Artan ekonomik baskılar altında evde elektrik üretimi: Tasarrufun yolları

Ekonomik zorlukların her geçen gün daha da ağırlaştığı 2025 yılında, elektrik faturaları aile bütçelerinde en büyük yüklerden biri haline geldi.

Türkiye İstatistik Kurumu’nun son verilerine göre, yılın ilk çeyreğinde konutlarda elektrik fiyatları yüzde 28 oranında arttı. Zamlarla birlikte vatandaşların sosyal medya ve tüketici şikâyet platformlarına yaptıkları başvurular rekor kırdı.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, tüketicilere tasarruflu cihaz kullanımı ve verimli enerji tüketimini önerirken, evlerde bireysel elektrik üretiminin yaygınlaştırılması için çeşitli teşviklerin gündeme gelebileceğini belirtti.

EVDE ALTERNATİF ELEKTRİK ÜRETİMİ: YÖNTEMLER VE AVANTAJLAR

Alternatif elektrik üretimi, özellikle son yıllarda teknolojinin gelişmesiyle birlikte, evlerde uygulanabilir bir seçenek haline geldi. En çok tercih edilen yöntemlerin başında güneş enerjisi panelleri geliyor.

Fotovoltaik sistemler, çatıya monte edildiğinde gün içinde güneş ışığından elektrik üretebiliyor. Yatırım maliyeti 2025 fiyatlarıyla 40.000-90.000 TL arasında değişirken, kurulumun ardından yaklaşık 6-8 yıl içerisinde kendini amorti edebiliyor.

Rüzgar türbinleri ise özellikle kıyı ve rüzgâr alan bölgelerde tercih ediliyor. Ortalama bir konutun ihtiyacını karşılayacak kapasiteye sahip küçük ölçekli türbinler artık 25.000 TL’den başlayan fiyatlarla edinilebiliyor. Ancak, kurulum öncesinde yer seçimi ve mevzuata uygunluk önemli unsurlar arasında yer alıyor.

Son dönemde dünyada olduğu gibi Türkiye’de de minyatür biyogaz jeneratörleri popülerlik kazanıyor. Organik mutfak atıklarıyla elektrik üreten bu jeneratörler, özellikle kırsal kesimde ekolojik yaşamı destekliyor. Yaklaşık 30.000-55.000 TL’den başlayan maliyetlerle kurulabiliyorlar.

Bunun yanı sıra, küçük su kaynaklarına yakın konutlarda mikrohidro sistemler, düşük akışlı sulardan da elektrik üretimini mümkün kılıyor. Ancak, bu yöntem daha çok özel coğrafi koşullara sahip bölgelerde uygulanabiliyor.

Verimlilik ve gerçek tasarruf, bu sistemlerde düzenli bakım ve kapasite planlamasıyla mümkün olabiliyor. Uzmanlar, başlangıç maliyetlerinin yüksek olduğunu ancak devlet destekleri ve uzun vadede sağlanacak enerji tasarruflarıyla, bu yatırımların orta vadede aile bütçelerine önemli katkı sunabileceğini belirtiyor.

ÜRETİLEN ENERJİDE VERİMLİLİK VE TÜRKİYE’DE GEÇERLİ DURUMLAR

Ev tipi elektrik üretim sistemlerinde en yüksek verim, güneş enerjisi ve rüzgâr türbinlerinde gözlemleniyor. Yetkililere göre, çatı tipi güneş panellerinde yıllık elektrik ihtiyacının %40-70’i karşılanabiliyor. Düzenli bakım, panel temizliği ve sistemin doğru boyutlandırılması verimlilikte kilit öneme sahip.

Türkiye’de 2025 yılı itibarıyla, bireysel enerji üreticileri için net metering (şebekeye fazla enerjiyi satma), KDV muafiyetleri ve düşük faizli kredi imkanları yürürlükte. Ancak uzmanlar, mevzuatın yer yer karmaşık olabileceğine dikkat çekiyor. Elektrik Mühendisleri Odası’ndan Ali Ersoy, “Devletin sunduğu teşvikler, doğru danışmanlık ve planlamayla kullanılırsa, bireysel yatırımcı için bu sistemler cazip hale gelebilir” diyor.

DÜNYADAN BAŞARILI ÖRNEKLER VE UYGULAMALAR

Evde elektrik üretiminde Avrupa ülkeleri, özellikle Almanya, Danimarka ve Hollanda ön plana çıkıyor. Almanya’da hane halklarının %40’ı kendi elektriğini güneş panelleri ile üretiyor ve devletin sağladığı alım garantisi ile enerji fazlasını şebekeye satabiliyorlar. Danimarka’da ise rüzgar türbinleri topluluklar arasında ortak kullanılabiliyor ve ülkenin enerji ihtiyacının büyük kısmını karşılıyor.

Hollanda’da minyatür biyogaz ve hidro sistemler pilot programlarla destekleniyor. Türkiye açısından bu modeller, kolay erişilebilir teşvik sistemleri, şeffaf mevzuat ve toplumsal farkındalık anlamında ilham kaynağı olabilir.

Enerji uzmanları, evde elektrik üretiminin hane ekonomisine uzun vadede büyük avantajlar sunduğunu, ancak sistemlerin ilk yatırım maliyeti ve düzenli bakımı konusunda dikkatli olunması gerektiğini vurguluyor. Net metering ve devlet desteklerinin daha sade ve ulaşılabilir hale getirilmesi, Türkiye’de elektrik üretiminin yaygınlaşmasını hızlandırabilir. Uzmanlara göre, “2025 yılında yaşanan ekonomik baskı, enerji tasarrufu ve bilinçli tüketimi bir zorunluluk haline getirirken, bireysel elektrik üretimi, sürdürülebilir bir çözüm olarak öne çıkıyor.”

Haber Kaynağı : 12punto