Sigara içenler dikkat! Akciğer kanseri taramasının önemi ve yöntemleri

Akciğer kanseri, dünya genelinde en yaygın ikinci kanser türü olup, aynı zamanda en ölümcül kanser türü olarak dikkat çekmektedir. Tütün kullanımı, hastalığın başlıca risk faktörlerinden biri olarak kabul edilmektedir. Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi’nden Göğüs Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Tayfun Çalışkan, bir yıl boyunca günde ortalama bir paket sigara içmenin, tıpta 'bir paket yıl' olarak tanımlandığını belirterek, 'Son 15 yıl içinde sigarayı bırakmış olan ve 50-80 yaş arasında yer alan, 20 paket yıl sigara kullanmış bireylerin her yıl düşük doz akciğer tomografisi ile tarama yaptırması önerilmektedir. Taramalar, ancak kişi 15 yıl boyunca sigara içmemişse, yaşam beklentisini sınırlayan başka sağlık sorunları varsa veya kişi 81 yaşına geldiyse durdurulabilir' diye konuştu.

Akciğer kanseri tanısında hastanın semptomları, muayenesi ve sonrasında planlanacak görüntüleme yöntemlerinden faydalanıldığını belirten bir uzman, "Göğüs hastalıkları polikliniğinde hastalara genellikle akciğer grafileri çekiliyor, ancak bu görüntüleme yöntemiyle akciğerlerin yalnızca yaklaşık yüzde 70-75’i analiz edilebiliyor. Bu nedenle kanserden şüphelenilen hastalarda tanı için mutlaka akciğer bilgisayarlı tomografisi yapılmalıdır" şeklinde açıklamada bulundu.

TOMOGRAFİDEN SONRAKİ ADIM PET-BT

Akciğer tomografisinde 1 cm’den büyük lezyon (1-3 cm arasında ise nodül, 3 cm’den büyük ise kitle olarak tanımlanır) saptanan hastalarda sonraki aşama olarak PET-BT yani Pozitron Emisyon Tomografisi ve bilgisayarlı tomografi (BT) çekildiğini paylaşan Doç. Dr. Çalışkan, 'PET-BT, kanser şüphesi hakkında yorum yapılabilmesi için akciğerde saptanan lezyonların yani anormal dokuların incelendiği ileri tetkiklerdir. Milimetrik yani 1 cm’den küçük nodüllerde kanser riskinin hesaplandığı skorlama sistemlerinden faydalanılır, nodülün radyolojik özellikleri ve boyutu birlikte değerlendirilir buna göre de takip veya ileri tetkik kararı alınır. 8 mm ve üstündeki milimetrik nodüllerde de PET-BT önerilebilir' şeklinde konuştu.

İYİ HUYLU LEZYONLAR KANSER SANILABİLİR

PET-BT sonucunda kanser lehine bulgu saptanan hastalarda biyopsi veya lezyonun cerrahi olarak çıkartılması seçenekleri değerlendirilir. 'Burada karar; hastanın tercihlerine, eşlik eden diğer hastalıklarına, akciğer fonksiyonlarına ve lezyonun özelliklerine göre verilir. Bu görüntüleme yönteminde, enfeksiyon sebebiyle oluşmuş bazı iyi huylu lezyonlar da kanser şüphesine neden olabilir. Bu gibi yanıltıcı durumların önlenmesi için PET-BT öncesinde hastaya bir süre antibiyotik verilebilir ve sonrasında akciğer tomografisi ile radyolojik kontrol yapılabilir. Bu ciddi seçimler özellikle göğüs hastalıkları, radyoloji ve gerektiğinde göğüs cerrahisi, tıbbi onkoloji, nükleer tıp branşlarının bulunduğu konseylerde multidisipliner bir şekilde değerlendirilerek yapılır' denildi.

KAN TESTİ, KANSER TARAMASI VEYA TANISI İÇİN YETERLİ DEĞİL

Kan tahlili aracılığıyla da tümör belirteçlerden yararlanılabildiğini ancak bu değerlerin normal olmasının kanseri ekarte etmeyeceğini, yüksek saptanmasının da kanser varlığını kanıtlamayacağını vurgulayan Çalışkan, 'Bu nedenle tümör belirteçlerinin akciğer kanseri taramasında rutin olarak kullanılmaları genellikle tavsiye edilmez. Akciğer kanseri ile ilgili güncel verileri içeren uluslararası kılavuzlarda akciğer kanseri taraması için bu yöntem yerine yılda bir kez düşük doz akciğer tomografisi öneriliyor' açıklamasında bulundu.

HIZLI İLERLEYEN AKCİĞER KANSERİNE KARŞI HIZLI TANI KONMALI

Uzman doktor 'Hasta için en az komplikasyon riski bulunan, tanı oranı yüksek ve hızlı olan hatta mümkünse tek işlem ile hem tanı hem de evrelemeye sahip biyopsi yönteminin seçilmesi özellikle hızlı ilerleyen bu kanser türünde önemli. Hangi biyopsi yönteminin seçileceği, göğüs hastalıkları uzmanlığının yetki ve sorumluluğundadır. Hastaya PET-BT ve/veya beyin MR’ı çekildikten sonra biyopsi kararı verilmelidir. Akciğer kanseri hızlı seyirli ve genellikle kötü ilerleyen bir tür olduğundan, tanı işlemlerinin gecikmeden tamamlanması hedeflenmeli' dedi. 

Haber Kaynağı : 12punto