SON DAKİKA... 'Süper İzin' yasası Meclis’ten geçti: Zeytinlikler madenciliğe açılıyor!

TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilen Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, çevre hukukunda ve madencilik uygulamalarında köklü değişiklikler öngörüyor. Yasa, zeytinliklerden sit alanlarına kadar birçok koruma statüsündeki bölgeyi madencilik faaliyetlerine açık hale getiriyor. En çok tartışılan düzenlemelerden biri, “Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir” kararının kaldırılması oldu.

ÇED SÜRECİ YENİDEN DÜZENLENDİ

Yasayla, Çevre Kanunu’ndaki ÇED maddesinde değişiklik yapıldı. “ÇED Gerekli Değildir” kararı kaldırıldı; yalnızca “ÇED Olumlu” kararı alınan projelere izin verilebilecek. Ancak bu durum, ruhsat veya teşvik başvurusu yapılmasına engel teşkil etmeyecek. Düzenlemeyle, “ÇED Gerekli Değildir” kararının yol açtığı yanlış anlaşılmaların önüne geçilmesi hedefleniyor.

MADEN KANUNU’NDAKİ TANIMLAR VE BEDELLER DEĞİŞTİ

Ruhsat bedeli tanımı, çevre ile uyum teminatı çıkarılarak yeniden şekillendirildi. Rehabilitasyon bedeli artık ruhsat bedelinden ayrı olarak düzenlenecek.

Yeni tanım, taban bedel ve ruhsat süresi gibi parametrelere göre yıllık hesaplanacak ve arama ile işletme ruhsatlarında farklı bütçe kalemlerine aktarılacak. Ayrıca kanuna "Kurul", "Rehabilitasyon", "Tahsil Dairesi" gibi yeni tanımlar da eklendi.

İZİN SÜRELERİNDE ‘SÜPER YETKİ’ DÖNEMİ

Düzenlemeye göre; özel çevre koruma bölgeleri, milli parklar, sulak alanlar, ormanlar, turizm alanları, sit bölgeleri gibi hassas alanlarda artık izin süreci hızlandırılacak.

Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü (MAPEG), ilgili kurumlardan görüş isteyecek. 3 ay içinde yanıt verilmezse bir ay ek süre tanınacak; bu süre sonunda da cevap gelmezse izin verilmiş sayılacak.

Ormanlık alanlarda ise MAPEG’in talebiyle 3 ay içinde, 24 aylığına bedelsiz izin verilecek. Talep hâlinde bu süre 12 ay uzatılabilecek.

RUHSAT SAHASI DEĞİŞSE BİLE MADENCİLİK SÜRECEK

Ruhsat düzenlendikten sonra bölge izne tabi hale gelse bile faaliyetler durdurulmayacak. Ancak ruhsat sahasında kültür varlığı tespit edilirse, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın onayı gerekecek. Uygun görüş verilmezse, yatırımcıya o güne kadar yaptığı harcamalar tazmin edilecek.

ÇED GÖRÜŞÜ VERMEYEN KURUMUN SESSİZLİĞİ OLUMLU SAYILACAK

Çevresel Etki Değerlendirmesi sürecinde kurumların 3 ay içinde görüş bildirmesi zorunlu olacak. Gerekçeyle ek süre talep eden kuruma bir ay verilecek. Belirtilen sürede görüş bildirmeyen kurumun görüşü olumlu sayılacak.

Ayrıca, daha önce izin veren kurumlar, ÇED sürecinde sonradan olumsuz görüş veremeyecek. ÇED olumlu kararı çıkan projelerde tüm işlemlerin en geç bir ay içinde tamamlanması zorunlu olacak.

Yasa, “stratejik” ve “kritik” madenler tanımlarını da yeniden düzenliyor. Ulusal güvenlik ve ekonomik refah için kritik kabul edilen madenlerin ruhsatlandırılması, üstün kamu yararı ilkesi çerçevesinde yapılacak.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın başvurusu üzerine oluşturulan Kurul, bu alanlarda izin verilmesini sağlayabilecek.

Gerekirse acele kamulaştırma da yapılabilecek.

REHABİLİTASYON BEDELİ ZORUNLU OLACAK

Yeni düzenlemeyle, rehabilitasyon bedeli ruhsat bedelinden ayrı olarak ve eşit miktarda ödenecek. Bu bedeller vadeli hesapta nemalandırılacak ve yalnızca rehabilitasyon için kullanılabilecek.

Bu kaynaklar haczedilemeyecek, devredilemeyecek, rehin verilemeyecek. Rehabilitasyon yükümlülüğü biten işletmelere, kullanılmayan tutar iade edilecek.

Ruhsat iptalinde ödenmeyen bedeller, Amme Alacakları Tahsil Usulü kapsamında takip edilecek.

KAMUYA AİT SAHALARDA DA REHABİLİTASYON ZORUNLULUĞU GELİYOR

Devlete ait olmayan ham madde sahaları da özel ruhsatlı sahalar gibi rehabilitasyon yükümlülüğüne tabi olacak. Kamu kurumlarının işlettiği sahalardaki rehabilitasyon ise kurumun bütçesinden karşılanacak.

İlgili kamu kurumu, rehabilitasyonu Tarım ve Orman Bakanlığı’na devredebilecek. Rehabilitasyon eksiklikleri bir ayda giderilmezse faaliyet durdurulacak.

YASA NELER GETİRİYOR, NELER GÖTÜRÜYOR?

“Süper İzin” yasası, çevresel etkilerin değerlendirilmesinde bürokrasiyi sadeleştirerek yatırım süreçlerini hızlandırmayı hedefliyor. Ancak, çevre koruma önceliğinin idari kolaylık uğruna geri plana itildiği yönünde eleştiriler yükseliyor.

Haber Kaynağı : 12punto