Dünyanın en eski 20 şehri: Zamana meydan okuyan kadim yerleşimler

Medeniyetlerin doğuşuna ve çöküşüne tanıklık eden bu kadim şehirler, zamanın yıkıcı gücüne meydan okuyarak günümüze kadar ulaşmayı başardı. Binlerce yıldır kesintisiz yaşamın sürdüğü bu tarih hazineleri, her taşında farklı bir uygarlığın izlerini taşıyor. Savaşlar, istilalar ve doğal afetler karşısında dimdik ayakta duran bu şehirler, sadece geçmişin değil, aynı zamanda günümüzün de canlı yaşam merkezleri olarak varlıklarını sürdürüyor. İşte tarihin sayfalarından dünyanın en eski ve en dirençli şehirleri...

1. ŞAM (DİMAŞK), SURİYE

Şam, dünyanın kesintisiz olarak yerleşim gören en eski şehri olarak kabul edilir. Bereketli Hilal'in kalbinde, MÖ 10.000-8.000 yıllarına uzanan geçmişiyle insanlık tarihinin en önemli duraklarından biridir. Roma, Emevi ve Osmanlı gibi büyük imparatorluklara ev sahipliği yapan şehir, günümüzde Suriye'nin başkenti olarak yaklaşık 2 milyon nüfusa sahiptir. Tarihi Eski Şehir bölgesi, UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde yer alır ve dar sokakları, geleneksel çarşılarıyla ziyaretçilerini büyüler.

2. BİBLOS (CÜBEYL), LÜBNAN

Akdeniz'in incisi Biblos, MÖ 7000-5000 yıllarına dayanan geçmişiyle Fenike uygarlığının en önemli liman kentlerinden biriydi. Antik Mısır ile yapılan papirüs ticareti sayesinde ünlenen şehir, aynı zamanda modern alfabenin doğuşuna da tanıklık etmiştir. Günümüzde yaklaşık 40.000 nüfusa sahip olan Biblos, turistler için antik kalıntıları, Orta Çağ kalesi ve pitoresk limanıyla çekici bir destinasyondur.

3. HALEP, SURİYE

Suriye'nin kuzeyindeki bu kadim şehir, MÖ 5000-4300 yıllarına uzanan tarihiyle İpek Yolu'nun önemli bir durağıydı. Hititler, Asurlular, Romalılar ve Osmanlılar gibi birçok medeniyetin izlerini taşıyan Halep, 2011'de başlayan iç savaştan büyük zarar görmüş olsa da hala ayaktadır. Savaş öncesi 2 milyonu aşan nüfusu, şu an büyük ölçüde azalmış olsa da tarihi Halep Kalesi ve Ulu Cami gibi yapılar, şehrin geçmiş ihtişamını yansıtmaya devam ediyor.

4. SUSA (ŞUŞ), İRAN

İran'ın güneybatısındaki bu antik kent, MÖ 4200'de kurulmuş ve Elam ile Pers imparatorluklarının önemli bir merkezi olmuştur. Hammurabi Kanunları'nın bulunduğu şehir, aynı zamanda Danyal Peygamber'in mezarına da ev sahipliği yapar. Günümüzde Şuş adıyla anılan ve yaklaşık 65.000 nüfusa sahip olan şehir, İran'ın kültürel mirasının önemli bir parçasıdır.

5. FEYYUM, MISIR

Nil Nehri'nin bereketli topraklarında, MÖ 4000'de kurulan Feyyum, antik Mısır'ın önemli tarım merkezlerinden biriydi. Bugün yaklaşık 3.5 milyon nüfusa sahip olan şehir, Kahire'nin güneybatısında modern bir yerleşim olmasının yanı sıra antik tapınakları ve tarihi su kanallarıyla da dikkat çeker.

6. SİDON (SAYDA), LÜBNAN

MÖ 4000'de kurulan Sidon, Fenike uygarlığının en önemli liman kentlerinden biriydi. Mor boya ve cam üretimiyle ünlü olan şehir, günümüzde yaklaşık 200.000 nüfusa sahiptir. Tarihi Sidon Kalesi ve antik limanı, şehrin zengin geçmişine ışık tutar.

