Kamusal Değer ve Yerel Yönetimlerde Kamucu Siyaset

Dr. Nebil İlseven, kamucu siyasetin özü ve hedefi ile yerel yönetimlerle ilişkisini yazdı.

İlseven'in yazısı şu şekilde:

Türkiye Mart 2024 itibarı ile yakın dönem demokratik siyasal yaşamında önemli bir kilometre taşını daha katetmek üzere yerel yönetim seçimlerine hazırlanıyor. Seçimlerin ülkenin siyasal, sosyal, ekonomik, kültürel alanlardaki taşıyıcı değerlerinin hoyratça tartışma gündemlerine getirildiği bir dönemde gerçekleşecek olması, seçim sonuçlarını ülkenin geleceği açısından çok önemli kılıyor. Bölgemizdeki sıcak çatışmalar, büyük göç hareketleri ülkenin istikrar ve güvenlik hassasiyetlerini daha da yükseltiyor. Son olarak iklim değişikliği, doğal afetler ve özellikle deprem gerçeği ve bu özel konudaki yanlış, eksik, pekçok açıdan samimiyetsiz politikalar ülkeyi bir ulusal beka sorunu ile karşı karşıya getiriyor.  

Sade vatandaş açısından bu devasa sorunlar yumağı ve bunun karşısında önerilen karmaşık ve belirsiz çözüm paketleri günlük yaşamın akışı içinde anlamlandırılmayı bekliyor.  Her türlü çaresizlik içinde güvenli, huzurlu, gelecek kaygısı olmaksızın ve bu ülkenin onurlu yurttaşları olarak yaşama mücadelesi veren geniş halk kesimleri günlük olarak karşılaştığı gerçek sorunlara hangi mekanizmalarla gerçek çözümler getirileceğini görmeye çalışıyor. Bu sorular, bugün siyasetin yan çizmeden, açık, net yanıtlar getirmesi beklenen temel sorular olmaya devam ediyor.

Bu soruların yanıtları Kamucu Siyaset uygulamalarında olup, bu uygulamaların anlam bulacağı alan ise dünyadaki pek çok örneğinde gördüğümüz gibi yerel yönetimlerdir. Yaklaşan yerel yönetim seçimlerinin diğer bütün konular yanında en büyük önemi de burada yatmaktadır.

Kamucu Siyaset denilince, bu uygulamaların uzun bir süre "kamu yararı" kavramı üzerinden yürütüldüğü görülmektedir. Oysa Kamucu Siyaset uygulamaları "kamu değeri" kavramını esas almak durumundadır.  Son yıllarda yaygın kabul gören bu kavram, bütüncül bir yaklaşımla "yapılandırılmış uygulamalar" olarak değerlendirilmekte; bu uygulamalar bir "süreç" anlayışı çerçevesinde tanımlamaktadır.

Kamu Değeri, "Yapılanların/gerçeklerin" bireyler veya grupların sosyo-psikolojik bir değerlendirmesi sonucu oluşmakta; bireylerin gözünde yapılanlar/gerçekler sonuçları itibarı ile yurttaşların gözünde  bir "değer" olarak kabul görmüyorsa, uygulamalarda elde edilenler bir "çıktı" olarak kalmaktadır. 

Bu noktada kamusal alanda ortaya çıkan bir sonucun "Kamu Değeri" olarak tanımlanması için öncelikle 3 koşulun sağlanması gereklidir; a) belli hizmetlerin düzenli olarak veriliyor olması ve bu hizmetlerin sonuçlarının ölçülebilir, test edilebilir, tekrar edilebilir ve transfer edilebilir nitelikte ortaya konulması; b) İkinci koşul, bu hizmet ve uygulamaların standart tesis eden, açıklık ve şeffaflık içinde yürütülen, hesap verebilirlik ilkelerini gözeten yaklaşımlar çerçevesinde sunulması; c) bu süreçler konusunda yurttaşlarla ve nihai yararlanıcılarla kesintisiz, etkili, iki-yönlü, katılımcı iletişim kanallarının açık ve çalışıyor olmasıdır.  Bu 3'lü yönetim modeli iki önemli sonuç yaratacaktır: 1) İdare'ye güven, 2) hizmet ve uygulamaların en geniş meşruiyet tabanında sahiplenilmesi.  

Bu modelden yola çıkılarak Kamucu Siyaset'in özü ve hedefi; kamu eliyle yaratılan kamusal değer'in tek tek bireysel faydalar aşılarak ve bu şekilde toplumun tümü için daha yüksek bir refah, güven ve huzur düzeyine erişme erişilmesi; yaratılan kamusal değerin kamuya ait olan maddi ve idari kaynakların yetkili kamu kurumunca kullanılması ile gerçekleştirilen bir işlemin karşılığında çıkan "sonucun" adil bir şekilde yine kamuya geri dönmesidir.

Yerel yönetimler bu süreçte vatandaş nezdinde hem fiziki olarak hem bilinirlik olarak hem de çözüm üretme kapasitesine sahip en yakın ve doğrudan ulaşılabilen yetkili idari kademelerdir. Ayrıca yerel yönetimler bulundukları bölgede mevcut kaynaklara da yakın olup, teknik imkanlara sahip idari birimlerdir. Son olarak, yerel yönetimler; hesap verebilirlik, şeffaflık, vatandaş katılımı, iletişim, güven, vatandaş memnuniyeti, eşitlik, adalet ve etkililik alanlarında kamusal değerlerin anlam bulduğu bir özgürlük ve varoluş alanıdır. Bu bağlamda toplumcu özü ve demokrasi hedefleri ile kamucu siyaset yerel yönetimlerin en önemli dönüştürücü gücünü oluşturmaktadır. 

Dr. Nebil İLSEVEN, Toplumcu Düşünce Enstitüsü

Haber Kaynağı : 12punto