı ülkelerde, yağışların düzeninin değiştiği görülüyor.

2024 yazı, Dünya'nın kayıtlardaki en sıcak yazı oldu. Rekor daha önce de 2023'e aitti. 

Arktik Okyanusu'ndaki deniz buzulu örtüsünün azalmaya devam etmesi bekleniyor ve mevcut projeksiyonlar tutarsa ​​Arktik Okyanusu büyük ihtimalle yakın gelecekte buzsuz hale gelecek.

Bu değişimin yüzyılın ortasından önce gerçekleşmesi bekleniyor.