7. ERBİL, IRAK

Erbil, MÖ 4000-3000 yıllarına uzanan geçmişiyle dünyanın en eski sürekli yerleşim yerlerinden biridir. Asur ve Sümer kaynaklarında "Arbela" olarak geçen şehir, günümüzde 1.5 milyonu aşan nüfusuyla bir metropol olmasının yanı sıra tarihi Erbil Kalesi'yle de ünlüdür.

8. KUDÜS, İSRAİL/FİLİSTİN

Üç büyük din için kutsal olan Kudüs, MÖ 3000-2800 yıllarında kurulmuştur. Yahudilik, Hristiyanlık ve İslam'ın önemli mabetlerine ev sahipliği yapan şehir, günümüzde yaklaşık 1 milyon nüfusa sahiptir. Eski Şehir bölgesi, Mescid-i Aksa, Kubbetü's-Sahra ve Ağlama Duvarı gibi yapılarıyla dünyanın en çok ziyaret edilen dini merkezlerinden biridir.

9. GAZİANTEP, TÜRKİYE

Anadolu'nun kadim şehirlerinden Gaziantep, MÖ 3650 yılına uzanan tarihiyle dünyanın en eski sürekli yerleşim yerlerinden biridir. Hititlerden Roma'ya, Selçuklu'dan Osmanlı'ya kadar birçok medeniyete ev sahipliği yapan şehir, günümüzde 2 milyonu aşan nüfusuyla Türkiye'nin önemli ticaret ve kültür merkezlerindendir. Gaziantep Kalesi, Zeugma Mozaik Müzesi ve dünyaca ünlü mutfağıyla ziyaretçilerini büyüleyen şehir, aynı zamanda bakır işçiliği ve antepfıstığı üretimiyle de tanınır.

10. PLOVDİV, BULGARİSTAN

Avrupa'nın en eski şehirlerinden biri olan Plovdiv, MÖ 3000 yılında Trakya uygarlığı tarafından kurulmuştur. Romalılar döneminde "Filippopolis" adıyla anılan şehir, günümüzde 350.000 nüfusa sahiptir. Antik tiyatrosu hala konserler ve etkinlikler için kullanılan şehir, renkli Bulgar evleriyle süslü Old Town bölgesiyle ünlüdür. Her yıl düzenlenen uluslararası fuarları ve sanat festivalleriyle canlı bir kültür merkezidir.

11. VARANASİ, HİNDİSTAN

Hinduizm'in en kutsal şehri olan Varanasi, MÖ 3000 yılında kurulmuştur. Ganj Nehri kıyısında yer alan şehir, günümüzde 1,5 milyon nüfusa sahiptir. Hindular için ölüm sonrası yeniden doğuş döngüsünden kurtulmak isteyenlerin son durağı olarak kabul edilen Varanasi, her sabah binlerce kişinin nehirde yıkandığı ve akşamları Ganj Aarti törenlerinin yapıldığı mistik bir şehirdir. Dar sokakları, tapınakları ve ghatlarıyla benzersiz bir atmosfere sahiptir.

12. ATİNA, YUNANİSTAN

Demokrasinin ve Batı felsefesinin doğduğu şehir olan Atina, MÖ 3000 yılına uzanan tarihiyle Avrupa'nın en eski başkentlerindendir. Günümüzde 3 milyonu aşan nüfusuyla modern bir metropol olan şehir, Akropolis başta olmak üzere antik kalıntılarıyla açık hava müzesi niteliğindedir. Plaka bölgesinin dar sokakları, neoklasik mimarisi ve canlı gece hayatıyla turistlerin gözdesidir.

13. LARNAKA, KIBRIS

MÖ 1400 yılında Fenikeliler tarafından "Kition" adıyla kurulan Larnaka, günümüzde 85.000 nüfusa sahiptir. Kıbrıs'ın güneydoğusunda yer alan şehir, turistik plajları, tuz gölü ve Hala Sultan Tekkesi ile ünlüdür. Finike, Bizans ve Osmanlı dönemlerinden izler taşıyan şehir, adanın en eski sürekli yerleşim yeridir.

