Bilimsel araştırma dediğimiz şey hayatın bir parçasıdır

Keşifsel araştırmalar, belirsiz problemleri açıklığa kavuşturmak için yapılır. Çoğunlukla bilinen fakat yeterince anlaşılmayan genel problemleri çözüme kavuşturmak, daha fazla enformasyon elde etmek amacıyla kullanılan bir araştırma tasarımıdır. Yeni fikirler, hipotezler geliştirilir. Keşifsel yaklaşımda ilgilenilen konuda araştırma yapılıp yapılamayacağı kararlaştırılır. Yeni veri bulma ve ölçme teknikleri geliştirilir. Aslında hepimiz günlük hayatımızda çeşitli problemlerle karşılaşırız ve bunları çözmek için çeşitli yollar deneriz. 

Bir problemi çözmenin en önemli yolu Aristo’nun Behramkale civarında doğada yetişen bitkileri sınıflandırırken -ki bu çalışma tarihte bilinen ilk sınıflandırma örneğidir-, Galilei’nin Venüs'ün evrelerini ve Jüpiter'in en büyük dört uydusunu keşfederken ve Einstein’ın ışığın hareketini araştırırken yaptığı gibi sistemli bir şekilde gözlemler yapabilmek ve bunların sonuçlarını karşılaştırabilmektir. 

Bu bilimsel araştırma çabasına çok basit, eğlenceli ve tipik bir örnek vermek isterim:

Porsche firması, 1983 yılında otomotiv sektöründe yankı uyandıracak teknik donanıma sahip bir otomobille pazara girer. Müşterilerinden gelen her türlü yorum ve fikirlere açık olan yönetim, aracın piyasaya sürülmesinden 2 ay sonra ilginç bir şikâyet mektubuyla karşılaşır.

Müşterinin şikâyeti şudur:

“Adım Danny Troatman. New Jerseyde yasıyorum. Eşim ve çocuklarımla her akşam film seyretmeden önce şehir merkezinde bulunan markete dondurma almaya gidiyorum. Bir ay önce aldığım Porsche marka arabamla tabii ki… Fakat ne ilginçtir ne zaman çikolatalı veya meyveli dondurma alıp arabama dönsem, araç çalışmıyor. Oysa vanilyalı aldığım zaman aracım rahatlıkla çalışıyor. Bunu birkaç kere denedim ve her seferinde aynı sonucu aldım. Yardımlarınız için şimdiden teşekkürler”.

Ertesi gün mühendis New Jersey’e varıyor ve Bay Troatmanla hemen temasa geçiyor. Aynı akşamdan başlamak üzere her akşam üstü mühendisimiz ve Bay Troatman dondurma almak üzere markete gidiyorlar. Gerçekten de çikolatalı ve meyveli dondurma alındığı zaman araba çalışmıyor, vanilyalı aldığı zaman ise rahatlıkla çalışıyor. Mühendis ilk başlarda bu olaya şaşkınlıkla bakıyor fakat bilimsellikten uzaklaşmamaya gayret ediyor. Aradan yaklaşık bir ay geçiyor. Bay Troatman ile her gün markete giden mühendis, sonunda olayı çözüyor. Yeni model Porsche arabalarda kullanılan soğutma sistemi, araç durdurulduktan hemen sonra devreye giriyor ve motor belirli bir ısıya düşene kadar motoru kilitliyor.

Markette en çok satılan dondurma ise vanilyalı. Bu yüzden vanilyalı dondurma tezgâhı önünde sürekli sıra oluyor. Bay Troatman sıraya girip dondurmasını alana kadar geçen süre, motorun soğuması için yeterli oluyor. Fakat çikolatalı veya meyveli dondurma tezgâhı önünde sıra olmadığı için dondurmayı hemen alıp aracına geri dönüyor. Motor ise kilitli olduğu için araç çalışmıyor. Mühendis, raporunu yönetime sunuyor. Piyasadaki araçlar geri toplanıp, gerekli ayarlamalar yapılıyor ve müşterilere yeni haliyle teslim ediliyor.

Bu örnekten çıkarılacak hisseyi ise şöyle ifade edebiliriz: Bazen hayatta öyle problemlerle karşılaşabiliriz ki aslında gerçek problemle hiç ilgisi yoktur. Önemli olan görünen problemi değil, gerçek problemi bulmak ve çözebilmektir.