Ekonomist Meriç Köyatası boykotun etkilerini değerlendirdi: 'Yaygın protesto gücünü gösterdi'

12punto.com.tr 

Türkiye’de 2 Nisan’da gerçekleştirilen tüketim boykotunun etkileri ekonomi çevrelerinde tartışılmaya devam ediyor. 12punto yazarı ve ekonomist Meriç Köyatası, boykotun yalnızca ekonomik bir eylem değil, aynı zamanda gençliğin sessiz protestosunun başarılı bir örneği olduğunu vurguladı.

İKİ BOYUTLU BOYKOT 

Boykotun iki önemli ayağı olduğuna dikkat çeken Köyatası, 'Hukuksuzluğu ve yönetimi protesto eden gençler, büyük bir örgütlenmeye gitmeden bu çağrıyı gündeme getirdi ve başarılı oldu. Ben bu boykotu ekonomik bir eylemden ziyade, gençlerin protesto önerisine toplumun büyük bir kesiminden gelen destek ve dayanışma olarak değerlendiriyorum. Bu anlamda boykot amacına ulaştı. Ekonomiyi çökertmek hedeflenmedi; toplumsal protesto gücünün büyüklüğü gösterildi' ifadelerini kullandı.

Boykotun diğer ayağının ise CHP’nin çağrısı olduğuna işaret eden Köyatası, bu durumu ikiye ayırdı: 'Birincisi, yandaş medya sahiplerinin medya dışı ürünlerine yönelik boykot. İkincisi ise bu medya kanallarına reklam veren şirketlerin ürünlerine boykot. Özellikle reklam veren şirketlere yönelik boykotun daha etkili olacağını düşünüyorum.'

YÜZDE 20'LİK KESİM TÜKETMEYE DEVAM EDİYOR

Köyatası, Türkiye’de nüfusun büyük kısmının yoksulluk sınırının altında olduğunu hatırlatarak, 'Nüfusun yüzde 20’si toplam gelirin yarısını alıyor. Bu kesim tüketmeye devam ediyor. Eski dönemden kalan üst gelir grupları ve hükümete yakın zenginlerden oluşan bu 18 milyon kişi, aslında enflasyonu körüklüyor. Bu kesim boykota katılmıyor. Tüketim düşüşü ise büyük ölçüde boykotun değil, alım gücünün erimesinin sonucu' dedi.

ALKOLDEN ALINAN VERGİ DİYANET'İN HARCAMALARINA DENK

Türkiye’de alkol ve tütün ürünleri, vergi gelirleri açısından önemli bir kalem oluşturuyor. Köyatası, bu ürünlere yönelik boykotun sınırlı bir vergi kaybına yol açacağını savunarak şunları söyledi:

'2024 bütçe gerçekleşmelerine göre, toplam vergi gelirleri 7 trilyon 304 milyar 863 milyon lira oldu. Alkolden alınan vergi 104 milyar 996 milyon lira ile toplamın sadece yüzde 1,4’ünü oluşturdu. Diyanet İşleri Başkanlığı'nın 2024 harcamaları 97 milyar 259 milyon liraya ulaştı. Bu da içki içenlerin Diyanet’i finanse ettiği yönündeki tartışmaları yeniden gündeme getiriyor. Öte yandan tütünden alınan vergi 309 milyar 251 milyon lira ile toplam vergilerin yüzde 4,23’üne denk geliyor.'

Köyatası, alkol ürünlerine yapılan yüksek zamların siyasi bir yaklaşımı yansıttığını belirtti. TÜİK verilerine göre, 2003-2023 yılları arasında en yüksek fiyat artışı alkollü içkilerde yaşandı. 2003'te 100 TL olan içki fiyatı 2023’te 3.422 TL’ye çıktı.

STAGFLASYON SÜRECİNE GİRİLDİ Mİ?

Türkiye ekonomisindeki yavaşlama sinyallerine dikkat çeken Köyatası, resmi büyüme verilerinin gerçeği yansıtmadığını vurguladı. 'Stagflasyon; aynı anda hem enflasyonun hem de ekonomik durgunluğun yaşandığı bir durumdur. Teknik olarak, iki çeyrek üst üste küçülme yaşanması gerekir. Türkiye'de TÜİK verileri tartışmalı olduğu için piyasa sinyalleriyle yorum yapıyoruz. Sanayi üretimi ve satın alma siparişlerindeki düşüş, reel ekonomide yavaşlamaya işaret ediyor.'

Köyatası, stagflasyonun hane halkı üzerindeki etkilerine değinerek, 'Alım gücü düşerken işsizlik artıyor. Normalde durgunluk döneminde fiyatlar sabitlenir; ancak Türkiye’de yüksek enflasyon devam ediyor' diye ekledi.

Haber Kaynağı : 12punto