14. LUXOR (TEB), MISIR

Antik Mısır'ın dini ve siyasi başkenti olan Teb, MÖ 3200 yılında kurulmuştur. Günümüzde Luxor adıyla anılan ve 500.000 nüfusa sahip olan şehir, Karnak Tapınağı, Luksor Tapınağı ve Krallar Vadisi gibi antik dünyanın en görkemli yapılarına ev sahipliği yapar. Nil Nehri kıyısındaki şehir, dünyanın en büyük açık hava müzesi olarak kabul edilir.

15. TYRE (SUR), LÜBNAN

MÖ 2750 yılında Fenikeliler tarafından kurulan Tyre, günümüzde Sur adıyla anılmakta ve 175.000 nüfusa sahiptir. Antik dönemde mor boya üretimi ve deniz ticaretiyle ünlü olan şehir, Roma döneminden kalma hipodromu ve su kemerleriyle UNESCO Dünya Mirası Listesi'ndedir.

16. ŞANLIURFA, TÜRKİYE

Tarih boyunca "Peygamberler Şehri" olarak anılan Şanlıurfa, insanlık tarihinin en eski kesintisiz yerleşimlerinden biridir. Ebla tabletlerinde "Urshu" adıyla geçen şehir, Hititlerden Romalılara, Selçuklulardan Osmanlılara kadar birçok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Hz. İbrahim'in doğduğuna inanılan Balıklıgöl, şehrin kalbinde yer alırken, yakınlardaki Göbeklitepe (MÖ 9600) dünyanın bilinen en eski tapınak kompleksidir. Günümüzde canlı çarşıları, geleneksel Urfa evleri ve isot biberiyle ünlü mutfağıyla ziyaretçilerini büyüleyen şehir, aynı zamanda Türkiye'nin en hızlı büyüyen kentlerinden biridir. UNESCO Dünya Mirası Listesi'ndeki tarihi dokusu ve kültürel zenginliğiyle Şanlıurfa, 6.000 yıldır kesintisiz yaşamın sürdüğü bir açık hava müzesi niteliğindedir.

17. BYBLOS, LÜBNAN

MÖ 5000 yılında kurulan Byblos, Fenike alfabesinin doğduğu yer olarak kabul edilir. Günümüzde 40.000 nüfusa sahip olan şehir, Orta Çağ kalesi, antik limanı ve tarihi çarşısıyla Lübnan'ın en çok ziyaret edilen turistik merkezlerindendir. UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde yer alan şehir, aynı zamanda dünyanın en eski sürekli yerleşim yerlerinden biridir.

18. JERİCHO (ERİHA), FİLİSTİN

MÖ 9600 yılına tarihlenen Jericho, dünyanın bilinen en eski şehirlerinden biridir. Ürdün Nehri vadisinde yer alan ve günümüzde 20.000 nüfusa sahip olan şehir, antik surları ve Tell es-Sultan höyüğüyle arkeologlar için büyük önem taşır. Dünyanın en alçak yerleşim yeri olan Jericho, aynı zamanda İncil'de adı geçen en eski şehirlerdendir.

19. ARGOS, YUNANİSTAN

MÖ 3000 yılında kurulan Argos, Antik Yunan'ın en eski şehirlerinden biridir. Günümüzde 22.000 nüfusa sahip olan şehir, mitolojide Kral Agamemnon'un yurdu olarak bilinir. Antik tiyatrosu ve Hera tapınağı kalıntılarıyla turist çeken şehir, Peloponnese bölgesinin tarihi zenginliklerini yansıtır.

20. MULTAN, PAKİSTAN

MÖ 3000 yılına uzanan tarihiyle Multan, Pakistan'ın en eski şehirlerindendir. Günümüzde 2 milyonu aşan nüfusa sahip olan şehir, İndus Vadisi Uygarlığı'nın önemli merkezlerinden biriydi. Sufi türbeleriyle ünlü olan Multan, "Pirler ve Türbeler Şehri" olarak anılır ve çok renkli seramikleriyle tanınır.