Prof. Dr. Duran Bülbül: ‘TÜİK’in enflasyon rakamlarında fahiş bir hata var!'

Hazal Güven - 12punto.com.tr 

Sefalet ücretlerine mahkum bırakılan milyonlarca asgari ücretli ve emekli, özellikle pandemiden bu yana artan hayat pahalılığından en büyük darbeyi yiyen kesim oldu. İçerisinde temel gıda maddelerinin doğru düzgün bulunmadığı poşetlerden, arabaya konulan birkaç litre benzine kadar enflasyona karşı zorlu mücadele devam ediyor. 

Açıkladığı tartışmalı rakamlarla bilinen Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), her ay olduğu gibi bu ay da enflasyon rakamlarını hesapladı. TÜİK’in yaptığı hesaplamaya göre, nisan ayında yıllık enflasyon yüzde 37,86 olarak hesaplanırken bu rakam aylık bazda yüzde 3 olarak ölçüldü. 

TÜİK’in yanı sıra Bağımsız Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) da nisan ayı enflasyon hesaplamalarını paylaştı. ENAG’a göre yıllık enflasyon yüzde 73,88, aylık enflasyon ise yüzde 4,46 olarak gerçekleşti. 

Rakamların arasındaki makas her ay olduğu gibi yine açık. Vatandaşın ciddi bir bölümü de TÜİK’in rakamlarına tepkili. Peki, açıklanan resmi enflasyon rakamlarından ne anlamalıyız, TÜİK’in rakamları gerçeği ne kadar yansıtıyor? Ekonomist Prof. Dr. Duran Bülbül, 12punto’ya anlattı… 

Açıklanan son enflasyon rakamlarını nasıl yorumlamalıyız? 

“Enflasyon oranlarındaki düşüşe bakacak olursak mart ayında 38,10 olan enflasyon nisan ayında yüzde 37,86. Şimdi bu çok çelişkili bir durum. Nisan ayı ile mart ayında nelerin değiştiğini sormak gerekir. Gıda ürünleri don nedeniyle ciddi bir şekilde arttığını biliyoruz. Peki şimdi ne oldu? Yoksa gıda ürünleri mi düştü? Üretim mi arttı? Hayır üretim de düştü. Şimdi soruyorum; enflasyonun düşüşünün olması için bunların olması gerekir. Döviz kuru mu düştü? Hayır. Faiz mi düştü? Hayır o da yükseldi. Petrol fiyatlarına baksanız onlar da arttı. Şimdi tüm bu kalemler yükselirken enflasyonu düşük gösterme çabası, yaşanan siyasi krizden ekonominin etkilenmediği anlayışı üzerine bir enflasyon açıklandığını görüyoruz.”

Peki bu başarılı olur mu? 

“Bu doğru değil. Çünkü ülke mart ve nisan aylarında hem siyasi anlamda hem de ekonomik anlamda ciddi bir kriz yaşadı. Eğer ciddi bir kriz yaşamadıysa Merkez Bankası’nın 50 milyar dolarlık rezervi nereye gitti? Aslında yaşanan kriz nedeniyle enflasyon öngörüleri de tamamen revize edilerek yükseltilmişti. Ama şimdi görüyoruz ki düşürülmüş. Nitekim Merkez Bankası politika faizlerini yeniden 42,5’tan 46’ya çıkarttı biliyorsunuz. TÜİK’in açıkladığı enflasyon rakamları ülkenin gerçeğini yansıtmamakta. Rakamlar doğru açıklanmadığı için ekonomi yönetiminin verilerine bir güvensizlik olduğu ortada.”

'YÜZDE 100 CİVARINDA OLMASI GEREKİR'

Sizce enflasyonda son durum nedir? 

“Bizim yaptığımız hesaplara göre, son yaşanan ekonomik ve siyasi krizler de göz önüne alındığında yıllık enflasyon oranının yüzde 100 civarında olması gerekir. Bu nedenle biz ekonomik verileri doğru açıklamazsak ülkedeki ekonomik krizle mücadeleyi de doğru yönetemeyiz. Dövizle, işsizlikle, enflasyonla, döviz kurlarıyla  mücadeleyi doğru yönetemeyiz. Bu rakamları doğru açıklamamanın ağır bir bedeli var. Bu verileri doğru açıklamamak ülkenin ekonomik ve siyasi itibarı açısından ciddi kayıplar yaşamasına neden olmaktadır. Tüm bunların sonucunda enflasyon rakamları, faizler doğru açıklanmazsa bu kriz giderek derinleşir. O nedenle bana göre bu rakamların TÜİK tarafından revize edilip yeniden açıklanması lazım. Aksi takdirde bu rakamlar yok hükmündedir. Türkiye gerçeğini de yansıtmamaktadır.

'FAHİŞ BİR HATA'

Sanırım TÜİK bir yanlışlık yapmış. Mart ayından nisan ayına enflasyon düşmedi arttı. Bunu açıklaması gerekirdi. O nedenle yüzde 38’den 37’ye düşmesi mümkün değil. Zaten ikisi de hatalı. TÜİK’in açıkladığı enflasyon rakamları fahiş bir hata.” 

Kira artış oranı da enflasyon rakamlarıyla birlikte belli oldu. TÜİK’in yıllık enflasyonu yüzde 37,86 olurken mayıs ayı kira artış oranı yüzde 48,73’e yükseldi. Bunu nasıl değerlendiriyorsunuz? Bir çelişki yok mu? 

“Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı enflasyon rakamıyla kira artış oranı arasındaki farka baktığımızda ciddi bir şekilde kendi içerisinde çeliştiğini görüyoruz. TÜİK, resmi enflasyonu aslında yüzde 50 olarak açıklamış oldu. Çünkü kira artış oranı enflasyon artış oranıdır. Kira artış oranına da baktığımızda yaklaşık olarak yüzde 48,75. Yani TÜİK’e göre enflasyonun Türkiye’de artık yüzde 50 civarında olduğu ortaya çıkıyor. İlk önce bunu görmek gerekiyor. TÜİK bir anlamda kendi açıkladığı rakamlarla kendisini yalandı.”

En çok artış gösteren kalemlere ilişkin ne söylersiniz? Başı gıda, ulaştırma ve konut çekiyor. 

“Bunların yanı sıra enerji fiyatları da çok ciddi oranda arttı. Petrol fiyatları çok ciddi oranda arttı. Enerjinin de bu listede bir yeri olması lazımdı. Çünkü bizim üretim maliyetlerimizin önemli bir kısmını enerji maliyetleri oluşturuyor. Ülkede faiz artarsa fiyatlar da otomatik artar. Yani artışın bir nedeni de kurun ve faizlerin artmış olmasıdır. Bu artışlar da maliyetleri yükselttiği için de enflasyon arttı. Temel ürünlerimizin yüzde 78’i civarında dışa bağımlıyız. Kur arttığında bizim girdi maliyetlerimiz de arttı. Bunu da eklemek gerekir.”

Haber Kaynağı : Hazal Güven